1 Zagadnienia związane z ewidencjonowaniem wydatków strukturalnych są zagadnieniami stosunkowo nowymi, a uregulowania zawarte w przepisach są dość lakoniczne i nie rozstrzygają większości wątpliwości. Ze względu na zmianę perspektywy finansowej, w obecnym stanie prawnym, z katalogu wydatków strukturalnych wyłączone zostały zagadnienia związane z rolnictwem oraz rybołówstwem. W związku z powyższym zadania realizowane m.in. przy wsparciu środków Poakcesyjnego Programu Wsparcia Obszarów Wiejskich nie stanowią wydatków strukturalnych.
2 Generalna zasada dotycząca ewidencjonowania wydatków strukturalnych stanowi, że jeżeli dany wydatek jest elementem projektu realizowanego przy współudziale środków pochodzących z UE, to krajowy wkład własny stanowi wydatek strukturalny (w praktyce oznacza to, że wydatkiem strukturalnym będzie praktycznie każdy wydatek, który sklasyfikowany zostanie z czwartą cyfrą paragrafu wydatków 9).
3 Ta zasada ma zastosowanie do wszystkich niżej zamieszczonych wyjaśnień – tj. nawet jeżeli jakiś wydatek, co do zasady, nie jest strukturalnym, to jeżeli otrzymamy na jego realizację wsparcie z funduszy UE, winniśmy ująć w naszej ewidencji wydatki poniesione z krajowego wkładu własnego.
4 Kod 02 Budowa, rozbudowa, modernizacja i uruchomienie parków przemysłowych, parków technologicznych wraz z zatrudnieniem wykwalifikowanej kadry naukowej. Budowa, rozbudowa oraz wyposażenie w sprzęt jednostek naukowych wraz z zatrudnieniem wykwalifikowanej kadry naukowej. Budowa, rozbudowa, adaptacja, modernizacja i wyposażenie w nowoczesny sprzęt techniczno-dydaktyczny infrastruktury badawczo-rozwojowej szkół wyższych. Inwestycje w budowle i budynki, wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną oraz zagospodarowaniem terenu, przeznaczone na tworzenie lub rozwijanie parków naukowo-technologicznych lub inkubatorów przedsiębiorczości.
5 Kod 03 Tworzenie nowych, wspieranie tworzenia oraz rozwoju istniejących parków naukowo-technologicznych, parków przemysłowych, centrów innowacji czy też innowacyjnych klastrów przemysłowych. Przygotowanie analiz, ekspertyz i publikacji dotyczących poziomu rozwoju społeczno – gospodarczego obszaru. Projekty inwestycyjne dla otoczenia innowacyjnego biznesu.
6 Kod 05 Wsparcie działań związanych z zarządzaniem, promocją oraz rozszerzeniem sieci dystrybucji funduszy poręczeń i funduszy pożyczkowych. Dofinansowanie lub tworzenie instrumentów finansowych dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz pozabankowych źródeł finansowania działalności przedsiębiorstw.
7 Kod 09 Projekty inwestycyjne dotyczące kompleksowego uzbrojenia terenu (w podstawowe media) przeznaczonego w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod działalność gospodarczą z wyłączeniem terenów przeznaczonych pod inwestycje mieszkaniowe. Kompleksowe przygotowanie terenu wraz z budową dróg wewnętrznych i połączeniem ich z istniejącym układem komunikacyjnym oraz doprowadzeniem mediów pod inwestycje przygotowujące obszary produkcyjne oraz strefy nowoczesnych usług.
8 Kod 10 Budowa, rozbudowa oraz modernizacja telekomunikacyjnych sieci szerokopasmowych (łącznie z technologiami bezprzewodowymi oraz światłowodowymi). Budowa szerokopasmowych platform umożliwiających dostęp przez Internet do usług publicznych dla obywateli. Tworzenie, budowa oraz modernizacja publicznych punktów dostępu do usług elektronicznych oraz Internetu umieszczonych w obiektach publicznie dostępnych. Budowa infrastruktury dostępu obywateli do szerokopasmowego Internetu. Budowa regionalnych i lokalnych sieci teleinformatycznych. Opracowanie i organizacja szkoleń dla osób zagrożonych wykluczeniem cyfrowym.
