1 Zakład Pielęgniarstwa Społecznego Zofia SienkiewiczZasady nauczania Zakład Pielęgniarstwa Społecznego Zofia Sienkiewicz
2 Zasady nauczania czerpią swą treść przede wszystkim z analizy procesu nauczania w szkole
3 Zasady nauczania w literaturzeWłodzimierz Szewczuk 1972 przyjmował, że liczba zasad jest skończona zakładał, że istnieją tylko zasady wychowania, gdyż wychowanie nie da się oddzielić od nauczania przyjmował, że zasady wychowania są prawami zasady: -motywacji, -aktywności, -praktyczności, -bezpośredniości, -receptywności, -systemowości, -trwałości, - zespołowości -indywidualizacji.
4 Zasady nauczania w literaturzeZygmunt Mysłakowski w pracy „Zasady nauczania i ich charakter„ podał listę zasad: - Poglądowości - Świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie nauczania - Systematyczności i logicznej kolejności w nauczaniu - Trwałości zdobytych przez uczniów wiadomości - Dostosowania nauczania do sił i możliwości uczniów
5 Zasady nauczania w literaturzeBogdan Nawroczyński podręcznikowi dydaktyki ogólnej nadał tytuł „zasady nauczania” DWA ZNACZENIA ZASAD po pierwsze - zastępcza nazwa „niepełna teoria nauczania”, po drugie - „normą wytyczającą nauczycielowi metodę pracy dydaktycznej”.
6 Zasady nauczania w literaturzeWincenty Okoń w dydaktyce można wyróżnić trzy znaczenia zasad nauczania : - zasada to twierdzenie oparte na prawie naukowym, rządzącym jakimiś procesami - zasada to norma postępowania uznanego za obowiązujące - zasada jest tezą wywiedzioną z jakiejś doktryny od terminu naukowego mamy prawo oczekiwać jednoznaczności
7 Zasady nauczania wg Wincentego Okoniazasada systematyczności zasada poglądowości zasada samodzielności zasada związku teorii z praktyką zasada efektywności zasada stopniowania trudności zasada związku indywidualizacji i uspołecznienia
8 Zasady nauczania w literaturzeKazimierz Sośnicki „najogólniejsze prawidła, których nauczyciel powinien przestrzegać we wszystkich swoich szczegółowych zabiegach dydaktycznych”. w różnych systemach dydaktycznych mogą obowiązywać różne zasady nauczania, nawet przeciwstawne sobie, co zresztą decyduje o odrębności tych systemów.
9 Zasady nauczania w literaturzeCzesław Kupisiewicz to normy postępowania dydaktycznego, których przestrzeganie pozwala nauczycielowi zaznajamiać uczniów z podstawami usystematyzowanej wiedzy, rozwijać ich zainteresowania i zdolności poznawcze, wpajać im określone poglądy i przekonania oraz wdrażać do samokształcenia Tak rozumiane zasady służą realizacji ogólnych celów kształcenia; obowiązują w pracy szkół w zakresie różnych przedmiotów nauczania.
10 Zasady nauczania wg. Czesława Kupisiewiczapoglądowości, świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie uczenia się i nauczania, trwałości zdobytych przez uczniów wiadomości, systematyczności, logicznej kolejności w nauczaniu dostępności tj. dostosowania nauki do sił i możliwości uczniów.
11 Zasady nauczania w literaturzeKrzysztof Kruszewski to reguły organizowania i prezentowania wiadomości ogólne normy postępowania nauczyciela w czasie przygotowania i prowadzenia lekcji umożliwiające uwzględnienie jednocześnie informacji z wielu źródeł i utrzymanie kierunku czynności uczenia się uczniów Zasady nauczania nie powinny być ani zbyt ogólne, ani zbyt szczegółowe.
12 ZASADY NAUCZANIA to normy postępowania dydaktycznego, których przestrzeganie pozwala nauczycielowi zaznajomić uczniów z podstawami usystematyzowanej wiedzy, rozwijać ich zainteresowania i zdolności poznawcze, wpajać określone poglądy i przekonania oraz wdrażać do samokształcenia.
13 ZASADY - Zasada systematyczności - Zasady wiązania teorii z praktyką - Zasady poglądowości - Zasady świadomości - Zasady stopniowania trudności - Zasady trwałości wyników nauczania - Zasada operatywności uczniów
14 Zasada systematycznościpowinna być dokładnie przestrzegana w codziennej pracy nauczyciela i uczniów tj. w procesach nauczania i uczenia się. Wymaga ona od nauczyciela i ucznia rytmiczności w pracy i skrupulatności w spełnianiu codziennych obowiązków szkolnych. Zaniedbywanie tych obowiązków przez nauczycieli i uczniów przyczynia się do powstawania luk w wiadomościach, opuszczaniu zajęć szkolnych lub w słabszym do nich przygotowaniu
15 Zasada systematycznościKażdy nauczyciel musi pamiętać nie tylko o zasadzie systematyczności w obrębie swego przedmiotu, lecz również o zasadzie korelacji (łączności) między przedmiotami nauczania szkolnego.
