1 Materiały multimedialne dotyczące profilaktyki narażenia na drgania mechaniczne

2 Zagrożenie drganiami mechanicznymi w środowisku pracyZatrudnieni w warunkach zagrożenia czynnikami szkodliwymi i niebezpiecznymi w latach (dla najczęściej występujących czynników).

3 Zagrożenie drgania mechaniczneem w środowisku pracyZatrudnieni w warunkach zagrożenia drgania mechanicznymi w przeliczeniu na 1000 zatrudnionych w 2005 i 2006 roku według sekcji gospodarki narodowej.

4 Oddziaływanie drgań mechanicznych na organizm człowiekaPodział drgań mechanicznych: - drgania działające na organizm człowieka przez kończyny górne, nazywane drganiami miejscowymi, - drgania o działaniu ogólnym, wnikające do organizmu człowieka przez nogi, miednicę, plecy lub boki, nazywane drganiami ogólnymi

5 Oddziaływanie drgań mechanicznych na organizm człowiekaChoroba wibracyjna (skutek narażenia na drgania miejscowe): napadowe zaburzenia krążenia krwi w palcach rąk (blednięcie palców rąk, utrata czucia dotyku oraz utraty sprawności manualnej, zmiany troficzne skóry w obszarze opuszek palców), zmiany w układzie nerwowym ( zaburzenia czucia dotyku, czucia wibracji, temperatury, drętwienie czy mrowienie palców i rąk) zniekształcenia szpar stawowych, zwapnienia przyczepów ścięgien mięśni i torebek stawowych oraz zmiany okostnej.

6 Oddziaływanie drgań mechanicznych na organizm człowiekaSkutki narażenia na drgania ogólne: chorobowe zmiany w układzie kostnym, zmiany w narządach wewnętrznych, zaburzenia ostrości widzenia, zwiększenie czasów reakcji ruchowej i wzrokowej, zmęczenie, - zaburzenia w koordynacji ruchów.

7 Parametry opisujące drgania miejscowesuma wektorowa skutecznych ważonych przyspieszeń drgań ahv,30min,max = max{ ahvi} = { ahv1, ahv2, ... ahvn} gdzie: awxi, awxi, awxi, są wartościami zmierzonymi dla kierunków x, y i z przy wykonywaniu i-tej czynności.

8 Parametry opisujące drgania miejscowe8-godzinna (dzienna) ekspozycja na drgania gdzie : n – liczba czynności wykonywanych w narażeniu na drgania, i – numer kolejnej czynności wykonywanej w narażeniu na drgania, ahvi – sumy wektorowych, skutecznych ważonych przyspieszeń drgań dla i-tej czynności ti – czas wykonywania i-tej czynności, T – 480 minut (wartość odpowiadająca 8 godzinom)

9 Parametry opisujące drgania ogólnewartość dominująca skutecznych ważonych przyspieszeń drgań aw,30min,max = max{awli} = max{awl1, awl2, ... awln} gdzie: n – liczba wykonywanych czynności w narażeniu na drgania, i – numer czynności wykonywanej w narażeniu na drgania, l – kierunek drgań (x, y lub z), awli – skuteczne, ważone przyspieszenia drgań wyznaczone dla kierunku l z uwzględnieniem właściwych współczynników wagowych (1,4awxi, 1,4awyi, awzi)

10 Parametry opisujące drgania ogólne8-godzinna (dzienna) ekspozycja na drgania gdzie: n – liczba wykonywanych czynności w narażeniu na drgania, i – numer czynności wykonywanej w narażeniu na drgania, l – kierunek drgań (x, y lub z), ti – czas wykonywania i-tej czynności, awli – skuteczne, ważone przyspieszenia drgań wyznaczone dla kierunku l z uwzględnieniem właściwych współczynników wagowych (1,4awxi, 1,4awyi, awzi)

11 Wartości progów działania – drgania miejscoweRodzaj drgań Wielkość charakteryzująca drgania mechaniczne w środowisku pracy Wartość progu działania drgania działające przez kończyny górne (drgania miejscowe) Ekspozycja dzienna A(8) wyrażona w postaci równoważnej energetycznie dla 8 godzin działania sumy wektorowej skutecznych, ważonych częstotliwościowo przyspieszeń drgań, wyznaczonych dla trzech składowych kierunkowych (ahwx, ahwy, ahwz) 2,5 m/s2

12 Wartości progów działania – drgania ogólneRodzaj drgań Wielkość charakteryzująca drgania mechaniczne w środowisku pracy Wartość progu działania drgania o działaniu ogólnym (drgania ogólne) Ekspozycja dzienna A(8) wyrażona w postaci równoważnego energetycznie dla 8 godzin działania skutecznego, ważonego częstotliwościowo przyspieszenia drgań, dominującego wśród przyspieszeń drgań, wyznaczonych dla trzech składowych kierunkowych z uwzględnieniem właściwych współczynników (1,4awx, 1,4awy, awz) 0,5 m/s2

13 Wartości dopuszczalne (NDN) drgań mechanicznychRodzaj drgań Wielkość charakteryzująca drgania mechaniczne w środowisku pracy Wartość dopuszczalna drgania działające przez kończyny górne (drgania miejscowe) Dzienna ekspozycja na drgania, A(8) 2,8 m/s2 Krótkotrwała ekspozycja na drgania, ahv, 30min 11,2 m/s2 drgania o działaniu ogólnym (drgania ogólne) 0,8 m/s2 Krótkotrwała ekspozycja na drgania, aw, 30min 3,2 m/s2