9 Kod 11 Tworzenie i modernizacja zintegrowanego systemu wspomagania zarządzania w placówkach oświatowych wraz z zakupem niezbędnego sprzętu i oprogramowania. Zastosowanie technologii informacyjnych i komunikacyjnych w ochronie zdrowia i edukacji w celach sprawnego zarządzania. Kompleksowe projekty informatyzacji szpitali i zakładów opieki zdrowotnej, polegające na zakupie i wdrożeniu systemów poprawiających zarządzanie służbą zdrowia i jakość usług medycznych. Projekty związane z przygotowaniem instytucji publicznych do elektronicznego obiegu dokumentów, elektronicznej archiwizacji dokumentów oraz rozwoju elektronicznych usług dla ludności. Budowa i wdrażanie systemów bezpieczeństwa i zapobiegania zagrożeniom (np. monitoring).
10 Kod 13 Zakup i wdrożenie technologii informacyjno – komunikacyjnych oraz inwestycje w usługi lub aplikacje dla obywateli, w tym usprawnienie informatyczne działalności służb publicznych w zakresie użyteczności publicznej. Tworzenie i wdrażanie systemów informatycznych zwiększających zakres oraz dostępność usług publicznych świadczonych drogą elektroniczną. Inwestycje związane z informatyzacją placówek edukacyjnych. Tworzenie nowych i udoskonalanie istniejących cyfrowych baz danych oraz systemów elektronicznej archiwizacji. Budowa lub rozbudowa systemów udostępniających e-usługi publiczne w zakresie administracji samorządowej, ochrony zdrowia, turystyki, edukacji, oświaty, gospodarki komunalnej. Zakup i wdrożenie systemów bezpiecznego świadczenia usług elektronicznych oraz wdrożenie podpisu elektronicznego. Rozwój cyfrowych zasobów promujących turystykę i kulturę regionu.
11 Kod 24 Budowa, wyznaczenie, oznakowanie ścieżek rowerowych o utwardzonej nawierzchni, wydzielonych dróg dla rowerów, wytyczanie i oznakowanie tras rowerowych, budowa, rozbudowa i modernizacja tras rowerowych przy drogach publicznych. Budowa i montaż lub wydzielenie podstawowej infrastruktury towarzyszącej (miejsc parkingowych dla rowerów, wiat postojowych i widokowych, kładek i tuneli pieszo-rowerowych, oświetlenie tras rowerowych). Zagospodarowanie brzegów jezior i rzek dla celów budowy ciągów pieszych i rowerowych wraz z ich oświetleniem czy ławkami. Wydatki pojawią się w tym kodzie, jeżeli projekty, o których mowa powyżej realizowane będą samodzielnie. W przypadku realizowania tych zadań w ramach projektu drogowego wydatki całości projektu ujęte winny zostać w kodzie 23.
12 Kod 47 Budowa, rozbudowa, odbudowa, przebudowa, modernizacja i remont systemów ciepłowniczych oraz wyposażenie systemów ciepłowniczych w instalacje ograniczające emisje zanieczyszczeń pyłowych i gazowych do powietrza. Przekształcanie istniejących systemów ogrzewania obiektów użyteczności publicznej w systemy bardziej przyjazne dla środowiska. Montaż instalacji ograniczających emisje zanieczyszczeń pyłowych i gazowych do powietrza. Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej wraz z wymianą wyposażenia tych obiektów na energooszczędne (w przypadku braku wymiany wyposażenia wydatki znajdą się w kodach 59 oraz 75 – 79).
13 Kod 48 Inwestycje w urządzenia ograniczające emisje do środowiska, których zastosowanie jest niezbędne dla spełnienia standardów emisyjnych. Projekty z zakresu monitoringu przyrodniczego.
