1 Zajęcia 7-8

2 POSTĘPOWANIE PODATKOWE

3 Konstytucja 1. Zasada demokratycznego państwa prawnego ( art. 2 Konstytucji RP) 2. Zasada równości wobec prawa ( art. 32 Konstytucji RP) 3. Zasada wyłączności ustawy w zakresie podatków (art. 217 Konstytucji RP) Zasady postępowania podatkowego, zarówno te, wynikające z przepisów Ordynacji podatkowej, jak i te, które wymienione są w Konstytucji , mają bardzo istotne znaczenie dla każdego podatnika pozostającego w sporze z organem podatkowym, bowiem w przypadku ich nieprzestrzegania przez te organy podatnik może wykorzystać to jako zarzut w swoich pismach procesowych , w szczególności w odwołaniu od decyzji urzędu skarbowego czy też w skardze do WSA

4 1. Zasada praworządności – art. 120 o. p. ( wynika z art1. Zasada praworządności – art. 120 o.p. ( wynika z art. 7 Konstytucji RP) – oznacza w praktyce, że w procesie stosowania prawa rozstrzygnięcia organów podatkowych powinny zapadać w oparciu o przepisy takich aktów prawnych, jak Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia, akty prawa miejscowego.

5 2. Zasada zaufania do organów podatkowych – art. 121 o. p2. Zasada zaufania do organów podatkowych – art. 121 o.p. Oznacza że organy podatkowe zobowiązanie są prowadzić to postępowanie w sposób bezstronny, w szczególności powstrzymać się od rozstrzygania jakichkolwiek wątpliwości na niekorzyść Podatnika. Ponadto w przepisie tym ustawodawca zawarł postulat udzielania przez organy podatkowe w postępowaniu podatkowym niezbędnych informacji i wyjaśnień o przepisach prawa podatkowego pozostających w związku z przedmiotem tego postępowania.

6 !!! Organ podatkowy nie może przerzucać na podatnika następstw niekompetencji pracowników organów podatkowych w zakresie wykonywanych przez nich czynności służbowych, w szczególności niedostatecznej znajomości przepisów prawa podatkowego przez tych pracowników. Wskazuje na to utrwalona linia orzecznicza NSA ( wyr. NSA z 12 kwietnia 2011 r. I FSK 499/10

7 3. Zasada prawdy materialnej – art. 122 o. p3. Zasada prawdy materialnej – art. 122 o.p. sprowadza się do podejmowania przez organy podatkowe wszelkich niezbędnych czynności w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w toku postępowania podatkowego. ( zasada ta ma istotne znaczenie w toku postępowania dowodowego : art o.p.) Naruszenie zasady prawdy obiektywnej jest jednym z najczęściej podnoszonych zarzutów składanych przez podatników odwołaniach od decyzji podatkowych.

8 4. Zasada czynnego udziału strony w każdym stadium postępowania- art4. Zasada czynnego udziału strony w każdym stadium postępowania- art. 123 o.p. a przed wydaniem decyzji 0rgan ma umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań ( art. 200 par. 1 o.p.) Strona może działać poprzez swojego pełnomocnika. Jednak pełnomocnik przez akt umocowania nie staje się stroną postępowania podatkowego, działa jedynie w imieniu stron. ( organ nie może zatem kierować decyzji do pełnomocnika zamiast do strony )

9 5. Zasada przekonywania –art. 124 o. p5. Zasada przekonywania –art. 124 o.p. celem stosowania tej zasady jest uniknięcie konieczności stosowania środków przymusu dla wykonania decyzji, środków właściwych dla postępowania egzekucyjnego w administracji. Podstawowym przejawem tej zasady jest sporządzanie uzasadnienia decyzji podatkowej w zakresie faktów, które organ uznał za udowodnione dowodów którym dał wiarę, oraz przyczyn dla których innym dowodom odmówił wiarygodności jak też uzasadnienia prawnego czyli wyjaśnienia podstawy prawnej decyzji z przytoczeniem przepisów prawa. ( art. 210 par 4 o.p.)

10 6. Zasada szybkości i prostoty postepowania – art. 125 o. p6. Zasada szybkości i prostoty postepowania – art. 125 o.p. ( organ działa bez zbędnej zwłoki stosując najprostrze z możliwych środki prowadzące do jej załatwienia. Natomiast sprawy , które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być załatwiane niezwłocznie. ( 139 o.p.) W przypadku wystąpienia przewlekłości postępowania po stronie organu podatkowego to jest niezałatwienia sprawy w terminie, podatnikowi przysługują następujące uprawnienia procesowe: ponaglenie skierowane do organu podatkowego wyższego stopnia; ponaglenie skierowane do Ministra Finansów, jeśli sprawa nie została załatwiona przez dyrektora izby celno-skarbowej.

11 7. Zasada pisemności/zachowania formy dokumentu elektronicznego –art7. Zasada pisemności/zachowania formy dokumentu elektronicznego –art. 126 o.p. ( odnosi się do wszystkich etapów postępowania , poczynając od momentu jego wszczęcia.)

12 8. Zasada dwuinstancyjności –art. 127 o. p8. Zasada dwuinstancyjności –art. 127 o.p. czyli obowiązek organu II instancji ponownego rozpoznania merytorycznego i wydania orzeczenia w sprawie rozstrzygniętej już uprzednio przez organ niższej instancji, to jest organ I instancji. Wyjątek od zasady dwuinstancyjności przewidziany jest w art. 221 o.p. gdzie stanowi się że w przypadku wydania decyzji w I instancji przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, dyrektora izby administracji skarbowej, lub przez samorządowe kolegium odwoławcze oraz dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, odwołanie od decyzji rozpatruje ten sam organ podatkowy, stosując odpowiednio przepisy o postępowaniu odwoławczym.

13 ! Ponadto od 1 marca 2017 r. W przypadku wydania w pierwszej instancji przez naczelnika urzędu celno-skarbowego decyzji której mowa w art. 83 ust. 4 i 5 (W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w zakresie kontroli celno-skarbowej ) ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej, odwołanie od tej decyzji rozpatruje ten sam organ podatkowy, stosując odpowiednio przepisy o postępowaniu odwoławczym. W przypadku wydania w pierwszej instancji przez naczelnika urzędu celno-skarbowego decyzji innej niż decyzja, o której mowa w powyżej, odwołanie od tej decyzji służy do dyrektora izby administracji skarbowej właściwego dla kontrolowanego w dniu zakończenia postępowania podatkowego. ( art. 221a OP)

14 9. Zasada trwałości decyzji ostatecznych –art. 128 o.p.Decyzje ostateczne mogą być wzruszone tylko w wyjątkowych przypadkach, przykładowo w przypadku wydania decyzji z rażącym naruszeniem prawa albo wówczas gdy strona nie z własnej winy nie brała udziału w postępowaniu. ( Środki wzruszenia decyzji ostatecznej stanowią: uchylenie, zmiana, stwierdzenie nieważności takiej decyzji oraz wznowienie postępowania w sprawie )

15 10. Zasada ograniczonej jawności postępowania podatkowego –art. 129 o10. Zasada ograniczonej jawności postępowania podatkowego –art. 129 o.p. postępowanie podatkowe jest jawne wyłącznie dla stron. Zasada ta przejawia się w szczególności w uprawnieniu strony, jak również jej pełnomocnika czy też przedstawiciela do uczestnictwa w postępowaniu dowodowym ( art. 190 o.p) oraz w prawie dostępu do akt sprawy. Niemniej nie ma ona zastosowania w odniesieniu do osób trzecich. ( art o.p.)

16 Pojęcie strony postępowania podatkowego art. 133 OPpodatnik (oraz jego następca prawny) płatnik (oraz jego następca prawny) inkasent (oraz jego następca prawny) osoby trzecie , które z uwagi na swój interes prawny żądają czynności organu podatkowego, oraz osoby trzecie , w stosunku do których organ podatkowy wszczyna postępowanie z urzędu podatnik, o którym mowa w art. 105a u.p.tu.

17 Pełnomocnictwo: Do tej pory w każdej sprawie podatkowej pełnomocnictwo należało złożyć do akt za każdym razem odrębnie. Nowelizacja Ordynacji podatkowej z 10 września 2015 roku (Dz. U. poz. 1649) całościowo porządkuje sprawy reprezentowania podatnika w sprawach podatkowych przez pełnomocnika. W znowelizowanej Ordynacji pojawia się w dziale IV nowy rozdział 3a w całości poświęcony właśnie kwestiom pełnomocnictw w postępowaniach podatkowych. Pełnomocnictwo - według nowych przepisów Ordynacji - ma zawierać dane mocodawcy (w tym jego identyfikator podatkowy) oraz dane pełnomocnika (w tym jego identyfikator podatkowy, a w przypadku nierezydenta – numer i serię paszportu lub innego dokumentu tożsamości lub inny numer identyfikacyjny, jeśli nie posiada identyfikatora podatkowego). Pełnomocnictwo musi też zawierać adres pełnomocnika do doręczeń w kraju, a w przypadku adwokata, radcy prawnego lub doradcy podatkowego – podany ma być także adres elektroniczny ( ). Adwokat, radca prawny lub doradca podatkowy, który wypowiedział pełnomocnictwo, jest obowiązany działać za stronę postępowania jeszcze przez dwa tygodnie od wypowiedzenia, chyba że mocodawca zwolni go od tego obowiązku.

18 Pełnomocnictwo ogólneKluczowa nowość w Ordynacji. Pełnomocnictwo ogólne pozwoli podatnikowi ustanowić osobę upoważnioną do reprezentowania go we wszystkich sprawach podatkowych oraz w innych sprawach podatkowych należących do właściwości organów podatkowych. Nie będzie już w tym przypadku potrzebne ustanawianie pełnomocnika dla każdej sprawy podatkowej odrębnie, co powinno, zdaniem ustawodawcy, zmniejszyć koszty i uprościć procedury dla podatnika. Pełnomocnik ogólny nie będzie mógł jednak podpisać deklaracji. ! Pełnomocnictwo ogólne oraz zawiadomienie o jego zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu zgłasza mocodawca, wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego, według wzoru określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 138j § 1 pkt 1, do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. W przypadku wystąpienia problemów technicznych uniemożliwiających złożenie pełnomocnictwa ogólnego, jego zmianę, odwołanie lub wypowiedzenie, w formie dokumentu elektronicznego, pełnomocnictwo składa się w formie pisemnej według wzoru, o którym mowa w zdaniu pierwszym. Informacje o udzieleniu pełnomocnictwa, o jego zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu Szef Krajowej Administracji Skarbowej umieszcza w Centralnym Rejestrze Pełnomocnictw Ogólnych, zwanym dalej "Centralnym Rejestrem".

19 Pełnomocnicy zawodowi (radcy prawni, adwokaci, doradcy podatkowi) będą mogli zgłaszać i odwoływać pełnomocnictwa samodzielnie. Pełnomocnictwo ogólne (a także jego odwołanie lub zmianę) będzie można złożyć tylko w formie dokumentu elektronicznego do Centralnego Rejestru Pełnomocnictw Ogólnych (CRPO) (1 lipca 2016 r.) prowadzonego przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, do którego dostęp będą miały na bieżąco wszystkie organy podatkowe i kontroli celno - skarbowej. Składanie pełnomocnictw ogólnych (ich zmiana i odwołanie) nie będzie podlegało opłacie skarbowej.

20 Przepisy dotyczące pełnomocnictwa ogólnego weszły w życiePełnomocnictwa tego typu od 1 marca 2017 r. nie będzie można składać do CRPO poprzez CEIDG. Złożenie pełnomocnictwa ogólnego w formie pisemnej będzie możliwe tylko w przypadku wystąpienia problemów technicznych uniemożliwiających złożenie takiego dokumentu elektronicznie. Co istotne - ustanowienie, zmiana zakresu, odwołanie lub wypowiedzenie pełnomocnictwa ogólnego - będzie wywierało skutek od dnia wpływu do Centralnego Rejestru Pełnomocnictw Ogólnych. Przepisy dotyczące pełnomocnictwa ogólnego weszły w życie 1 lipca 2016.