14 Wartości dopuszczalne (NDN) drgań mechanicznych - młodocianiRodzaj drgań Wielkość charakteryzująca drgania mechaniczne w środowisku pracy Wartość dopuszczalna drgania działające przez kończyny górne (drgania miejscowe) Dzienna ekspozycja na drgania, A(8) 1,0 m/s2 Krótkotrwała ekspozycja na drgania, ahv, 30min 4,0 m/s2 drgania o działaniu ogólnym (drgania ogólne) 0,19 m/s2 Krótkotrwała ekspozycja na drgania, aw, 30min 0,76 m/s2

15 Wartości dopuszczalne (NDN) drgań mechanicznych – kobiety w ciążyRodzaj drgań Wielkość charakteryzująca drgania mechaniczne w środowisku pracy Wartość dopuszczalna drgania działające przez kończyny górne (drgania miejscowe) Dzienna ekspozycja na drgania, A(8) 1,0 m/s2 Krótkotrwała ekspozycja na drgania, ahv, 30min 4,0 m/s2 drgania o działaniu ogólnym (drgania ogólne) Praca wzbroniona

16 Obowiązki pracodawców wynikające z narażenia na drgania mechanicznePodstawa prawna Kodeks pracy, Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U nr 129 poz. 844 z późniejszymi zmianami), Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 sierpnia 2005 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na drgania mechaniczne lub drgania mechaniczne (Dz.U nr 157 poz z późniejszymi zmianami).

17 Obowiązki pracodawców wynikające z narażenia na drgania mechanicznePracodawca ma obowiązek: Dokonywać pomiarów wielkości charakteryzujących drgania mechaniczne w środowisku pracy i porównywać ich wyniki z wartościami NDN. Po przekroczeniu progów działania planować i podejmować działania zmniejszające ryzyko zawodowe. Oceniać ryzyko zawodowe związane z narażeniem pracowników na drgania mechaniczne. Eliminować u źródła ryzyko zawodowe związane z narażeniem na drgania mechaniczne lub ograniczać je do możliwie najmniejszego poziomu. W razie potrzeby oznaczać znakami bezpieczeństwa, wydzielać i ograniczać dostęp w miejscach pracy, w których wielkości charakteryzujące drgania mechaniczne przekraczają wartości NDN. Pracownikom narażonym na działanie drgań mechanicznych zapewnić informacje i szkolenia w zakresie odnoszącym się do wyników oceny ryzyka zawodowego.

18 Ocena ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na drgania miejscowe

19 Ocena ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na drgania miejscowe – młodociani i kobiety w ciąży

20 Ocena ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na drgania ogólne

21 Ocena ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na drgania ogólne - młodociani

22 Ograniczanie ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na drgania mechanicznePowiązanie pomiędzy rozwiązaniami prawnymi oraz technicznymi i organizacyjnymi metodami zwalczania drgań mechanicznych

23 Metody ograniczania narażenia na drgania mechaniczneOgraniczanie ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na drgania mechaniczne Metody ograniczania narażenia na drgania mechaniczne Eliminacja zagrożenia poprzez jego redukcję u źródła powstawania, Stosowanie środków ograniczających drgania na drodze propagacji, Stosowanie środków ochrony indywidualnej, Wprowadzenie rozwiązań o charakterze organizacyjnym.

24 Eliminacja zagrożenia poprzez jego redukcję u źródła powstawaniaOgraniczanie ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na drgania mechaniczne Eliminacja zagrożenia poprzez jego redukcję u źródła powstawania eliminacji źródeł drgań, ograniczaniu emisji drgań ze źródeł. przez: właściwe eksploatowanie maszyny zgodnie z jej przeznaczeniem, stosowanie elementów izolujących i tłumiących drgania stanowiących elementy wyposażenia maszyny dołączone do maszyny przez producenta, - właściwą konserwację maszyny i utrzymywanie jej w dobrym stanie technicznym.

25 Stosowanie środków ograniczających drgania na drodze propagacjiOgraniczanie ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na drgania mechaniczne Stosowanie środków ograniczających drgania na drodze propagacji stosowanie konstrukcji wielowarstwowych pokrycie elementów drgających warstwami tłumiącymi stosowanie wibroizolatorów

26 Stosowanie środków ochrony indywidualnejOgraniczanie ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na drgania mechaniczne Stosowanie środków ochrony indywidualnej - rękawice wibroizolacyjne

27 Wprowadzenie rozwiązań o charakterze organizacyjnymOgraniczanie ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na drgania mechaniczne Wprowadzenie rozwiązań o charakterze organizacyjnym wprowadzeniu automatyzacji procesów i zdalnego sterowania, skracaniu czasu narażenia na drgania w ciągu dnia pracy, stosowanie przerw w pracy i rotacji na stanowiskach pracy, odpowiednie projektowanie i rozmieszczanie miejsc pracy, zmiana stanowiska pracy, szkolenie pracodawców oraz pracowników, kontrolowaniu czynników sprzyjających rozwojowi zespołu wibracyjnego