14 Kod 51 Budowa lub modernizacja małej infrastruktury służącej udostępnianiu dla turystów obszarów chronionych. Zniesienie lub ograniczenie barier dla przemieszczania się zwierząt. Budowa i remont małej infrastruktury służącej ochronie obszarów przyrodniczych na terenach objętych ochroną prawną. Kształtowanie terenów zieleni, parków oraz lasów komunalnych. Projekty służące poprawie i podniesieniu świadomości ekologicznej społeczeństwa dotyczące budowy, modernizacji i doposażenia infrastruktury służącej szeroko pojętej edukacji ekologicznej. Tworzenie i modernizacja baz danych do gromadzenia i przetwarzania informacji o środowisku. Wykup gruntów kluczowych dla ochrony przyrody i ich renaturalizacja.
15 Kod 55 Przygotowanie programów rozwoju oraz promocji markowych produktów turystycznych regionu. Opracowanie oraz wdrażanie lokalnych i regionalnych programów promocji gospodarczej oraz turystycznej. Zintegrowane działania na rzecz promocji walorów gospodarczych oraz produktów i atrakcji turystycznych. Marketing terytorialny. Tworzenie planów i strategii promocji, przeprowadzanie badań i analiz marketingowych oraz kampanii reklamowych i działań marketingowych.
16 Kod 56 Kompleksowe przedsięwzięcia z zakresu ochrony, rewaloryzacji i udostępniania obszarów chronionych. Tworzenie systemów oznakowania obszarów i atrakcji turystycznych. Zabezpieczenie obiektów dziedzictwa przyrodniczego. Realizacja programów i akcji promocyjnych i edukacyjnych w zakresie ochrony i waloryzacji dziedzictwa przyrodniczego. Działania na rzecz promowania lub wykorzystania dziedzictwa przyrodniczego w zgodzie z zasadą zrównoważonego rozwoju.
17 Kod 57 Budowa, przebudowa, rozbudowa, modernizacja i remont infrastruktury, obiektów i miejsc, terenów przeznaczonych na działalność rekreacyjną, sportową i kulturalno-sportową, w tym bazy okołoturystycznej. Inwestycje realizowane na obszarach o wysokim stopniu atrakcyjności turystycznej służące promocji i wzbogaceniu dotychczasowej oferty turystycznej. Konserwacja, renowacja, zachowanie, modernizacja, adaptacja obiektów historycznych, zabytkowych oraz poprzemysłowych wraz z otoczeniem i ich przystosowanie na cele turystyczne. Wytyczenie i zagospodarowanie turystyczne i turystyczno – rekreacyjne tras i szlaków. Przedsięwzięcia z zakresu modernizacji oraz budowy infrastruktury turystyki aktywnej. Budowa lub przebudowa obiektów w celu nadania im funkcji turystycznych. Przedsięwzięcia z zakresu architektury zdrojowej. Budowa nowoczesnych ośrodków rekreacyjno-rozrywkowych o bogatym programie wielofunkcyjnym. Działania o charakterze informacyjnym, promocyjnym oraz reklamowym w kraju i za granicą w zakresie turystyki. Zintegrowany system promocji i sprzedaży produktów oraz oferty turystycznej regionu.
18 Kod 58 Rewitalizacja, konserwacja, renowacja, rewaloryzacja, modernizacja, adaptacja, wyposażenie oraz zabezpieczenie obiektów i zespołów zabytkowych wraz z ich otoczeniem. Konserwacja, restauracja, renowacja publicznych zbiorów zabytków ruchomych oraz zabytkowych księgozbiorów i archiwów. Konserwacja, renowacja, przebudowa, odbudowa oraz adaptacja na cele kulturalne miejsc martyrologii oraz pomników przyrody. Monitoring i zabezpieczenie obiektów dziedzictwa kulturowego oraz instytucji kultury wraz z otoczeniem na wypadek zagrożeń.