21 Pełnomocnictwo szczególne art. 138e OPNowe przepisy pozostawiły podatnikowi nadal możliwość wskazywania osoby upoważnionej do działania tylko w konkretnej sprawie poprzez dobrze znane i szeroko stosowane pełnomocnictwa szczególne. W tym przypadku takie pełnomocnictwo należy - jak do tej pory - w formie pisemnej składać do akt konkretnej sprawy podatkowej, w której podatnik zdecydował się dokonywać czynności za pośrednictwem osoby upoważnionej, czyli najczęściej poprzez pełnomocnika zawodowego (radcę, adwokata czy doradcę podatkowego). Pełnomocnictwo szczególne może być także zgłoszone ustnie do protokołu lub w formie dokumentu elektronicznego. W przypadku pełnomocnictwa szczególnego - ustanowienie, zmiana zakresu, odwołanie lub wypowiedzenie - będzie wywierało skutek od dnia zawiadomienia organu podatkowego. W sprawie niecierpiącej zwłoki organ podatkowy wyznacza dla osoby nieobecnej tymczasowego pełnomocnika szczególnego, upoważnionego do działania do czasu wyznaczenia przez sąd kuratora dla osoby nieobecnej. Tymczasowym pełnomocnikiem szczególnym może być członek rodziny osoby nieobecnej, a jeśli nie wyrazi on zgody - wówczas wyznaczany jest adwokat, radca prawny lub doradca podatkowy.

22 Pełnomocnictwo do doręczeń art. 138fObok pełnomocnictwa ogólnego nowością jest też pełnomocnictwo do doręczeń. Pełnomocnik tego typu jest niezbędny, gdy strona postępowania podatkowego nie ma ani pełnomocnika ogólnego, ani szczególnego i jednocześnie zaistniała jedna z dwóch sytuacji: (1) strona postępowania zmieniła adres miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu na adres w państwie poza UE, lub gdy (2) strona postępowania nie ma miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu w Polsce lub w innym kraju UE i składa w kraju wniosek o wszczęcie postępowania lub w kraju doręczono jej postanowienie o wszczęciu postępowania. Wymóg ustanowienia pełnomocnika do doręczeń nie dotyczy natomiast osób, którym pisma procesowe w danej sprawie są doręczane elektronicznie. Jeżeli strona postępowania nie dopełni obowiązku ustanowienia pełnomocnika do doręczeń, wówczas pismo uznaje się za doręczone pod dotychczasowym adresem w kraju, a organ podatkowy pozostawia pismo w aktach sprawy. Ustanawiając więcej niż jednego pełnomocnika o tym samym zakresie działania lub ustanawiając pełnomocnika ogólnego oraz szczególnego w tej samej sprawie, strona postępowania ma obowiązek wskazać organowi jednego z nich jako pełnomocnika do doręczeń. Ponadto przepisy wskazują, że do pełnomocnictwa do doręczeń stosuje się przepisy dotyczące pełnomocnictwa szczególnego.

23 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW(1) z dnia 21 czerwca 2016 r. w sprawie wzoru pełnomocnictwa ogólnego i wzoru zawiadomienia o zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu tego pełnomocnictwa

24 Wzór pełnomocnictwa oraz wzory zawiadomienia o jego zmianie, wypowiedzeniu lub odwołaniu, ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 28 grudnia 2015 r w sprawie wzorów pełnomocnictwa szczególnego i pełnomocnictwa do doręczeń oraz wzorów zawiadomienia o zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu tych pełnomocnictw (Dz. U. z dnia 30 grudnia 2015 r.) W sprawach nieuregulowanych nowy rozdział w Ordynacji o pełnomocnictwie odsyła do kodeksu cywilnego oraz kodeksu postępowania cywilnego.

25 Pełnomocnictwo procesowe: Strona może działać przez pełnomocnika z wyjątkiem sytuacji, gdy charakter danej czynności wymaga jej osobistego działania ( art. 138a§1 o.p.). Ponadto strona może upoważnić do jej reprezentowania w postępowaniu podatkowym w charakterze pełnomocnika wyłącznie osobę fizyczną, która ma pełną zdolność do czynności prawnych ( art. 138b§1 o.p.). Natomiast zgodnie z przepisem art. 138b§2o.p. w zw. z art. 79 prawa celnego Pełnomocnikiem strony w sprawach dotyczących podatku VAT oraz akcyzy z tytułu importu w postępowaniu przed organami celnymi może być agent celny

26 ! Szybkości i prostocie postępowania podatkowego sprzyja możliwość odstąpienia przez organ podatkowy od wymogu dostarczenia pełnomocnictwa przez małżonka strony w przypadku – gdy w ocenie organu –chodzi o kwestię mniejszej wagi a nie ma podstaw do kwestionowania istnienia i zakresu upoważnienia małżonka do występowania w imieniu strony.

27 DORĘCZENIA: art c OP Organ podatkowy doręcza stronie pisma przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy Prawo pocztowe., przez pracowników urzędu obsługującego ten organ, funkcjonariuszy lub upoważnionych pracowników innego organu podatkowego, lub przez organy lub osoby uprawnione na podstawie odrębnych przepisów lub za urzędowym poświadczeniem odbioru, za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej ( art. 144 o.p.)

28 OGÓLNE ZASADY DORĘCZANIA PISM OSOBIE FIZYCZNEJ:stronie będącej osobą fizyczną pisma doręcza się w jej mieszkaniu lub w miejscu pracy. Ponadto pismo może być doręczone w siedzibie organu podatkowego. W przypadku niemożności wykonania doręczenie w jednym ze wskazanych wyżej miejsc może ono nastąpić w każdym miejscu, gdzie się stronę zastanie. (art. 148 OP) W przypadku nieobecności adresata w miejscu zamieszkania albo pod adresem do doręczeń w kraju pisma doręcza się za pokwitowaniem pełnoletniemu domownikowi, a gdyby go nie było lub odmówił przyjęcia pisma - sąsiadowi, zarządcy domu lub dozorcy - gdy osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi. Zawiadomienie o doręczeniu pisma sąsiadowi, zarządcy domu lub dozorcy umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub na drzwiach mieszkania adresata, lub w widocznym miejscu przy wejściu na posesję, na której zamieszkuje adresat lub której adres wskazano jako adres do doręczeń. (ART. 149 op)

29 3. W przypadku natomiast niemożności skutecznego doręczenia pisma w żadnym ze wspomnianych powyżej miejsc, w zależności od sposobu jego doręczenia, wchodzi w grę jedna z dwóch możliwości” ( art. 150 OP) - w odniesieniu do przypadków doręczenia pisma przez pocztę, urząd pocztowy przechowuje pismo przez okres 14 dni - odniesieniu do przypadków doręczenia pisma przez pracownika organu podatkowego lub przez inna upoważnioną osobę, pismo składane jest na okres 14 dni w urzędzie gminy ( miasta) ! O złożeniu pisma w jednym z tych urzędów zawiadamia się adresata pisma, przy tym w razie niepodjęcia pisma w terminie 7 dni ma miejsce powtórne zawiadomienie. !!art. 150 § 2 OP W przypadku niepodjęcia pisma, doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia wyżej wskazanego terminu, a pismo pozostawia się w aktach sprawy.

30 Dowody i postępowanie dowodowe: art. 180-200 o.p.Jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, o ile nie jest sprzeczne z prawem ( art. 180 o.p.) Ustalenia stanu faktycznego może mieć miejsce wyłącznie za pomocą legalnych środków dowodowych. Nie mogą to być zatem środki zakazane przez prawo lub wyłączone z postępowania. W art. 181 o.p. ustawodawca wskazuje na ważniejsze dowody służące ustaleniu pełnego stanu faktycznego sprawy : księgi podatkowe, deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych, materiały i informacje zebrane w wyniku oględzin, informacje podatkowe oraz inne dokumenty zgromadzone wtoku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej oraz materiały zgromadzone w toku postępowania karnego albo postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe. (NOWE BRZMIENIE PRZEPISU OD 1 MARCA 2017)

31 Zgodnie z art. 187 o.p. ciężar przeprowadzenia dowodu spoczywa na organie podatkowym. Organ podatkowy jest zobligowany do zebrania i wyczerpującego rozpatrzenia zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Organ podatkowy jest jedynie zwolniony z przeprowadzenia dowodu co do faktów powszechnie znanych oraz faktów znanych mu z urzędu. Pomimo iż ciężar przeprowadzenia dowodu ciąży przede wszystkim na organie podatkowym nie oznacza to, że podatnik, jest zwolniony z uczestnictwa w procesie poszukiwania środków dowodowych. Ponadto należy podkreślić, iż realizacją prawa podatnika do czynnego udziału w postępowaniu dowodowym służy art. 188 o.p. który daje stronie prawo wystąpienia do organu podatkowego z żądaniem przeprowadzenia dowodu. Ponadto do tych uprawnień należy wskazać możliwość wypowiedzenia się przez stronę co do przeprowadzonych w postępowaniu dowodów. Znajduje to swój konkretny przepis obligujący organ podatkowy, przed wydaniem decyzji , do zapewnienia stronie prawa do wypowiedzenia się co do zebranego materiału dowodowego ( art. 200 o.p.) Organ podatkowy w tym celu wyznacza stronie 7 dniowy termin.

32 Zasada swobodnej oceny dowodów:Organ podatkowy ocenia na podstawie całego zebranego materiału dowodwego, czy dana okoliczność została udowndiona ( art. 191 o.p.) Uzasadnienie faktyczne decyzji musi zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowdnione , dowodów, którym organ dał wiarę oraz przyczyn, dla których innym dowodom odmówił on wiarygodności . Wynika to z brzmienia art. 210 par 4 o.p.

33 Decyzja podatkowa Decyzja podatkowa – stanowi akt, z którego strona powinna czerpać pełną wiedzę, na temat swojej sytuacji prawnej, w zakresie zarówno swojego prawa materialnego jak i procesowego. Ponadto decyzja musi być wydana i doręczona w formie pisemnej lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej ( art. 211 o.p.) Zaś w decyzji organ podatkowy rozstrzyga sprawę co do jej istoty albo w inny sposób kończy postępowanie w danej instancji ( art. 207 o.p.)

34 Elementy jakie powinna zawierać decyzja:Oznaczenie organu podatkowego Data wydania decyzji Oznaczenie strony Powołanie podstawy prawnej Rozstrzygnięcie Uzasadnienie faktyczne Uzasadnienie prawne Pouczenie o trybie odwoławczym Pouczenie o odpowiedzialności karnej Podpis osoby upoważnionej

35 Zgodnie z art. 212 o.p. organ podatkowy, który wydał decyzję , jest nią związany od momentu jej doręczenia stronie lub innemu właściwemu podmiotowi (wyjątek art. 67 d OP). Należy pamiętać, że nawet jeśli decyzja podatkowa obarczona jest pewnymi wadami, to w dalszym ciągu ma w stosunku do niej zastosowanie domniemanie ważności. To domniemanie może być obalone wyłącznie przez organ podatkowy lub sąd w trybie przewidzianym w odpowiednich przepisach prawnych. Przykład: Stronie doręczono decyzję naczelnika urzędu celno- skarbowego, w której urząd skarbowy powołał nieobowiązującą podstawę prawną powziętego w sprawie rozstrzygnięcia. Decyzja jest zatem pozbawiona jednego z elementów koniecznych. Mimo tej wadliwości decyzja jest ważna . Podatnik może jednak tę decyzję podważyć wnosząc do organu podatkowego wyższego stopnia ( to jest dyrektora izby administracji skarbowej) wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji w trybie art. 247 o.p.)

36 Postanowienie- art. 216 OP w postanowieniach , które organ wydaje w toku postępowania w danej sprawie organ ten rozstrzyga o poszczególnych kwestiach, które wymagają zajęcia przezeń stanowiska. Są to w głównej mierze kwestie proceduralne, a nie zagadnienia dotyczące istoty sprawy ( art. 216 o.p.) np. wszczyna postępowanie podatkowe w danej sprawie ( art. 165 par 2 o.p.) czy też wyznacza stronie 7-dniowy termin do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego ( art. 200 par. 1 o.p.)

