1 Zagrożenia związane z wysokim poziomem zanieczyszczenia powietrza i korzyści z redukcji niskiej emisji Michał Wolny Towarzystwo dla Natury i Człowieka
2 Zagrożenia dla człowieka wynikające z niskiej emisji- niska świadomość niskiej emisji - skutki po wielu latach
3 Skutki społeczne - zmiana przyzwyczajeń - migracje klimatyczne- obniżenie poziomu życia, wyższe koszty
4 Skutki przyrodnicze - kwaśne deszcze -opady o kwaśnym pH- zanieczyszczenie ekosystemów, wody, powietrza, - efekt smogu – brak wiatru +wilgotność - efekt cieplarniany - pogorszenie się stanu lasów i deforestacja - znikanie gatunków roślin i zwierząt - obniżenie jakości żywności - mutacje organizmów - wyjałowienie gleby - inwazje owadów
5 Skutki zdrowotne - choroby krążenia - choroby układu oddechowego - nowotwory, m.in. rak płuc - zawał serca - astma - zapalenie oskrzeli - powikłania ciąży - bezpłodność - obniżona odporność u dzieci -POChP – przewlekła obturacyjna choroba płuc -niskie IQ - gruźlica - migreny - anemie - inne
6
7 Źródła emisji z gospodarstwdomowych
8 Stężenie zanieczyszczenia powietrza w Polsce (Kraków, Nowy Sącz, Gliwice, Zabrze, Sosnowiec, Katowice)
9
10 Polska ma 3. miejsce na świecie (2Polska ma 3. miejsce na świecie (2. w Europie, po Bułgarii) w poziomie zanieczyszczenia powietrza → efekt energetyki opartej na węglu (wg Europejskiej Agencji Środowiska) - wadliwe technologie spalania (stare kotły, niedrożne kominy) - brak skutecznych instalacji oczyszczających - spalanie niskiej jakości węgla - wzrost liczby nieekologicznych aut
11 Sposoby kontroli poziomu zanieczyszczenia powietrza- kontrola technologiczna - kontrola społeczna - zaangażowanie instytucji - konsekwencja w działaniu
12 Metody ograniczania poziomu zanieczyszczeń powietrza - prawne - systemowe - finansowe - technologiczne
13 Prawne - porozumienia międzynarodowe (m. inPrawne - porozumienia międzynarodowe (m.in.. Protokół z Kioto, ale bez USA i Chin) - Konwencja o Zanieczyszczaniu Powietrza -Konwencja ONZ ws. zmian klimatu - Konwencja Wiedeńska (ochrona warstwy ozonowej) i Sztokholmska Polska: - Prawo ochrony środowiska - ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych - ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku - programy ochrony powietrza Dyrektywy Parlamentu i Rady Europejskiej
14 Systemowe i technologiczne - ograniczenie wydobycia paliw kopalnych - zmniejszenie poziomu spalania węgla - zwiększenie udziału źródeł odnawialnych - konsekwentne usuwanie aut z centrum miasta - stworzenie mapy niskiej emisji - wspieranie postaw pro-ekologicznych - montaż urządzeń odpylających - inwestowanie w edukację - termomodernizacja budynków - wprowadzanie technologii zeroemisyjnych
15 Finansowe - wsparcie przez programy dotacyjne (krajowe i unijne) - wymierzanie mandatów - inwestowanie w odnawialne źródła energii - premiowanie postaw proekologicznych (np. poruszania się zbior-komem, segregowanie śmieci) - finansowanie inwestycji pasywnych
16 Działania samorządów - przykłady - dofinansowanie do wymiany pieców CO- ekologiczna komunikacja miejska (tramwaje, trolejbusy) - inwestycje w systemy fotowoltaiczne - wymiana doświadczeń (Kongres Niskiej Emisji w Krakowie) - wspieranie termomodernizacji gospodarstw domowych - ograniczanie ruchu samochodowego - uprzywilejowanie transportu zbiorowego (np. bus-pasy)
17 Działania samorządów - przykłady - krajowy program KAWKA adresowanydo miast pow. 10 tys. mieszkańców, Środki z WFOŚ (60 miast) - wykorzystanie energii geotermalnej do celów ciepłowniczych (Zakopane) - darmowe przejazdy komunikacją zbiorową dla kierowców (Kraków) - budownictwo pasywne - kary dla odbiorców za spalanie odpadów
18 Korzyści z redukcji niskiej emisji Zdrowotne- zmniejszenie liczby zachorowań na choroby układu oddechowego, - obniżenie zachorowalności na nowotwory - zmniejszenie umieralności (szczególnie w grupach wiekowych 0-5 i ponad 60 lat), - poprawa kondycji i samopoczucia. - aktywny tryb życia
19 Korzyści z redukcji niskiej emisjiEkonomiczne - zmniejszenie kosztów leczenia chorób wywołanych obecnością pyłów zawieszonych i innych substancji w powietrzu, efektywność gospodarki: - obniżenie kosztów renowacji budynków publicznych - zmniejszenie wydatków na przeciwdziałanie korozji (m.in. utrzymanie dróg i infrastruktury drogowej) - redukcja zużycia paliw (w przypadku znacznych zanieczyszczeń notowany jest wzrost zużycia nawet 8%), - obniżenie absencji chorobowej pracowników - zwiększenie rentowności gospodarstw rolnych zwiększenie przychodów z leśnictwa. Istotną korzyścią jest uniknięcie kar nakładanych przez Komisję Europejską.
20 Korzyści z redukcji niskiej emisji Wizerunkowe i społeczne- postrzeganie gminy jako terenu atrakcyjnego turystycznie, miejsca dobrego do wypoczynku, -odbiór gminy przez przyjezdnych jako miejsca, w którym warto zamieszkać, - ocena gminy przez mieszkańców jako miejsca przyjaznego ekologicznie i zdrowego. - zwiększenie świadomości mieszkańców, - wzmocnienie nawyków wspólnego działania oraz chęć angażowania się w inne akcje istotne dla społeczności gminy i regionu.
21 Co możemy zrobić? - rozsądnie korzystajmy z zasobów - oszczędzajmy wodę, gaśmy światło - korzystajmy z żarówek energooszczędnych - zakładajmy perlatory - wietrzmy krótko mieszkanie - rezygnujmy z dojeżdżania autem na rzecz komunikacji zbiorowej - nie palimy śmieci w piecach - zmieniajmy codzienne nawyki - zwiększajmy świadomość społeczną
22 Dziękuję za uwagę
23 Ten materiał powstał dzięki dofinansowaniu NFOŚiGWTen materiał powstał dzięki dofinansowaniu NFOŚiGW. Za jego treść odpowiada wyłącznie CEO.