19 Kod 59 Budowa, przebudowa, rozbudowa, modernizacja, remont oraz wyposażenie obiektów publicznej infrastruktury kultury przyczyniającej się do aktywnego udziału społeczeństwa w kulturze. Zakup i modernizacja wyposażenia do prowadzenia działalności kulturalnej w obiektach infrastruktury kultury.
20 Kod 60 Tworzenie i rozwój sieci punktów informacji kulturalnej.Działalność promocyjna oraz edukacyjna, kampanie promocyjne w kraju i zagranicą, których celem jest promocja kultury, w tym udział w wystawach i imprezach kulturalnych. Przygotowanie programów tworzenia, rozwoju oraz promocji lokalnych i regionalnych produktów kulturowych. Organizacja imprez kulturalnych o znaczeniu lokalnym, regionalnym i ponadregionalnym (festiwale, wystawy, przeglądy form artystycznych, wspieranie imprez cyklicznych).
21 Kod 61 Realizacja projektów w ramach rewitalizacji miast na obszarach problemowych wyznaczonych w lokalnych programach rewitalizacji. Prace konserwatorskie i prace restauracyjne w obiektach zabytkowych użytkowanych na cele publiczne. Renowacja i adaptacja istniejących na terenie rewitalizowanym budynków stanowiących własność komunalną lub własność podmiotów działających w celach niezarobkowych. Uzbrojenie terenów wraz ze zwiększeniem ich dostępności komunikacyjnej. Renowacja i wzrost estetyki funkcjonalnej przestrzeni publicznej. Podniesienie stanu jakościowego i ilościowego bazy targowej oraz wystawienniczej, wraz z zapleczem kongresowo-konferencyjnym.
22 Kod 65 Wsparcie systemowe rynku pracy (m.in. rozwój systemu szkoleń oraz doskonalenie zawodowego kadr służb zatrudnienia, rozwój narzędzi i systemów informatycznych). Wsparcie na rzecz aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych. Wsparcie systemowe instytucji pomocy i integracji społecznej.
23 Kod 66 Opracowanie kompleksowych programów ukierunkowanych na powrót do pracy określonych grup społecznych/zawodowych. Identyfikacja potrzeb osób pozostających bez zatrudnienia. Organizacja warsztatów oraz szkoleń z zakresu technik aktywnego poszukiwania pracy oraz nabywania kompetencji kluczowych. Wsparcie psychologiczno – doradcze osób wchodzących i powracających na rynek pracy. Wspieranie inicjatyw na rzecz podnoszenia mobilności geograficznej. Opracowanie i rozpowszechnianie informacji o ofertach pracy oraz udziału w szkoleniach i stażach. Staż/przygotowanie zawodowe w miejscu pracy. Projekty przyczyniające się do aktywizacji zawodowej mieszkańców obszarów wiejskich. Wsparcie lokalnych inicjatyw informacyjnych, szkoleniowych oraz doradczych, promujących aktywizację zawodową na poziomie lokalnym. Roboty interwencyjne oraz społecznie użyteczne.
24 Kod 68 Przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej. Wsparcie dla osób zamierzających rozpocząć działalność gospodarczą. Promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia.
25 Kod 69 Organizowanie akcji i kampanii promocyjno – informacyjnych m.in. z zakresu równości szans, mobilności oraz elastyczności zawodowej, promowania postaw aktywnych oraz przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. Realizacja programów aktywizacji zawodowej. Organizacja kampanii promocyjnych oraz akcji informacyjnych mających na celu zachęcanie pracodawców do zatrudniania osób z grup znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Wdrażanie i upowszechnianie rozwiązań służących godzeniu życia zawodowego i rodzinnego. Upowszechnianie idei równych szans oraz promocja alternatywnych i elastycznych form zatrudnienia. Wydatki ujęte w tym kodzie dotyczą w głównej mierze przedsięwzięć kierowanych do kobiet.