37 Postanowienie musi zawierać (podobnie jak decyzja) określone elementy:1. Oznaczenie organu podatkowego 2. Data wydania postanowienia 3. Oznaczenie strony lub innych stron biorących udział w postępowaniu 4. Powołanie podstawy prawnej 5. Rozstrzygnięcie 6. Uzasadnienie faktyczne 7. Uzasadnienie prawne ! ( Postanowienie zawiera uzasadnienie tylko wówczas , gdy służy na nie zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego albo gdy wydane zostało na skutek zażalenia na postanowienie. Ta zasada dotyczy zarówno uzasadnienia faktycznego, jak i prawnego.) 8. Pouczenie o środkach zaskarżenia 9. Pouczenie o odpowiedzialności karnej 10. Podpis osoby upoważnionej

38 DECYZJA O ODPOWIEDZIALNOŚCI PODATKOWEJ FIRMUJĄCEGO ZA ZALEGŁOŚCI PODATKOWE FIRMOWANEGO

39 w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2006 rw podatku dochodowym od osób fizycznych za 2006 r. w kwocie 16 000 (szesnaście tysięcy) zł i odsetek za zwłokę w kwocie 3400 (trzy tysiące czterysta) zł, ciążących na Sylweriuszu Kowalskim, PPH „Transport” w Tomaszowie, 2) stwierdza, że odpowiedzialność Jana Kowalskiego jest odpowiedzialnością solidarną z Sylweriuszem Kowalskim, 3) stwierdza, że termin płatności zobowiązania podatkowego wynikającego z niniejszej decyzji wynosi 14 dni od jej doręczenia.

40 Uzasadnienie Decyzją z 10 maja 2007 r. (PD/451-64/2/2007) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Tomaszowie określił Sylweriuszowi Kowalskiemu wysokość zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2006 r. w kwocie 16 000 zł i odsetki za zwłokę w kwocie 4,50 zł. Decyzja ta została utrzymana w mocy przez decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Kielcach z 18 sierpnia 2007 r. W toku postępowania podatkowego stwierdzono, że Sylweriusz Kowalski prowadził zarejestrowaną działalność gospodarczą w zakresie gastronomicznym, opodatkowaną zryczałtowanym podatkiem od przychodów ewidencjonowanych według stawki 3%, a równocześnie na nazwisko Jana Kowalskiego i za jego zgodą prowadził działalność gospodarczą w zakresie produkcji i sprzedaży wina, opodatkowaną podatkiem akcyzowym. Ponieważ zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 4 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. Nr 144, poz. 930 ze zm.), podatnicy wytwarzający wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym są wyłączeni z opodatkowania w formie zryczałtowanego podatku dochodowego,

41 podatnikowi obliczono podatek dochodowy na zasadach ogólnychpodatnikowi obliczono podatek dochodowy na zasadach ogólnych. Zaległość podatkowa z tego tytułu nie została przez podatnika zapłacona. Równocześnie w toku postępowania wszczętego w tej sprawie ustalono, że prowadzenie działalności gospodarczej na nazwisko Sylweriusza Kowalskiego wiązało się z posługiwaniem się przez Jana Kowalskiego firmą PPH „Transport”, o czym świadczą takie przesłanki, jak: zgłoszenie jej do ewidencji działalności gospodarczej, potwierdzenie odbioru zaświadczenia z ewidencji, posiadanie pieczątek tej firmy, upoważnienie do dysponowania rachunkami bankowymi, oświadczenie Jana Kowalskiego, że pod tą firmą nie prowadził w rzeczywistości żadnej działalności gospodarczej. W tym stanie sprawy Jan Kowalski, jako firmujący, zgodnie z powołanymi przepisami ponosi solidarną z podatnikiem (firmowanym) odpowiedzialność podatkową za jego zaległości podatkowe i odsetki, skoro powstały one podczas prowadzenia tej działalności.

42 Pouczenie: Od decyzji przysługuje odwołanie do Dyrektora Izby Skarbowej w Kielcach, Kielce, ul. Słoneczna 7, w terminie 14 dni od doręczenia niniejszej decyzji, wniesione za pośrednictwem Naczelnika Urzędu Skarbowego w Tomaszowie. Odwołanie powinno zawierać zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie. Naczelnik Urzędu Skarbowego: Tadeusz Sroka (podpis organu podatkowego) Otrzymują: 1) Jan Kowalski, 2) a/a.

43 DECYZJA O ODPOWIEDZIALNOŚCI PODATKOWEJ ROZWIEDZIONEGO MAŁŻONKA PODATNIKA

44 1) orzeka o odpowiedzialności Jana Kowalskiego jako rozwiedzionego małżonka podatnika – Zofii Kowalskiej z tytułu: a) zaległości podatkowej w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2006 r. w kwocie 30 000 (trzydzieści tysięcy) zł i odsetek za zwłokę w kwocie 3152 (trzy tysiące sto pięćdziesiąt dwa) zł, naliczonych do 15 maja 2009 r., b) zaległości podatkowej z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych w kwocie 400 (czterysta) zł i odsetek za zwłokę w kwocie 100 (sto) zł, naliczanych do 25 maja 2009 r., 2) stwierdza, że odpowiedzialność określona w pkt 1 lit. a jest odpowiedzialnością solidarną z Zofią Kowalską, a określona w pkt 1 lit. b solidarną z Wojciechem Stróżem, i jest ograniczona do wysokości wartości przypadającego Janowi Kowalskiemu udziału w majątku wspólnym, tj. do kwoty (szesnaście tysięcy osiemset dwadzieścia sześć) zł, 3) stwierdza, że termin płatności zobowiązania podatkowego wynikającego z niniejszej decyzji wynosi 14 dni od jej doręczenia

45 Uzasadnienie Jan Kowalski i Zofia Kowalska pozostawali w związku małżeńskim od 1 stycznia 1951 r. do 15 lutego 2006 r., kiedy to uprawomocnił się wyrok Sądu Okręgowego w Kielcach orzekający rozwód. Z tą też datą ustała wspólność majątkowa małżeńska. Zofia Kowalska w 2006 r. prowadziła działalność gospodarczą w zakresie produkcji i handlu artykułami spożywczymi w firmie PPH „Comfort” w Tomaszowie i z tytułu tej działalności powstała zaległość podatkowa w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2006 r. w kwocie 30 000 zł oraz odsetki za zwłokę, naliczone na dzień uprawomocnienia się wyroku rozwodowego, w kwocie 3152 zł. Równocześnie podatniczka zawarła umowę pożyczki w kwocie 20 000 zł z Wojciechem Stróżem, złożyła stosowną deklarację podatku, lecz nie zapłaciła należnego podatku od czynności cywilnoprawnych w kwocie 400 zł. Naliczone na dzień uprawomocnienia się wyroku rozwodowego odsetki wyniosły 100 zł.

46 Zarówno zeznanie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2006 r. (PIT-37), jak i deklaracja w podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC-1) zawierały pouczenie, że w przypadku niezapłacenia w obowiązującym terminie kwoty podatku deklaracja podatkowa i zeznanie podatkowe będą stanowić podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego, zgodnie z art. 3a § 1 pkt 1 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 229, poz ze zm.). W istocie rzeczy takie tytuły wykonawcze zostały 15 marca 2009 r. wystawione, nr 653/09 i 674/09 (TVT-2), a uprzednio 4 i 5 marca 2009 r. doręczono Zofii Kowalskiej upomnienie z zagrożeniem wszczęcia egzekucji po upływie 7 dni od doręczenia upomnienia. Wszczęte postępowanie egzekucyjne do majątku zobowiązanej podatniczki okazało się bezskuteczne, albowiem nie ma ona żadnego majątku. Podział majątku dorobkowego Jana i Zofii Kowalskich nie został przeprowadzony. Z art. 43 § 1 ustawy z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) wynika, że oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. To zaś oznacza, że skoro łączna kwota zaległości podatkowych i odsetek wynosi zł, to odpowiedzialność Jana Kowalskiego odnosi się do zł, jako ograniczająca się tylko do udziału w przypadającym mu majątku wspólnym.

47 Pouczenie: Od niniejszej decyzji przysługuje odwołanie do Dyrektora Izby Skarbowej w Kielcach, Kielce, ul. Słoneczna 7, wniesione w terminie 14 dni od doręczenia niniejszej decyzji za pośrednictwem Naczelnika Urzędu Skarbowego w Tomaszowie. Odwołanie powinno zawierać zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie. Naczelnik Urzędu Skarbowego: Tadeusz Sroka (podpis organu podatkowego) Otrzymują: 1) Jan Kowalski, 2) a/a.

48 ŚRODKI ZASKARŻENIA W POSTĘPOWANIU PODATKOWYM - UWAGI WSTĘPNE -

49 1. Zasada dwuinstancyjności postępowania podatkowego.Art. 78 Konstytucji RP oraz art. 127 OP Katalog środków odwoławczych określa OP, a KPA nie znajduje zastosowania w procedurze podatkowej Rozpatrzenie sprawy w II instancji nie polega jedynie na dokonaniu przez podatkowy organ odwoławczy kontroli działań dokonanych przez organ I instancji, ale również na ponownym rozpatrzeniu sprawy Konieczność przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego przez organ II instancji w granicach zakreślonych w art. 229 i 233§2 OP Organ odwoławczy może przeprowadzić jedynie uzupełniające postępowanie dowodowe

50 Ocena i naruszenie zasady dwuinstancyjności Wyrok NSA z 13. 3. 2013 rOcena i naruszenie zasady dwuinstancyjności Wyrok NSA z r. I FSK 570/12 Jedynie w sytuacji, gdy niezbędne jest uzupełnienie materiału dowodowego w całości lub w znacznej części, organ odwoławczy może wyeliminować decyzje organu pierwszej instancji. W takim wypadku nie mógłby zastępować tego organu, gdyż doszłoby naruszenia zasady dwuinstancyjności. Natomiast w każdej sytuacji, gdy nie ma potrzeby uzupełniania postępowania dowodowego w zakresie określonym w art. 233 § 2 O.p. organ odwoławczy zobowiązany jest uzupełnić to postępowanie dowodowe w sposób przewidziany wart. 229 O.p., czyli samodzielnie, bądź też zlecając organowi pierwszej instancji. Zatem postępowanie wyjaśniające, do prowadzenia którego umocowany jest organ odwoławczy może być tylko i wyłącznie "dodatkowym" w stosunku do postępowania przeprowadzonego przez organ I instancji. Tym samym organ odwoławczy nie może przeprowadzić tego postępowania w całym lub znacznym zakresie, a jedynie w celu uzupełnienia materiałów i dowodów w sprawie. O tym zatem, czy postępowanie prowadzone przez organ odwoławczy stanowi uzupełnienie materiałów i dowodów, czy wykracza poza ten zakres decyduje właśnie znaczenie badanych dowodów dla rozstrzygnięcia sprawy, oceniane na tle zebranego już materiału dowodowego

51 2. Zasada trwałości decyzji- uchylenie, zmiana, stwierdzenie nieważności oraz wznowienie postępowań zakończonych decyzjami, od których nie służy odwołanie w postępowaniu podatkowym (tzw. Decyzje ostateczne), mogą nastąpić tylko w sytuacjach przewidzianych w OP oraz ustawach podatkowych.