16 Zasada systematyczności w pracy nauczyciela dotyczy:poszczególnych lekcji i polega wtedy na proporcjonalnej ich budowie całego procesu nauczania, i polega wtedy na jednakowo intensywnym i harmonijnym opracowywaniu wszystkich działów nauczania przygotowania się nauczyciela do lekcji
17 Zasada wiązania teorii z praktykąSzczególnie korzystne pod względem wychowawczym i kształcącym jest rozwiązywanie przez uczniów zadań praktycznych o charakterze problemowym (np. opracować nowy typ pomocy naukowej, ulepszyć model, organizowanie przedstawień teatralnych, wystaw). Polega na wykazywaniu uczniom praktycznej i życiowej przydatności wiedzy oraz na wiązaniu nauki szkolnej z życiem pozaszkolnym.
18 Zasada wiązania teorii z praktykąOpiera się na przekonaniu, że uczeń znacznie lepsze wyniki nauczania i przygotowanie do życia otrzymuje wówczas, gdy rozumie znaczenie życiowe wiadomości zdobywanych w szkole i gdy sam stosuje te wiadomości w praktyce. W ciągu szeregu lat nauki szkolnej uczeń ma nie tylko poznawać świat, lecz także uczyć się go zmieniać,
19 Zasady poglądowości To jedna z najważniejszych zasad dydaktycznych.Jest tą zasadą nauczania całej nauki szkolnej, która opiera się na poznaniu konkretnych rzeczy, zjawisk, procesów i stosunków.
20 Pomoce naukowe mające zastosowanie w zasadzie poglądowości1. naturalne okazy w naturalnym środowisku, 2. naturalne okazy w środowisku sztucznym, 3. okazy spreparowane, 4. modele, 5. przyrządy i urządzenia 6. obrazy 7. środki umowne
21 Zasady świadomości Podstawowym czynnikiem zasady świadomego udziału uczniów jest: świadomy stosunek uczniów do celów uczenia się w szkole; świadomy i aktywny udział w samym przyswajaniu wiadomości, umiejętności i nawyków; świadomy i aktywny udział uczniów w kontroli osiąganych wyników.
22 Zasady świadomości Świadomość celu uczenia się wiąże się z codzienną pracą na lekcji. Ze świadomością celu wiąże się świadomość warunków i środków uczenia się. Mogą one być różne w zależności od wieku i rozwoju uczniów (uświadomienie jakie warunki sprzyjają wydajniejszej pracy, jakie metody i środki uczenia się są skuteczniejsze od innych).
23 Zasady świadomości Zasada przejawia się przede wszystkim podczas przyswajania wiadomości, umiejętności i nawyków. Świadome przyswajanie wiadomości przez uczniów zachodzi wtedy, gdy opierając się na dokładnej obserwacji, poznaniu zmysłowym, dochodzi do odpowiednich uogólnień. Świadomy udział uczniów w procesie obserwacji wiąże się z szukaniem w toku obserwacji odpowiedzi na stawiane sobie pytania.
24 Zasady stopniowania trudnościZasada ta wymaga od nauczyciela uwzględniania właściwości rozwojowych uczniów. Materiał nauczania musi być dostosowany do ich rozwoju pod wzglądem zakresu i pod wzglądem jakości (dobrany na każdą lekcję i do każdego zadania domowego). Zasada stopniowania trudności w nauczaniu (zasada przystępności) polega na przechodzeniu: a) od tego co bliskie do tego co dalsze; b) od łatwiejszego do trudniejszego: c) od znanego do nieznanego.
25 Zasady trwałości wyników nauczaniaZasada ta wymaga od nauczyciela stosowania takich metod i środków, dzięki którym wiadomości i umiejętności uczniów będą się stawać coraz to bardziej trwałe, dokładne, głębokie, usystematyzowane i użyteczne. Najczęstszym sposobem utrwalania jest powtarzanie, a także inne np. systematyzację i klasyfikację przerobionego materiału oraz kształtowanie umiejętności i nawyków.
26 Zasada operatywności uczniówUczniowie powinni wykorzystywać zdobytą wiedzę w sposób planowy i świadomy, wymagający od nich pełnej samodzielności myślenia i działania. Uczniowie powinni wykazywać własną inicjatywę i pomysłowość, posługiwać się posiadanymi wiadomościami w różnych sytuacjach. Reguły wynikające z tej zasady – to reguły akcentujące potrzebę wdrażania uczniów do dostrzegania, formułowania i samodzielnego rozwiązywania określonych problemów teoretycznych i praktycznych.
27 Literatura Okoń W. - Zarys dydaktyki ogólnej.Kruszewski K. - Zasady nauczania Kupisiewicz Cz. - Dydaktyka ogólna Nawroczyński B. - Zasady nauczania Okoń W. - Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej Sośnicki K. - Dydaktyka ogólna
28 Zakład Pielęgniarstwa SpołecznegoDziękuję Zakład Pielęgniarstwa Społecznego Zofia Sienkiewicz