26 Kod 70 Tworzenie i wdrażanie projektów na rzecz integracji z rynkiem pracy pracowników migrujących. Organizacja kampanii informacyjno-promocyjnych zachęcających osoby, które wyemigrowały za granicę do powrotu do kraju oraz podejmowania nauki i pracy w Polsce. Rozwój form aktywnej integracji poprzez kontrakty socjalne.
27 Kod 71 Aktywizacja zawodowa oraz społeczna osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej. Projekty aktywizacji zawodowej i integracji społecznej skierowane do młodzieży, osób przebywających w zakładach poprawczych, osób pozbawionych wolności oraz osób niepełnosprawnych. Kursy i szkolenia umożliwiające nabycie, podniesienie lub zmianę kwalifikacji i kompetencji zawodowych dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Poradnictwo psychologiczne oraz zawodowe prowadzące do integracji społecznej oraz zawodowej skierowane do osób zagrożonych wykluczeniem i ich otoczenia.
28 Kod 72 Tworzenie warunków i narzędzi do monitorowania, ewaluacji oraz badań systemu oświaty (m.in. System Informacji Oświatowej). Modernizacja systemu nadzoru pedagogicznego. Efektywny system kształcenia i doskonalenia nauczycieli. Modernizacja treści i metod kształcenia. Upowszechnianie się uczenia przez całe życie. Podwyższenie kwalifikacji kadry systemu oświaty.
29 Kod 73 Zwiększenie liczby absolwentów kierunków o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy. Zmniejszanie nierówności w stopniu upowszechniania edukacji przedszkolnej. Programy rozwojowe szkół i placówek prowadzących kształcenie ogólne ukierunkowane na wyrównanie szans edukacyjnych uczniów i zmniejszanie dysproporcji w ich osiągnięciach edukacyjnych oraz podnoszenie jakości procesu kształcenia. Pomoc stypendialna dla uczniów szczególnie uzdolnionych, których niekorzystna sytuacja materialna stanowi barierę w rozwoju edukacyjnym. Podniesienie atrakcyjności oraz jakości szkolnictwa zawodowego. Upowszechnianie kształcenia ustawicznego w formach szkolnych. Oddolne inicjatywy edukacyjne na obszarach wiejskich.
30 Kod 75 Budowa, rozbudowa, przebudowa, modernizacja obiektów dydaktycznych wraz z infrastrukturą pomocniczą (laboratoria, biblioteki, świetlice, przyszkolna infrastruktura sportowa, gabinety profilaktyki zdrowotnej, bursy, internaty, stołówki) oraz wyposażeniem i zagospodarowaniem otoczenia. Adaptacja oraz remont obiektów w związku z ich dostosowaniem do pełnienia nowych funkcji społecznych. Zakup niezbędnego wyposażenia związanego z modernizacją i podnoszeniem jakości świadczonych usług (np. sprzęt komputerowy, oprogramowanie, urządzenia i pomoce dydaktyczne).
31 Kod 77 Budowa, przebudowa, rozbudowa oraz modernizacja obiektów infrastruktury opiekuńczo-wychowawczych wraz z zakupem niezbędnego wyposażenia oraz zagospodarowaniem terenu.
32 Kod 79 Budowa, przebudowa, modernizacja obiektów pozostałej infrastruktury społecznej (w szczególności domów pomocy społecznej, hospicjów, domów dziecka, świetlic środowiskowych, centra pomocy rodzinie, ognisk wychowawczych, klubów środowiskowych, ośrodków rehabilitacyjnych, pływalni, lodowisk, stadionów, hal sportowych, boisk, placów zabaw) łącznie z zakupem niezbędnego wyposażenia. W kodzie tym znajdą się wydatki nie ujęte we wcześniej opisanych pozycjach oraz w przypadku, gdy w jednym budynku mieszczą się różne instytucje. Wydatki poniesione na modernizację budynku, w którym siedzibę mają rożne instytucje publiczne, w przypadku z trudnościami z przyporządkowaniem wydatków do konkretnej instytucji
33 Kod 80 Projekty realizacji wizerunkowych kampanii promocyjnych regionów. Organizacja zagranicznych prezentacji promocyjnych. Prezentacje oferty regionu na zagranicznych imprezach promocyjnych.