52 ! Ponieważ w OP nie wprowadzono instytucji wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, a przepisów KPA nie stosuje się do spraw podatkowych, w postępowaniu podatkowym wspomniana instytucja nie funkcjonuje i nie może być stosowana ( Zob. art. 221 OP)

53 Klasyfikacja środków zaskarżenia1. Zwyczajne ( odwołanie od decyzji, zażalenie na postanowienie) służące na rozstrzygnięcie nie ostateczne 2. Nadzwyczajne ( wniosek o wznowienie postępowania, wniosek o stwierdzenie nieważności, wniosek o uchylenie lub zmianę decyzji) służące w określonych przepisami sytuacjach na rozstrzygnięcia ostateczne 3. Bezwzględnie dewolutywne ( np. wniosek o stwierdzenie nieważności w trybie art. 220§ 2 OP w zw. Z art. 226 OP które przenoszą postępowanie do organu wyższego stopnia w sytuacji, gdy organ I instancji ich nie uwzględni. 4. Niedewolutywne ( odwołanie od zażalenia w trybie art. 221 OP) rozpatrywane przez organ, który wydał zaksarżone rozstrzygnięcie 5. Bezwzględnie suspensywne ( wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji np. w trybie art. 246§1 i art. 252OP), z mocy prawa wstrzymujące wykonanie zaskarżonego rozstrzygnięcia 6. Względnie suspensywne ( praktycznie niewystępujące w postępowaniu podatkowym ze względu na fakt, iż decyzje organu I instancji podlegają wykonaniu przed upływem terminu do wniesienia odwołania) uzależniające wstrzymanie wykonania zaskarżonego rozstrzygnięcia od oceny organu rozpatrującego dany środek 7. Samoistne ( odwołanie, zażalenie w trybie art. 236§1 OP 8. Niesamoistne ( czyli takie, które można wnieść wyłącznie z innym środkiem prawnym np. zaskarżenie postanowienia o wszczęciu postępowania podatkowego w trybie art. 165§2 OP w odwołaniu od decyzji)

54 Podstawowa cecha zwyczajnych środków zaskarżenia1. konstrukcja oparta na zasadzie skargowości - postępowanie weryfikacyjne nie może zostać wszczęte z urzędu, a jedynymi podmiotami uprawnionymi do żądania weryfikacji decyzji bądź postanowień wydanych przez organ I instancji są strony postępowania. ! Wszczęcie z urzędu postępowania weryfikacyjnego uznać należy za rażące naruszenie prawa i będzie skutkowało stwierdzeniem nieważności wydanego na jego podstawie indywidualnego aktu administracyjnego ( WSA w Łodzi z r. II SA/Łd 273/08) Nie jest dopuszczalne wszczęcie postępowania odwoławczego z urzędu, bez stosownej czynności strony. Przeprowadzenie postępowania w II instancji z urzędu dotknięte będzie wadą w postaci rażącego naruszenia prawa.

55 WSA w Warszawie z 9.6.2010 r., V SA/Wa 401/10Na postanowienie przysługuje zażalenie tylko w przypadku gdy przepis Ordynacji podatkowej wyraźnie dopuszcza możliwość wniesienia zażalenia. W przedmiocie wszczęcia postępowania, bez względu na to czy wszczęcie następuje na wniosek czy z urzędu, zażalenie przysługuje tylko na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania, o czym stanowi przepis art. 165 § 1 Ordynacji podatkowej. W przypadku natomiast wszczęcia postępowania z urzędu, postanowienie wszczynające na tym etapie postępowania jest niezaskarżalne, a jedynie może, co przewiduje przepis art. 237 Ordynacji podatkowej, zostać zaskarżone w odwołaniu od decyzji kończącej postępowanie w danej instancji.

56 Zwyczajne Środki Zaskarżenia 1. Odwołanie

57 Strona która jest niezadowolona z zawartego rozstrzygnięcia w decyzji podatkowej, może wnieść odwołanie od tej decyzji w terminie 14 dni od dnia doręczenia jej tej decyzji. W przypadku gdy stronie ( spadkobiercy) doręczono zawiadomienie przewidziane w art. 103 o.p. ( np. zawiadomienie o złożonym przez spadkodawcę odwołaniu od decyzji), termin 14 dni na złożenie przez spadkobiercę odwołania biegnie od dnia doręczenia mu tego zawiadomienia. ! W przypadku gdy ustawowy termin 14 dni już minie, strona może złożyć wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania. Strona musi jednak uprawdopodobnić , że uchybienie terminu nastąpiło bez jej winy ( art. 162 par 1 o.p.)

58 Odwołanie w sprawach podatkowych jest całościowo uregulowane przepisami art OP i nie stosuje się do niego przepisów KPA Odwołanie ma charakter dewolutywny ( art. 220§2 OP) – wyjątek art i 221a OP Odwołanie ma charakter suspensywny ( decyzja organu I instancji nie jest ostateczna i nie podlega wykonaniu np. w trybie postępowania egzekucyjnego Odwołanie jest uprawnieniem przysługującym stronie ( niezależnie od decyzji organu I instancji) Odwołanie mogą wnieść również spadkobiercy strony ( art. 223§2 pkt 2 w zw. Z art. 103§1 OP) Strona do wniesienia odwołania do właściwego organu odwoławczego ma termin 14 dni od dnia doręczenia jej decyzji a spadkobiercy –od momentu ich zawiadomienia w trybie art. 103§1 OP Wniesienie odwołania następuje za pośrednictwem organu, który wydał decyzję w I instancji

59 Ograniczenia dewolutywności i suspensywności Odwołania:- w sytuacji gdy organ podatkowy I instancji, od decyzji którego wniesiono odwołanie , uzna, że zasługuje ono na uwzględnienie w całości, to jest on wówczas zobligowany w trybie samokontroli do wydania nowej decyzji, którą uchyli i zmieni zaskarżoną decyzję( art. 226 OP) ! Należy jednak pamiętać, że art. 226 OP pozwala jedynie na uwzględnienie odwołania jedynie w całości, tj. w przypadku uwzględnienia każdego ze sformułowanych zarzutów, a także istoty i zakresu żądania. A zatem organ nie może dokonać częściowej weryfikacji swojego wcześniejszego rozstrzygnięcia. Oznacza to, że im zarzuty będą mniej precyzyjnie skonstruowane i uzasadnione, tym mniejsza istnieje szansa na dokonanie samokontroli przez organ w trybie art. 226 OP

60 - Natomiast suspensywność można ograniczyć w trybie art. 239a i n- Natomiast suspensywność można ograniczyć w trybie art. 239a i n. OP poprzez nadanie nieostatecznej decyzji organu - natychmiastowej wykonalności

61 Formy Wniesienia Odwołania art. 168§ 1 OP1. na piśmie 2. ustnie do protokołu 3. za pomocą środków komunikacji elektronicznej przez elektroniczną skrzynkę podawczą organu podatkowego, utworzoną na podstawie ustawy z r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne 4 lub prze portal podatkowy

62 Elementy odwołania jako podania (art. 168§2-3b OP)Treść żądania; Wskazanie osoby, od której pochodzi wskazanie jej adresu ( miejsca zamieszkania lub pobytu, siedziby albo miejsca prowadzenia działalności) powinno czynić zadość innym wymogom ustalonym w przepisach szczególnych, tj. w art. 222 OP –czyli powinno zawierać wskazanie zarzutów przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie. Wniesione pisemnie albo ustnie do protokołu powinno być podpisane przez wnoszącego, a protokół ponadto przez pracownika, który go sporządził wniesione w formie dokumentu elektronicznego powinno być uwierzytelnione przy użyciu mechanizmów określonych w art. 20a ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

63 Pełnomocnictwo do wniesienia odwołaniaWnosząc odwołanie, strona może działać osobiście lub przez pełnomocnika, którym może być każda osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych zaś w postępowaniu przed organami celnymi, w sprawach dotyczących podatku od towarów i usług, oraz podatku akcyzowego z tytułu importu towarów, także osoba, o której mowa w art. 79 ustawy z r. –Prawo celne tj. agent celny

64 Kwalifikowana forma odwołaniaZgodnie z art. 222 OP odwołanie od decyzji organu podatkowego powinno : 1. Zawierać zarzuty przeciw decyzji; 2. Określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz 3. wskazywać dowody uzasadniające to żądanie. ! Pierwszy i drugi element odwołania mają charakter obligatoryjny, natomiast trzeci jest fakultatywny ( Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z r. I SA/Go 754/08). ! Logiczność i zwięzłość sformułowania dezaprobaty z wydanej decyzji nie mogą być traktowane przez organ podatkowy jako kryteria oceny odwołania, tj. czy odwołanie zostało sporządzone poprawnie pod względem formalnym i zawiera prawidłowo określone zarzuty przeciw decyzji ( odmienna interpretacja prowadziłaby do uzyskania wykładni rozszerzającej )

65 ! Należy zwrócić uwagę na odmienność unormowań dotyczących odwołań sporządzanych w trybie KPA oraz Ordynacji podatkowej. Zgodnie bowiem z art. 128 KPA, w przeciwieństwie do art. 222 OP, odwołanie nie wymaga szczegółowego uzasadnienia, a wsytarczające jest , jeżeli z odwołania wynika, że strona nie jest zadowolona z wydanej decyzji.

66 Zarzuty przeciw decyzji:Podstawą do wniesienia zarzutów może być naruszenie: 1) przepisów prawa materialnego poprzez ich błędne zastosowanie bądź niezastosowanie; 2) przepisów prawa formalnego (procesowego) poprzez ich błędne zastosowanie bądź niezastosowanie

67 Ad. 1. Zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego poprzez błędne ich zastosowanie może zostać oparty na uzyskaniu niezadowalającego, zdaniem strony efektu dokonanej prze organ podatkowy ich wykładni bądź błędnym obliczeniu zobowiązania podatkowego w wyniku opodatkowania niewłaściwej podstawy opodatkowania. W tych przypadkach ilość możliwości sformułowania jest niezwykle szeroka i zależy od przedmiotu postępowania. Np. naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 108 ustawy z r. o podatku od towarów i usług w związku z zasadą neutralności podatkowej i zasadą proporcjonalności polegającą na uznaniu, iż w każdym przypadku wystawienia tzw. pustej faktury zachodzi konieczność zapłaty kwoty podatku wskazanej w takiej fakturze, bez względu na to, czy wyeliminowano ryzyko straty we wpływach podatkowych

68 Ad. 2 Naruszenie prawa procesowego:1) naruszenia art. 21§3 OP poprzez wydanie decyzji określającej podatnikowi wysokość zobowiązania podatkowego w sytuacji, gdy podatnik wyliczył, zadeklarował i wpłacił podatek, stosownie do przepisów go regulujących; 2) naruszenia przepisów art. 121§1 OP ( zasada zaufania do organów podatkowych) np. poprzez niewypełnienie wynikającego z art. 191 OP obowiązku dokonania oceny na podstawie całego zebranego materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona; 3) naruszenia przepisów art. 122 ( zasada dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego przez organy, zasada prawdy materialnej) np. poprzez niezebranie i nierozpatrzenie w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego, co nakazuje organowi art. 187§1 OP

69 4) naruszenia art. 123§1 OP ( zasada udziału stron) np4) naruszenia art. 123§1 OP ( zasada udziału stron) np. poprzez niewyznaczenie stronie w trybie art. 200§1 OP siedmiodniowego terminu do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego 5)naruszenia innych przepisów regulujących postępowanie dowodowe zawartych w art OP 6) uchybienia zasadzie in dubio pro tributario oraz in dubio contra fisco 7) naruszenia przepisów art. 210§1 pkt 6 i 4 OP poprzez niewskazanie w uzasadnieniu faktycznym decyzji faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, którym dał wiarę, oraz przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności, lub niewyjaśnienie podstawy prawnej decyzji z przytoczeniem przepisów prawa w uzasadnieniu prawnym decyzji 8) naruszenia innych przepisów postępowania podatkowego

70 Sformułowanie zarzutów przeciw decyzji zgodnie ze sztuką i w granicach prawa, które pozwoli uzyskać korzystny i oczekiwany efekt, leży w interesie podatnika. W związku z tym, strona wnosząca odwołanie powinna dołożyć wszelkich starań, aby uzyskać zakładany efekt, gdyż obowiązkiem organu odwoławczego jest w pierwszej kolejności zbadanie odwołania pod katem jego dopuszczalności i terminowego wniesienia oraz spełnienia warunków określonych przepisem art. 222 OP ( wyr. NSA z r. I FSK 214/10)

71 Istota i zakres żądania:Ramy i zakres żądania strony określa art. 233 OP, zgodnie z którym organ odwoławczy wydaje decyzję, w której: Utrzymuje decyzje organu I instancji albo Uchyla decyzję organu I instancji w całości lub w części – i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy lub uchylając tę decyzję –umarza postępowanie w sprawie ( art. 233§1 pkt 2 lit. a OP ) bądź Uchyla decyzję organu I instancji w całości i sprawę przekazuje do rozpatrzenia właściwemu organowi I Instancji, jeżeli decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości ( art. 233§1 pkt 2 li b OP) Umarza postępowanie odwoławcze.

72 ODWOŁANIE OD DECYZJI ORGANU PODATKOWEGO

73 Kazus 10: Ostatnim terminem wniesienia odwołania od niekorzystnej dla Eugeniusza K. decyzji był dzień 18 sierpnia, przy czym Eugeniusz K. przebywał wówczas na konferencji na Barbados. Z tej racji, że wcześniej był bardzo zajęty przygotowaniem się do wyjazdu postanowił napisać i wysłać odwołanie, będąc na konferencji. Napisanie odwołania okazało się trudniejsze niż mu się początkowo zdawało, co spowodowało, że dopiero ostatniego dnia terminu udało mu się wysłać odwołanie. Czy Eugeniusz K. dochował terminu?

74 Odpowiedź: Na podstawie § 6 pkt 2) art. 12 o.p. należy uznać, iż termin dla wniesienia odwołania będzie zachowany m.in. wówczas, gdy pismo (odwołanie) nadane z państwa z poza Unii Europejskiej dotrze do polskiej placówki pocztowej przed upływem terminu albo przed upływem terminu będzie złożone w polskim urzędzie konsularnym. Oznacza to, iż nadanie pisma zawierającego odwołanie w jakimkolwiek urzędzie pocztowym za granicą nie ma wpływu na zachowanie terminu do wniesienia odwołania. Por. wyrok SA w Poznaniu z dnia 27 listopada 1997 r., I SA/Po 1273/96, Lex, nr Warunek –przed upływem terminu odwołanie złożone w zagranicznej placówce pocztowej musi dotrzeć do polskiej placówki pocztowej ewentualnie do polskiego urzędu konsularnego.

75 Kazus 11: Błażej B. chciał odwołać się od niekorzystnej dla niego decyzji określającej jego zobowiązanie podatkowe. Decyzja ta została wydana przez prezydenta miasta w S. Błażej B., nie czytając pouczeń odnośnie sposobu odwołania, poradził się swojego przyjaciela, prawnika Łukasza D. Ten odpowiedział mu, że organem odwoławczym w postępowaniu podatkowym jest izba skarbowa właściwa ze względu na adres zameldowania Błażeja B. Błażej B. mieszkający od kilku lat w S. był cały czas zameldowany na drugim krańcu Polski w Z. Oceń, czy Łukasz D. miał rację

76 Odpowiedź: Przede wszystkim należy zauważyć, iż izba skarbowa nie jest organem na podstawie przepisów prawa podatkowego. Organem takim jest natomiast dyrektor odpowiedniej izby skarbowej, podczas gdy sama izba skarbowa to urząd, ewentualnie też określenie budynku, w którym urzęduje dyrektor izby skarbowej z podległym mu personelem. Po drugie należy przyznać rację Łukaszowi D., że dyrektor izby skarbowej jest organem odwoławczym na podstawie przepisów ordynacji podatkowej (art. 13 § 1 pkt 2), jednakże, wedle generalnej zasady, tylko od decyzji naczelnika urzędu skarbowego. Organem odwoławczym od decyzji wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starosty albo marszał- ka województwa jest natomiast samorządowe kolegium odwoławcze (art. 13 § 1 pkt 3), co oznacza, że Łukasz D., abstrahując od niewskazania dyrektora tylko izby, źle poinformował Błażeja B. o organie, do którego powinien on wnieść odwołanie.

77 Ostatnim problemem wymagającym omówienia jest właściwość miejscowa organu podatkowego. Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 17 o.p., jeżeli ustawy podatkowe nie stanowią inaczej, właściwość miejscową organów podatkowych ustala się według miejsca zamieszkania albo adresu siedziby podatnika, płatnika, inkasenta lub podmiotu wymienionego w art. 133 §2. Natomiast miejsce zamieszkania należy rozumieć wedle przepisów kodeksu cywilnego, mianowicie art. 25, statuującego, iż miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu, co nie zawsze pokrywa jest z adresem zameldowania.

78 ZAŻALENIE

79 2. Zażalenie – jest środkiem zaskarżenia postanowienia2. Zażalenie – jest środkiem zaskarżenia postanowienia. ( Strona postępowania podatkowego może wnieść zażalenie tylko wówczas , gdy przepis ustawy wyraźnie na to zezwala ( art. 236§1 OP) Zażalenie na postanowienie rozpatrywane jest przez organ podatkowy wyższego stopnia. Jednakże w przypadku, gdy organ podatkowy, który wydał postanowienie , uzna, że zażalenie wniesione przez stronę zasługuje na uwzględnienie w całości, wyda nowe postanowienie, którym uchyli lub zmieni zaskarżone postanowienie. Jednak postanowienie , na które nie przysługuje zażalenie , strona może zaskarżyć w odwołaniu od decyzji. Chodzi tutaj przede wszystkim o postanowienia organu podatkowego dotyczące przeprowadzenia dowodu w sprawie. Termin na wniesienie odwołania wynosi 7 dni od dnia doręczenia stronie postanowienia. Natomiast gdy stronie (spadkobiercy) doręczono zawiadomienie organu podatkowego przewidziane w art. 103 o.p. ( np. zawiadomienie o złożonym przez spadkobiercę zażaleniu na postanowienie), to termin 7 dni na złożenie przez spadkobiercę zażalenia biegnie od dnia doręczenia mu tego zawiadomienia.

80 Odpowiednie stosowanie przepisów dotyczących odwołań a stosowanych odpowiednio do zażaleń1) dwuinstancyjności postępowania oraz właściwości organów wyższego stopnia w tym postępowaniu ( art. 220 OP) 2) braku dewolutywności postępowania w przypadku wydania postanowienia w I instancji przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, dyrektora izby skarbowej, dyrektora izby celnej lub przez samorządowe kolegium odwoławcze ( art. 221 OP) 3) treści zażalenia ( art. 222 OP) 4) Pośredniego trybu wnoszenia zażaleń ( art. 223 OP) 5) kompetencji do samokontroli organu, który wydał postanowienie ( art. 226 OP)

81 7) niedopuszczalności zażalenia ( art. 228 OP) 6) obowiązku niezwłocznego przekazania zażalenia wraz z aktami sprawy oraz własnego stanowiska w tym zakresie ( art. 227 OP) 7) niedopuszczalności zażalenia ( art. 228 OP) 8) przeprowadzenia postępowania uzupełniającego ( art. 229 OP) 9) możliwości cofnięcia zażalenia ( art. 232 OP) 10) rodzajów rozstrzygnięć wydawanych w postępowaniu zażaleniowym ( art. 233 OP) 11) terminu zwrotu akt sprawy ( art. 234a)

82 Na podstawie art. 239j o.p. należy przyjąć , ze zasadniczo wniesienie w przewidzianym terminie – zażalenia na postanowienie wstrzymuje wykonanie tego postanowienia. Wyjątek stanowi przypadek, gdy z mocy prawa postanowienie jest wykonalne już w momencie jego wydania ( art. 239 j w zw. z art. 239 a o.p.) ! Należy pamiętać, że nawet w sytuacji gdy minął termin do wniesienia zażalenia strona ma jeszcze jedną możliwość zaskarżenia postanowienia. Zgodnie bowiem z art. 237 o.p. postanowienie na które nie służy zażalenie, strona może zaskarżyć w odwołaniu od decyzji. Zatem wnosząc odwołanie od decyzji podatkowej strona może jednocześnie podnieść zarzuty przeciwko wydanemu w toku tego samego postępowania postanowieniu ( postanowieniom)

83 Postanowienia na które służy zażalenie zostały enumeratywnie wskazane w OP :1) postanowienia w sprawie pozostawienia wniosku o wydanie interpretacji ogólnej bez rozpatrzenia ( art. 14a§5 OP 2) postanowienia w sprawie pozostawienia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej bez rozpatrzenia ( art. 14 g§3 OP) 3)postanowienia w sprawie opłaty uzupełniającej ustalanej w toku postępowania o zawarcie porozumienia w sprawach ustalenia cen transakcyjnych w przypadku, gdy organ stwierdzi, iż wartość transakcji, która może być przedmiotem porozumienia, została we wniosku podana w zaniżonej wysokości ( art. 20n§2 OP) 4) postanowienie w sprawie przyjęcia zabezpieczenia , o którym mowa w art. 33d§2 OP, lub przedłużenia terminu przyjętego zabezpieczenia, o którym mowa w art. 33f§OP) 5) postanowienie w sprawie zaliczenia wpłaty na poczet zaległości podatkowych ( art. 62§4 OP)

84 6. postanowienie w sprawie potrącenia zobowiązania podatkowego oraz zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa ze wzajemnej , bezspornej i wymagalnej wierzytelności podatnika wobec Skarbu Państwa ( art. 64§6a OP) 7) postanowienie w sprawach zaliczenia nadpłaty na poczet zaległych oraz bieżących zobowiązań podatkowych ( art. 76a§1 OP) 8) postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania lub dopuszczenia do udziału w postępowaniu organizacji społecznej ( art. 133§2 OP) 9) postanowienie w sprawie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia ( art. 163§3 OP) 10) postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania , gdy żądanie wszczęcia postępowania zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z jakichkolwiek innych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte ( art. 165a§OP) 11) postanowienie w sprawie połączenia postępowań ( art. 166§2 OP) 12) postanowienie o pozostawieniu podania bez rozpatrzenia ( art. 164§4 OP)

85 13. postanowienie w sprawie zwrotu podania, jeżeli podanie wniesiono do organu niewłaściwego, a organu właściwego nie można ustalić na podstawie danych zawartych w podaniu, albo gdy z podania wynika, że właściwy w sprawie jest sąd ( art. 171§3 OP) 14. postanowienie w sprawie odmowy umożliwienia stronie zapoznania się z dokumentami, a także innymi dokumentami, które organ podatkowy wyłączył z akt sprawy ze względu na interes publiczny, oraz sporządzania z nich notatek, kopii i odpisów, uwierzytelniania odpisów i kopii lub wydania uwierzytelnionych odpisów ( art. 179§3 OP) 15. postanowienie w sprawie zawieszenia postępowania ( art. 201§3 OP) 16. postanowienie o odmowie podjęcia zawieszonego postępowania ( art. 205§2 OP) 17. postanowienie wyrażające stanowisko organu, do którego zwrócono się o zajęcie stanowiska, jeżeli przepis prawa uzależnia wydanie decyzji od zajęcia stanowiska przez inny organ, w tym wyrażenia opinii lub zgody albo wyrażenia stanowiska w innej formie , przy czym zażalenie służy, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej ( art. 209§5 OP) 18. postanowienie w sprawie odmowy uzupełnienia lub sprostowania decyzji ( art. 213 §5 OP)

86 19) postanowienie w sprawie sprostowania i wyjaśnienia błędów rachunkowych oraz innych oczywistych omyłek w wydanej decyzji ( art. 215§3 OP) 20) postanowienie w sprawie nadania rygoru natychmiastowej wykonalności ( art. 239b§4 OP) 21) postanowienie w sprawie wstrzymania wykonania decyzji ostatecznej przez organ podatkowy I instancji w razie wniesienia skargi do sądu administracyjnego do momentu uprawomocnienia się orzeczenia sądu administracyjnego ( art. 239f§4 OP) 22) postanowienie w sprawie wstrzymania wykonania decyzji ( zażalenie nie przysługuje na postanowienie wydane przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, dyrektora izby skarbowej, dyrektora izby celnej lub samorządowe kolegium odwoławcze ( art. 246§2 OP) 23) postanowienie w sprawie wstrzymania wykonania decyzji, w przypadku gdy organ podatkowy właściwy w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji, stwierdzi, że zachodzi prawdopodobieństwo, że jest ona dotknięta jedną z wad wymienionych w art. 247§1 OP ( ar. 252§1 OP) 24) postanowienie w sprawie kary porządkowej ( art. 262§5 OP)

87 25) postanowienie o odmowie uchylenia kary ( art. 263§2 OP)26) postanowienie w sprawie obciążenia dodatkowymi kosztami postępowania osoby, która przez niewykonanie obowiązków , o których mowa w art. 262§1 OP, spowodowała dodatkowe koszty postępowania ( art. 268 § 3 OP) 27) postanowienie w sprawie kosztów postępowania ( art. 270 a OP) 28) postanowienie w sprawie przedłużenia terminu zwrotu podatku wynikającego z odrębnych przepisów do czasu zakończenia czynności sprawdzających, jeżeli przeprowadzenie czynności sprawdzających zasadność zwrotu podatku tego wymaga ( art. 274b§2 OP) 29) postanowienie w sprawie odmowy wydania zaświadczenia lub zaświadczenia o treści żądanej przez osobę ubiegającą się o nie ( art. 306c OP)

88 ZAŻALENIE NA POSTANOWIENIE

89 Wniosek o przywrócenie terminu:Możliwość wystąpienia z wnioskiem o przywrócenie terminu dotyczy tylko terminów procesowych ( art. 164§4 OP). Instytucją przywrócenia terminu nie są objęte terminy o charakterze materialnym, w związku z czym organowi podatkowemu nie wolno przywracać terminów pozwalających na korzystanie z praw podmiotowych bądź takich, których upływ powoduje wręcz wygaśnięcie danego prawa podmiotowego, np. terminów do składania deklaracji podatkowych. Termin do złożenia wniosku (podania) o przywrócenie terminu jest terminem zawitym , tj. nieprzywracalnym ( art. 162§3 OP). W związku z tym po jego upływie definitywnie przemija możliwość przywrócenia terminu w trybie art. 162§1 OP

90 W przypadku spełnienia przesłanek przywrócenia terminu określonych w art. 162§1 i2 OP przez wnioskujący podmiot organ podatkowy jest zobligowany do przywrócenia terminu. Kwestia ta pozostaje poza zakresem uznania administracyjnego i organ nie ma w tym przypadku możliwości wyboru swojego zachowania.