34 Kod 81 Poprawa obsługi obywatela oraz modernizacja zarządzania w administracji (m.in. normy ISO). Szkolenia generalne i specjalistyczne dla kadr administracji samorządowej (oprócz obligatoryjnych szkoleń, które nie mają na celu podniesienia jakości pracy pionów administracyjno – księgowych np. BHP, czy ppoż.). Ustawowy obowiązek ewidencjonowania wydatków strukturalnych obejmuje również jednostki samorządu terytorialnego oraz ich jednostki organizacyjne należące do sektora finansów publicznych. Strona techniczna prowadzenia ewidencji oraz sporządzania sprawozdań w tym zakresie nie przysparza większych trudności. Praktyka wskazuje, że największym problemem jest samo stwierdzenie, czy dany wydatek stanowi wydatek strukturalny, czy też nie.
35 Mianem wydatku strukturalnego określić należy każdy faktycznie (czyli kasowo) dokonany wydatek, którego przeznaczeniem jest cel (projekt, działanie, zadanie), którego realizacja uzyskuje lub mogłaby uzyskać dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności. Sprawa jest oczywista w przypadku celów (projektów, działań, zadań), które otrzymują dofinansowanie z ww. źródeł, problem pojawia się w przypadku zadań, które to dofinansowanie mogłyby uzyskać. Niniejsze opracowanie ma na celu zaprezentowanie typowych wydatków strukturalnych, z którymi w praktyce mogą mieć do czynienia jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostki organizacyjne.
36 Opracowanie sporządzone zostało w oparciu o obowiązujące normy prawne (zarówno wspólnotowe jak i krajowe) a także wytyczne i informacje publikowane przez Ministerstwo Finansów. Krajowe uregulowania w tym zakresie są bardzo ogólnikowe. Brak przy tym wiążących interpretacji i wyjaśnień. W celu sprawnego oraz minimalizującego możliwości powstania ewentualnych nieprawidłowości ewidencjonowania wydatków strukturalnych niezbędne jest dokonywanie tej czynności na bieżąco. Zasadnym jest, by czynności tych dokonywały osoby zatwierdzające dokumenty finansowe pod względem merytorycznym. Analiza klasyfikacji wydatków strukturalnych wskazuje, że niektóre wydatki można by przyporządkować do kilku kodów klasyfikacji (np. zakup specjalistycznego samochodu na potrzeby straży pożarnej można ująć w kodzie 23, 28 lub 53). W związku z powyższym należy zdecydować się na jedno rozwiązanie i konsekwentnie trzymać się go w trakcie danego roku budżetowego.
37 Bardzo istotną zasadą jest, że w przypadku, gdy dany wydatek stanowi element projektu realizowanego z udziałem środków UE i stanowi integralną część projektu to wydatki projektu należy w całości zakwalifikować do tego kodu, w ramach którego jest on realizowany (np. w przypadku realizacji projektu polegającego na budowie drogi łącznie z infrastrukturą oświetleniową oraz budową kanalizacji deszczowej w obrębie pasa drogowego to całość wydatków projektu poniesiona ze źródeł krajowych powinna zostać zakwalifikowana do kodu 23). Jeszcze jedną, ważną zasadą jest, że jeżeli nawet dany wydatek nie stanowi wydatku strukturalnego (w świetle wszelakich wyjaśnień czy interpretacji), a realizacja go otrzyma dofinansowanie ze źródeł, o których mowa we wstępie, to należy zakwalifikować go jako wydatek strukturalny (w praktyce oznacza to, że każdy wydatek, którego czwartą cyfrą paragrafu wydatków jest dziewięć będzie stanowił wydatek strukturalny). Na zakończenie warto dodać, iż ze względu na zmiany stanu prawnego należy zaktualizować nasze uregulowania wewnętrzne w tym zakresie.
38 Dziękuję za uwagę