91 Przesłanki przywrócenia terminu:Wnieść podanie o przywrócenie terminu ( w formie określonej w art. 168 OP) Uprawdopodobnić, że uchybienie terminowi nastąpiło bez jego winy Złożyć podanie w terminie 7 dni od daty ustania przyczyny, z powodu której doszło do uchybienia terminowi, Dopełnić w dacie złożenia podania (wniosku) czynność, dla której określony został przywracalny termin, a której w tym terminie nie dokonał. Tylko jeden z elementów podlega ocenie organu rozpoznającego wniosek?

92 ! Elementem tym jest uprawdopodobnienie, że uchybienie terminowi nastąpiło bez winy podmiotu wnioskującego. Ustawodawca złagodził ten obowiązek, nakazując jedynie uprawdopodobnić tę sytuację, a nie ją udowodnić. Oznacza to, że strona czy inny uczestnik postępowania, składając wniosek, nie musi przedstawiać dowodów. Wystarczy, że wyjaśni sytuację i wskaże obiektywne przyczyny, które uniemożliwiły mu dochowanie terminu. Przy czym wnioskodawca nie jest zobligowany do przeprowadzenia dowodu na tę okoliczność, a wystarczające będzie , jeśli jedynie z logicznego ciągu przyczynowo- skutkowego będzie wynikało, że okoliczność , na którą się powołuje, rzeczywiście mogła zaistnieć i przeszkodzić mu w dochowaniu terminu.

93 Reasumując do przywrócenia terminu wystarcza stwierdzenie, że przeszkoda nie do przezwyciężenia istniała w ostatnim dniu terminu. Strona ma bowiem prawo dokonania czynności w ostatnim dniu terminu. Jednocześnie z wniesieniem podania należy dopełnić czynności dla której był określony termin.

94 WNIOSEK O PRZYWRÓCENIE TERMINU

95 JAK PRZEBIEGA POSTĘPOWANIE ODWOŁAWCZE ?

96 1. Badanie formalnej poprawności odwołania:a) Po wniesieniu odwołania przez stronę od decyzji, organ podatkowy (organ II instancji) musi najpierw to odwołanie zbadać pod kątem poprawności formalnej. b) W przypadku ustalenia braków formalnych „usuwalnych” –organ wzywa wnoszącego pismo do usunięcia braku w terminie 7 dni ( art. 169 o.p.) c) W przypadku wystąpienia wad których nie da się „usunąć” organ odwoławczy wydaje odpowiednie postanowienie kończące postępowanie w sprawie . Takie postanowienie ma charakter ostateczny i nie przysługuje na nie zażalenie ( art. 228 o.p.): Organ podatkowy może orzec o niedopuszczalności postępowania np. gdy odwołanie wniosła osoba nieuprawniona. Organ II instancji może stwierdzić w postanowieniu uchybienie przez stronę terminowi do wniesienia odwołania Jeżeli odwołanie nie spełnia warunków określonych w art. 222 o.p. ( zawarcie w odwołaniu zarzutów przeciwko decyzji, określenie istoty i zakresu żądania strony oraz wskazanie dowodów na poparcie tego żądania), organ odwoławczy może wydać postanowienie o pozostawieniu odwołania bez rozpatrzenia.

97 Rozstrzygnięcia organu odwoławczegoW pierwszej fazie merytoryczną oceną odwołania zajmuje się organ I instancji , który wydał zaskarżoną decyzję. Jeśli uzna on, że odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie, wydaje nową decyzję. Ta nowa decyzja może być dwojakiego rodzaju. Organ I instancji może nową decyzja uchylić albo zmienić zaskarżoną decyzję ( art. 226 par 1 o.p.) Organ I instancji powinien to uczynić w ciągu 14 dni od dnia otrzymania odwołania. Od nowej decyzji wydanej przez organ I instancji stronie przysługuje odwołanie.

98 Jeśli natomiast organ I instancji nie podejmie nowej decyzji w sprawie , to przekazuje odwołanie wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu. To przekazanie powinno mieć miejsce bez zbędnej zwłoki , ale nie później niż w ciągu 14 dni od dnia otrzymania odwołania. Organ I instancji przy dokonaniu przekazania powinien ustosunkować się do zarzutów które przedstawiła strona w odwołaniu od zakwestionowanej przez nią decyzji podatkowej.

99 Kompetencję organu odwoławczego : art. 233 o.p.Jeśli organ odwoławczy nie ma zastrzeżeń co do sposobu zrekonstruowania stanu faktycznego, metod zebrania i oceny zebranego materiału dowodowego oraz zastosowanych przez organ I instancji przepisów podatkowych, jak również w sprawie rozstrzygnięcia , to wydaje decyzję o utrzymaniu w mocy decyzji organu I instancji. Organ odwoławczy może uchylić decyzję organu I instancji –ale co do zasady- musi jednocześnie merytorycznie rozstrzygnąć sprawę. Uchylenie zaskarżonej decyzji może być całościowe lub częściowe, przy czym organ podatkowy musi wówczas orzec co do istoty sprawy –wydając odpowiednią decyzję. Taka decyzja organu nazywa się decyzją reformatoryjną ( art. 233 par 1 pkt. 2 lit a o.p.) Uchylając zaskarżoną decyzję organ odwoławczy może zaniechać merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy jedynie wówczas , gdy: Przekazuje sprawę do rozpatrzenia właściwemu organowi I instancji, jeżeli sprawa została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości ( art. 233 par 1 pkt. 2 lit b o.p.) Przekazuje sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji z uwagi na to, że rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości lub w znacznej części: jest to tzw. Decyzja kasacyjna , która „kasuje” (uchyla) zaskarżoną decyzję , a sprawa musi być ponownie rozpoznana w I instancji ( art. 233 par 2 o.p.) 4. Organ odwoławczy może również uchylić zaskarżoną decyzję i umorzyć postępowanie w I instancji ( gdy stało się bezprzedmiotowe np. art. 233 par 1 pkt. 3 o.p.)

100 Zakaz pogarszania sytuacji prawnej strony:Organ odwoławczy wydając decyzję nie może tego czynić na niekorzyść osoby, która wniosła odwołanie. Jest to tzw. Zakaz orzekania reformationis in peius ( art. 234 o.p.) jest to gwarancja dla podatnika , że wnosząc odwołanie od decyzji, z którą się nie zgadza, nie spowoduje tym samym dalszego pogorszenia swojej sytuacji podatkowoprawnej. Przepisy Ordynacji przewidują tylko dwa wyjątki, kiedy dopuszczalne jest orzekanie na niekorzyść strony. Chodzi o sytuację , gdy zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo lub interes publiczny.

101 NADZWYCZAJNE TRYBY POSTĘPOWANIA:

102 1. Wznowienie postępowania ( art. 240-246 OP) 2. Stwierdzenie nieważności decyzji ( art OP) 3. Zmiana lub uchylenie decyzji ostatecznej ( OP) Ponadto odrębną regulacją objęte zostało postępowanie w sprawie wygaśnięcia decyzji ( art OP). Nie jest jednak ono zaliczane w literaturze przedmiotu do postępowań nadzwyczajnych.

103 ! Podstawową regułą weryfikacji decyzji administracyjnych w trybach nadzwyczajnych jest zasada niekonkurencyjności poszczególnych trybów. Oznacza to, że uruchomienie poszczególnych trybów jest możliwe tylko w celu usunięcia określonej wady decyzji ostatecznej, a każdy z tych trybów pozwala na usunięcie wad innego rodzaju. Dlatego też nie istnieje prawna możliwość wyboru przez stronę, korzystniejszego z jej punktu widzenia, rodzaju nadzwyczajnego trybu postępowania w celu usunięcia określonej wady decyzji.

104 Co się dzieje w przypadku zbiegu poszczególnych trybów nadzwyczajnych ?W przypadku zbiegu poszczególnych trybów postępowań nadzywczajnych ze względu na zaistnienie przesłanek pozwalających na ich wszczęcie, organ je prowadzący powinien zawiesić postępowanie wywołujące mniejsze skutki prawne w sferze uprawnień i obowiązków strony, gdyż pierwszeństwo ma tryb idący dalej. Przeciwne działanie będzie nosiło znamiona rażącego naruszenia prawa przez organ podatkowy. Następnie, w przypadku zakończenia prowadzonego dalej postępowania decyzją administracyjną ( albo postanowieniem w trybie art. 219 OP), w zależności od jej treści, zawieszone postępowanie powinno zostać podjęte albo umorzone jako bezprzedmiotowe

105 Administracyjny a sądowy tryb weryfikacji decyzjiCo się stanie w przypadku gdy różne strony tego samego postępowania uruchomią równocześnie zarówno tryb nadzwywczajny jak też tryb sądowej weryfikacji decyzji? Konkurencyjność wyżej wymienionych dwóch trybów rozwiązań może prowadzić do ich kolizji w przypadku, gdy różne strony tego samego postępowania uruchomią jednocześnie oba tryby weryfikacyjne bądź gdy strona złoży do sądu administracyjnego, a organ podejmie z urzędu weryfikację na drodze administracyjnej.

106 Odpowiedź: Wówczas zgodnie z artOdpowiedź: Wówczas zgodnie z art. 56 Prawa o Postępowaniu Przed Sądami Administracyjnymi ( PPSA), w razie wniesienia skargi do sądu po wszczęciu postępowania administracyjnego w celu zmiany, uchylenia, stwierdzenia nieważności aktu lub wznowienia postępowania, postępowanie sądowe podlega zawieszeniu. Oznacza to, że w sytuacji gdy przed wniesieniem skargi do sądu uruchomiony został ( na wniosek czy z urzędu) administracyjny tryb weryfikacji decyzji ostatecznych, przyznaje się mu względne pierwszeństwo przed postępowaniem sądowoadministracyjnym. Względne gdyż skarga nie podlega odrzuceniu, a jedynie jej rozpatrzenie zostaje odroczone w czasie do momentu zakończenia przez organ podatkowy postępowania nadzwyczajnego.

107 Pamiętać również należy, że w przypadku wniesienia skargi do sądu postępowanie administracyjne w trybie nadzwyczajnym nie może być wszczęte.

108 Czy istnieje możliwość weryfikacji decyzji ostatecznych w jednym z trybów nadzwywczajnych w sytuacji, gdy została wniesiona skarga do sądu administracyjnego i sąd ten wydał prawomocne orzeczenie w tej sprawie ?

109 Wówczas zastosowanie będzie miał artWówczas zastosowanie będzie miał art. 171 PPSA, zgodnie z którym, wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego , co związku ze skargą stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia . Oznacza to, że przedmiotem weryfikacji w jednym z trybów nadzwyczajnych będą mogły być jedynie te zagadnienia, które nie zostały sformułowane jako zarzuty w skardze do sądu i w związku z tym nie podlegały jego ocenie w wydanym wyroku. Pozostałe zarzuty będą podlegały rygorowi przepisu art. 171PPSA i jako zagadnienia podlegające powadze rzeczy osądzonej nie będą mogły być przedmiotem weryfikacji w drodze administracyjnych postępowań nadzwyczajnych

110 Inicjatywa wszczęcia trybów nadzwyczajnych należy zarówno do organów podatkowych, jak i do postępowań zakończonych decyzjami ostatecznymi. Wniosek o wznowienie postępowania, wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji oraz wniosek o uchylenie lub zmianę decyzji ostatecznej jest podaniem w rozumieniu art. 168 i w związku z tym środki te powinny zawierać wszystkie elementy podania.

111 Kolejność rozpoznania poszczególnych trybów nadzwyczajnych:Tryby nadzwyczajne wzruszania decyzji ostatecznych nie są w stosunku do siebie konkurencyjne. Mogą być uruchomione jednocześnie. W pierwszej kolejności powinno być jednak przeprowadzone postępowanie o stwierdzenie nieważności, następnie postępowanie wznowieniowe, na końcu postępowanie o uchylenie lub zmianę decyzji ostatecznej. Jeżeli postępowanie w jednym z trybów nadzwyczajnych, podlegające rozpoznaniu w pierwszej kolejności, toczy się przed innym organem, postępowanie w innym trybie nadzwyczajnym powinno zostać zawieszone, na podstawie art. 201§1 pkt 2 OP ( wyr. WSA w Warszawie z r. III SA/Wa 2062/07)

112 Wznowienie postępowania ( art. 240-246 o.p.)Wznowienie postępowania umożliwia wyeliminowanie z obrotu prawnego ostatecznych decyzji obarczonych wadliwością ze względu na ujawnienie lub wystąpienie określonych okoliczności faktycznych ( art. 240 o.p.) Na wznowienie postępowania składają się dwa etapy: W pierwszym etapie organ podatkowy rozstrzyga o dopuszczalności wznowienia postępowania, to jest czy zachodzą podstawy do takiego wznowienia w danej sprawie ( w przypadku stwierdzenia takiej dopuszczalności wydawane jest postanowienie o wznowieniu; w przeciwnym przypadku wydawana jest decyzja o odmowie wznowienia postępowania); W drugim etapie organ podatkowy przeprowadza właściwe wznowione postępowanie zakończone podjęciem rozstrzygnięcia w danej sprawie.

113 Przykład: Podatnik wnosi do urzędu skarbowego wniosek o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej ostateczną decyzją podatkową tego urzędu. Jako podstawę do wznowienia postępowania podatnik podaje zarzut rażącego naruszenia prawa. Urząd skarbowy w takiej sytuacji powinien wydać decyzję o odmowie wznowienia postępowania, bowiem żądanie wznowienia oparte jest na przesłance do zastosowania innego nadzwyczajnego trybu postępowania. Takie rażące naruszenie prawa stanowi przesłankę do stwierdzenia nieważności decyzji ( art. 247 par 1 pkt. 3 o.p.) a nie do wznowienia postępowania.

114 ! Nie można wznowić postępowania po upływie terminów przedawnienia w danej sprawie. Są to okresy przedawnienia : 5 lat , licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku ( art. 70 o.p.) albo 3 lata , licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy- w przypadku tzw. Decyzji wymiarowych organów podatkowych, które konkretyzują zobowiązanie podatkowe ( art. 68 o.p.) ! Organ podatkowy właściwy w sprawie dotyczącej wznowienia postępowania wstrzymuje z urzędu lub na żądanie strony wykonanie decyzji, jeśli z okoliczności sprawy wynika prawdopodobieństwo uchylenia decyzji w wyniku wznowienia postępowania.

115 1. Wznowienia postępowania zgodnie z art1. Wznowienia postępowania zgodnie z art. 241§1 OP następuje z urzędu lub na żądanie strony. Jedynie w przypadku określonym w art. 240§1 pkt 9 OP tj. w przypadku gdy ratyfikowana umowa międzynarodowa, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, ma wpływ na treść wydanej decyzji dotyczącej tej strony ( art. 241§2 pkt 3 OP)inicjatywa wniesienia wniosku o wznowienie postępowania bez ograniczeń terminem należy wyłącznie do strony.

116 Ograniczenia dotyczące terminów , w których strona może wnieść wniosek o wznowienie postępowania (art. 241§2 pkt 1 i 2 OP): 1. gdy strona nie z własnej winy nie brała udziału w postępowaniu wznowienie następuje tylko na żądanie strony wniesione w terminie miesiąca od dnia powzięcia wiadomości o wydaniu decyzji Gdy : została wydana na podstawie przepisu, o którego niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, ustawą lub ratyfikowaną umową międzynarodową orzekł Trybunał Konstytucyjny;

117 wynik zakończonej procedury wzajemnego porozumiewania lub procedury arbitrażowej, prowadzonych na podstawie ratyfikowanej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innej ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, ma wpływ na treść wydanej decyzji; orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ma wpływ na treść wydanej decyzji. - Wznowienie następuje tylko na żądanie strony wniesione w terminie miesiąca odpowiednio od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego lub publikacji sentencji orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej

118 Przesłanki wznowienia postępowania:! Przesłanki wznowienia postępowania podatkowego zostały zawarte w art. 240§1 OP, stanowiącym ich katalog zamknięty. „dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe” Co to oznacza ? –ustawodawca nie zamieścił katalogu dowodów, których fałsz uzasadnia wznowienie postępowania, należy stwierdzić, że każdy dowód, na podstawie którego ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne może być wzruszony w omawianym trybie. Wznowienie nie może nastąpić w oparciu o dowody drugorzędne dla istoty sprawy, nawet gdyby okazały się fałszywe. Ponadto fałsz musi być stwierdzony orzeczeniem sądu ( wyrokiem, postanowieniem, nakazem karnym)

119 decyzja wydana została w wyniku przestępstwaPrzestępstwo musi być stwierdzone orzeczeniem sądu; w związku z brakiem definicji przestępstwa w Ordynacji podatkowej należy przyjąć definicję stosowaną w prawie karnym; podstawą wznowienia nie może być wykroczenie. decyzja wydana została przez pracownika lub organ podatkowy, który podlega wyłączeniu stosownie do art - Przesłanka będzie skuteczna wyłącznie w przypadku wydania przez organ bądź pracownika ( złożenia podpisu) decyzji, w stosunku do której toczy się postępowanie wznowieniowe; sam udział pracownika w postępowaniu przy dokonywaniu innych niż wydanie decyzji czynności nie będzie wystarczający do jej podniesienia.

120 strona nie z własnej winy nie brała udziału w postępowaniuStrona musi wykluczyć swoją winę poprzez wskazanie odpowiedniego dowodu. Nie jest istotne czy brak udziału obejmował całe postępowanie , czy tylko jego część oraz wpływ braku udziału na końcową treść decyzji. Niezagwarantowaniem stronie udziału w postępowaniu może być pominięcie jej pełnomocnika.

121 wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji nieznane organowi, który wydał decyzję Nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody muszą wyjść na jaw ( musi je poznać organ), musza istnieć w dniu wydawania decyzji przy czym nie mogą być znane organowi, który wydał decyzję oraz muszą być istotne czyli mogą mieć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu - Naruszenie art. Art OP

122 7. decyzja została wydana na podstawie innej decyzji lub orzeczenia sądu, które następnie zostały uchylone, zmienione, wygaszone lub stwierdzono ich nieważność w sposób mogący mieć wpływ na treść wydanej decyzji np. w sprawach odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe w sytuacji zmiany orzeczenia stwierdzającego nabycie spadku. została wydana na podstawie przepisu, o którego niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, ustawą lub ratyfikowaną umową międzynarodową orzekł Trybunał Konstytucyjny - Dotyczy orzeczeń, które weszły w życie po wydaniu ostatecznej decyzji podatkowej;

123 ratyfikowana umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania lub inna ratyfikowana umowa międzynarodowa, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, ma wpływ na treść wydanej decyzji Dotyczy umów ratyfikowanych po wydaniu ostatecznej decyzji podatkowej, ale tylko w przypadku, gdy ich postanowienia działają wstecz. wynik zakończonej procedury wzajemnego porozumiewania lub procedury arbitrażowej, prowadzonych na podstawie ratyfikowanej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innej ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, ma wpływ na treść wydanej decyzji - Dotyczy procedur zakończonych po wydaniu ostatecznej decyzji podatkowej.

124 11. orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ma wpływ na treść wydanej decyzji.Dotyczy orzeczeń, które weszły w życie po wydaniu ostatecznej decyzji podatkowej. ! W sposób szczególny ustawodawca potraktował sytuację w których przyczyną wznowienia mają być przesłanki określone w art. 240§1 pkt. 1 i 2 OP, obwarowując jednak tę wyjątkowość oraz uprawnienie do szybkiego działania celem ochrony interesu publicznego.

125 Art. 240§ 2 i 3 OP §2 Jeżeli sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a wznowienie postępowania jest niezbędne w celu ochrony interesu publicznego, postępowanie z przyczyn określonych w § 1 pkt 1 lub 2 może być wznowione również przed wydaniem przez sąd orzeczenia stwierdzającego sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa. § 3. Z przyczyn określonych w § 1 pkt 1 i 2 można wznowić postępowanie także w przypadku, gdy postępowanie przed sądem nie może być wszczęte na skutek upływu czasu lub z innych przyczyn, określonych w przepisach prawa.

126 Właściwość organu: Wniosek o wznowienie postępowania powinien być wniesiony bezpośrednio do organu, który jest właściwy do jego rozpatrzenia. Zgodnie bowiem z art. 244. § 1. Organem właściwym w sprawach wymienionych w art. 243 jest organ, który wydał w sprawie decyzję w ostatniej instancji. Jeżeli przyczyną wznowienia postępowania jest działanie organu wymienionego w § 1, o wznowieniu postępowania rozstrzyga organ wyższego stopnia, który równocześnie wyznacza organ właściwy w sprawach wymienionych w art. 243 § 2.  Przepis § 2 nie dotyczy przypadków, w których decyzja w ostatniej instancji została wydana przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, dyrektora izby skarbowej, dyrektora izby celnej lub samorządowe kolegium odwoławcze.

127 Przesłanki nie dopuszczalności wznowienia postępowaniaKwestionowana decyzja lub postanowienie nie mają charakteru ostatecznego; W żądaniu nie wskazano podstawy wznowienia; Nie dochowano terminu w przypadku wniesienia żądania na podstawie art. 240§1 pkt 4,8 i 11 OP Żądanie nie dotyczy postępowania zakończonego decyzją albo postanowieniem; Żądanie nie pochodzi od strony Żądanie nie pochodzi od organizacji społecznej, która uczestniczyła w postępowaniu zwyczajnym na prawach strony; Strona nie ma zdolności do czynności prawnych i działa bez przedstawiciela ustawowego

128 WNIOSEK O WZNOWIENIE POSTĘPOWANIA

129 Stwierdzenie nieważności decyzjiJeśli w decyzji tkwią wady o charakterze materialnoprawnym , to strona , której dotyczy ta decyzja , może skorzystać z nadzwyczajnego trybu jej zaskarżenia w postaci wniosku o stwierdzenie nieważności tej decyzji. ! Przedmiotem postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji nie jest ponowne rozpoznanie sprawy co do istoty, ale ocena samej decyzji i wywołanych przez nią skutków prawnych. Inaczej – w omawianym trybie bada się wyłącznie istnienie albo nieistnienie jednej z wad wymienionych w art. 247 par 1 o.p. ! Rozstrzygnięcie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji lub odmowa wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji przybiera formę decyzji.

130 Przesłanki nieważności decyzji art. 247 OP:została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości - Ordynacja nie wprowadza żadnego elementu kwalifikującego naruszenie właściwości i w związku z tym należy przyjąć, iż każdy taki przypadek w odniesieniu do wszystkich rodzajów właściwości (miejscowej, rzeczowej, instancyjnej) i niezależnie od jej podstaw, będzie przesłanką stwierdzenia nieważności ( wyr. WSA w Kielcach z r. I SA/Ke 525/09) została wydana bez podstawy prawnej - Brak podstawy prawnej do wydania decyzji to sytuacje, gdy : 1) obowiązek, uprawnienie lub inny skutek prawny powstaje z mocy samego prawa, 2) prawo nie wymaga określenia albo ustalenia praw w drodze decyzji, 3) brak jest przepisu prawnego powszechnie obowiązującego, który stanowiłby podstawę załatwienia sprawy

131 została wydana z rażącym naruszeniem prawaTa przesłanka w praktyce występuje najczęściej. Pojęcie to nie jest zdefiniowane w przepisach, jednak można przyjąć, że rażące naruszenie prawa to naruszenie oczywiste, łatwo dostrzegalne, wyraźne, niewątpliwe; rażące naruszenie prawa może mieć miejsce, kiedy treść normy prawnej jest oczywista i nie daje możliwości różnych interpretacji ( wyr. NSA z r. I GSK 1394/11) dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną - Przesłanka dotyczy sytuacji, w której ta sama sprawa ( tożsamość podmiotów rozstrzygnięcia, tożsamość przedmiotu, ten sam stan prawny i faktyczny) została rozstrzygnięta więcej niż jedną decyzją ostateczną; powtórne orzekanie w tej samej sprawie jest niezgodne z zasadą trwałości decyzji administracyjnych wyrażoną w art. 128 OP

132 5. została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie - Decyzja powinna być skierowana wyłącznie do podmiotu będącego stroną w postępowaniu podatkowym ( definicja strony zawarta jest w art. 133 OP) ze względu na konieczność rozstrzygnięcia o prawach lub obowiązkach podmiotu mającego w danej sprawie interes prawny; od skierowania decyzji do osoby nie będącej stroną postępowania należy odróżnić wadliwe doręczenie decyzji ( na niewłaściwy adres), które nie jest wadą samej decyzji, a jedynie wadą postępowania, i nie może stanowić przesłanki nieważności.

133 6. była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwałyNiewykonalność musi istnieć w dniu wydania decyzji i musi mieć trwały charakter, odnosi się przede wszystkim do decyzji warunkowych a nie wykonalność decyzji obejmuje względy prawne i faktyczne ( niemożność spełnienia warunków i obowiązków zastrzeżonych w decyzjach wydanych np. w sprawie stosowania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych) zawiera wadę powodującą jej nieważność na mocy wyraźnie wskazanego przepisu prawa. - Przesłanka odnosi się do przepisów prawa materialnego i może być podstawą stwierdzenia nieważności decyzji jedynie wtedy, gdy przepis prawa materialnego wprost stanowi, że określona w nim wadliwość decyzji skutkuje sankcją nieważności, zarzuty naruszenia prawa materialnego nie mogą być formułowane ogólnikowo, muszą przywoływać konkretną podstawę prawną i pozostawać w związku z wynikiem sprawy ( wyr. NSA z r., II FSK 285/07

134 8. w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą.Mimo szerokiego rozumienia pojęcia „ zagrożenia karą” ani praktyka, ani judykatura nie przedstawiły rozstrzygnięcia, które w razie wykonania wywołałoby czyn zagrożony karą; jest to przepis martwy. ! Należy pamiętać że organ podatkowy w pewnych sytuacjach jest zobligowany przepisami prawa do odmowy stwierdzenia nieważności decyzji, nawet gdy spełnione zostaną przesłanki z art. 247§1 OP. Mianowicie organ podatkowy odmawia stwierdzenia nieważności decyzji, jeżeli wydanie nowej decyzji orzekającej co do istoty sprawy nie mogłoby nastąpić z uwagi na upływ terminów przewidzianych w art. 68 , art. 70 lub art. 118.

135 Legitymacja do zgłoszenia żądania stwierdzenia nieważności decyzji:1. strona postępowania, czyli podatnik, płatnik, inkasent lub ich następca prawny , a także osoba trzecia, o której mowa w art b OP która z uwagi na swój interes prawny żąda czynności organu podatkowego, do której czynność organu podatkowego się odnosi lub której interesu prawnego działanie organu podatkowego dotyczy; 2. podmiot, do którego skierowano decyzję , a który twierdzi że nie jest stroną w sprawie, 3. uczestników postępowania, które rozstrzygnięto postanowieniem, a postanowienie ich dotyczyło

136 Właściwość organu: Właściwym w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji jest: 1)   organ wyższego stopnia; 2)   minister właściwy do spraw finansów publicznych, dyrektor izby skarbowej, dyrektor izby celnej lub samorządowe kolegium odwoławcze, jeżeli decyzja została wydana przez ten organ; 3)   minister właściwy do spraw finansów publicznych, jeżeli decyzja została wydana przez dyrektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej, z tym że w tym przypadku postępowanie może być wszczęte wyłącznie z urzędu.

137 ! Decyzję o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji należy odróżnić od decyzji odmawiającej stwierdzenia nieważności decyzji. W pierwszym przypadku organ bada jedynie, czy zachodzą formalne przesłanki, które uniemożliwiają przeprowadzenie postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji, natomiast w drugim przypadku, po przeprowadzeniu postępowania merytorycznego, odmawia stwierdzenia nieważności ze względu na niezaistnienie wad powodujących nieważność określonych w art. 247§1 OP

138 WNIOSEK O STWIERDZENIE NIEWAŻNOŚCI DECYZJI

139 Zmiana lub uchylenie decyzji ostatecznejPostępowanie w sprawie zmiany lub uchylenia decyzji ostatecznej nie obejmuje swoim zakresem wad kwalifikowanych, wymienionych w art. 240§1 i art. 247§1 OP. W przypadku tej instytucji wniosek o zmianę lub uchylenie dotyczy wyeliminowania tzw. Wadliwości niekwalifikowanej decyzji.

140 Możliwość uchylenia lub zmiany decyzji podatkowej, od której nie przysługuje odwołanie, dotyczy zarówno decyzji , na mocy której strona nie nabyła prawa ( art. 253 o.p.) jak i decyzji, na mocy której strona nabyła prawo ( art. 253a o.p.) Przy czym decyzja może być zmieniona lub uchylona przez organ, który ją wydał, jeżeli przemawia za tym ważny interes publiczny lub ważny interes podatnika. ! W przypadku decyzji, na mocy której strona nabyła prawo, uchylenie lub zmiana tej decyzji wymaga zgody strony. Natomiast co do decyzji, na mocy której strona prawa nie nabyła, taka zgoda nie jest wymagana.

141 Przykład: Jeśli urząd skarbowy wydał decyzję, w której rozłożył podatnikowi zapłatę podatku na 18 miesięcznych rat, to zmiana liczby rat – w nowej decyzji urzędu skarbowego – na większa ich liczbę może mieć miejsce wyłącznie za zgodą podatnika. Natomiast zmiana liczby rat na mniejszą ich liczbę ( np. 12 miesięcznych rat) w ogóle nie może mieć miejsca, gdyż byłaby to decyzja na niekorzyść strony. Chodzi o rozłożenie na raty płatności podatku na podstawie art. 67 a o.p.

142 Zmiana lub uchylenie decyzji ostatecznej, na mocy której strona nie nabyła prawa:Zgodnie z art. 253§ 1 OP, decyzja ostateczna , na mocy której strona nie nabyła prawa, może być uchylona lub zmieniona przez organ podatkowy, który ją wydał, jeżeli przemawia za tym interes publiczny lub ważny interes podatnika. W sprawie zmiany lub uchylenia dotychczasowej decyzji właściwy organ rozstrzyga sprawę wydając decyzję ( art. 253§4 OP)

143 W myśl art. 253b, przepisów art. 253 i 253a nie stosuje się do decyzji:1)   ustalającej albo określającej wysokość zobowiązania podatkowego; 2)   o odpowiedzialności podatkowej płatników lub inkasentów; 3)   o odpowiedzialności podatkowej osób trzecich; 4)   określającej wysokość należnych odsetek za zwłokę; 5)   o odpowiedzialności spadkobiercy; 6)   określającej wysokość zwrotu podatku.

144 Zmiana lub uchylenie decyzji ostatecznej, na mocy której strona nabyła prawo:Zgodnie z art. 253a§1 OP Decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być za jej zgodą uchylona lub zmieniona przez organ podatkowy, który ją wydał, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes publiczny lub ważny interes strony.

145 Przepis art. 254 OP pozwala jedynie na zmianę ostatecznej decyzji podatkowej ustalającej lub określającej wysokość zobowiązania podatkowego ( bez zgody strony, co nie wyklucza wszczęcia postępowania w tej sprawie na wniosek strony), jeżeli spełnione zostaną następujące warunki: 1 decyzja podatkowa ustala lub określa wysokość zobowiązania podatkowego „na dany okres”, co oznacza, że nie jest możliwe wzruszenie na tej podstawie decyzji ustalającej lub określającej zobowiązanie podatkowe w związku z zaistnieniem zdarzenia jednorazowego ( np. w sprawie podatku od spadków i darowizn) 2 po doręczeniu decyzji nastąpiła zmiana okoliczności faktycznych mających wpływ na ustalenie lub określenie wysokości zobowiązania ( zmiana ta zatem, nie może dotyczyć innych elementów rozstrzygnięcia sprawy poza wysokością zobowiązania podatkowego) 3 skutki wystąpienia tych okoliczności zostały uregulowane w przepisach prawa materialnego obowiązujących w dniu wydania decyzji.

146 WNIOSEK O ZMIANĘ DECYZJI W SPRAWIE ZOBOWIĄZANIA PODATKOWEGO

147 Wygaśnięcie decyzji podatkowych: art. 258-259Należy również pamiętać, że o.p. wprowadza uprawnienie organu podatkowego do stwierdzenia wygaśnięcia decyzji podatkowych które służy usunięciu z obrotu prawnego decyzji, które stały się zbędne ze względu na zmiany w stanie prawnym, bezczynność adresatów tych decyzji albo inne okoliczności. Przesłanki warunkujące wyeliminowanie z obrotu decyzji podatkowych wyszczególnione są w art. 258 o.p.: Decyzja stała się bezprzedmiotowa; ( np. przykładem decyzji bezprzedmiotowej może być decyzja określająca wysokość odsetek za zwłokę w sytuacji, gdy organ podatkowy stwierdził nieważność poprzedzającej decyzję odsetkową decyzji wymierzającej zaległość podatkową) została wydana z zastrzeżeniem dopełnienia przez stronę określonego warunku, a strona nie dopełniła tego warunku; ( może chodzić tutaj zarówno o warunek zawieszający, kiedy to od zdarzenia przyszłego i niepewnego zależy, czy decyzja uzyska moc obowiązującą, jak i o warunek rozwiązujący po wystąpieniu którego to warunku ustaje moc obowiązująca decyzji)

148 strona nie dopełniła przewidzianych w tej decyzji lub w przepisach prawa podatkowego warunków uprawniających do skorzystania z ulg; strona nie dopełniła określonych w przepisach prawa podatkowego warunków uprawniających do skorzystania z ryczałtowych form opodatkowania. ( chodzi tutaj o ustawę z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów ewidencjonowanych osiąganych przez osoby fizyczne) ! Stwierdzenia wygaśnięcia decyzji dokonuje organ podatkowy, który wydał decyzję w I instancji, przy czym to stwierdzenie przybiera formę decyzji podatkowej. Natomiast w pewnych sytuacjach decyzja organu podatkowego wygasa z mocy prawa bez konieczności wydania w tej sprawie decyzji. Decyzje te wygasają w przypadku niedotrzymania terminu płatności odroczonego podatku lub zaległości podatkowej albo terminu płatności którejkolwiek z rat, na jakie został rozłożony podatek lub zaległość podatkowa ( art. 259 o.p.)

149 WNIOSEK O STIWERDZENIE WYGAŚNIĘCIA DECYZJI