1 Zakres działań możliwych do realizacji w ramach projektuZakres działań możliwych do realizacji w ramach projektu. mgr Anna Raj WOMP w Gdańsku Wrzesień 2017 r. Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata
2 Eliminowanie zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracyŚrodowisko pracy (otoczenie pracy) : tworzy zespół czynników materialnych i społecznych, z którymi styka się pracownik podczas wykonywanej pracy, Występują w nim czynniki mogące powodować zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia pracownika – czynniki ryzyka zdrowotnego;
3 Eliminowanie zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracyW ramach projektu przyjęto podział na: - czynniki fizyczne : kontakt z substancjami chemicznymi, pyłami, spalinami, dymami, gazami; hałasem, wibracją, wymuszona, niewygodna pozycja ciała lub ruchy ciała przy pracy, wysiłek fizyczny związany z przemieszczaniem ciężkich ładunków, czynności wymagających dużej koncentracji wzroku, ryzyko wystąpienia wypadku, inne. - czynniki psychologiczne: presja czasu lub nadmierne obciążenie ilością pracy, przemoc lub zagrożenie przemocą, nękanie lub zastraszanie, stres związany z możliwością utraty pracy,
4 Eliminowanie zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracyPrzystępując do projektowania działań powinniśmy: kierować się zasadą racjonalnego postępowania (opartego na poprawnym myśleniu i skutecznym działaniu), przyjmującą za punkt wyjścia rozpoznanie, a zakończone oceną uzyskanego wyniku. Wszystko, co robimy powinno mieć indywidualny, celowy i planowy charakter. Wszystkie podejmowane działania muszą zmierzać do określonego celu, wyraźnie uświadomionego, i być temu celowi podporządkowane.
5 Eliminowanie zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracyEtapy projektowania: I Rozpoznanie (analiza wstępna – obligatoryjna!) II Wyznaczenie celów (ogólnych i szczegółowych) III Planowanie działań (długo i krótkoterminowych) IV Opracowanie narzędzi oceny (np. ankiety) V Uzyskanie gotowości do realizacji (odbiorców i wykonawców)
6 Eliminowanie zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracyRozpoznanie (analiza wstępna) – badanie potrzeb (zebranie, analizowanie i syntetyzowanie danych, ustalenie problemów) dot.: środowiska pracy – w obszarach; organizacji pracy, wyposażenia stanowisk pracy, w tym ergonomii, występowania czynników szkodliwych i uciążliwych, elementów społecznych i psychologicznych, Pracowników – w zakresach sfer; biologicznej, psychologicznej, społecznej; ocena poziomu zagrożenia utratą zdrowia, ograniczenia lub utraty zdolności do wykonywania pracy, badanie preferencji i gotowości do podjęcia działań. Wnioski: ustalenie przyczyn i możliwości wprowadzenia zmian.
7 Eliminowanie zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracyWyznaczenie celów (ogólnych i szczegółowych): Cele – chęć doprowadzenia do osiągnięcia tego co jest najbardziej pożądane, korzystne dla zakładu pracy i pracownika , uzgodnione i zaakceptowane: Wyraźnie i jednoznacznie określone, Wzbogacone o wymierny czas, Realne, możliwe do osiągnięcia, Uwzględniające możliwości adresatów i realizatorów.
8 Eliminowanie zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracyPlanowanie działań długo i krótkoterminowych; (co, gdzie, kiedy, przez kogo , jak często; będzie robione?) Działania winny być: Kompleksowe, Oparte na podstawach naukowych, Specyficzne dla celu, Konkretne, Znane adresatom, Innowacyjne, Bezpieczne, Możliwe do oceny.
9 Eliminowanie zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracyDziałania powinny obejmować obszary: Zarządzania i organizacji pracy w tym zarządzania ryzykiem zawodowym, Wyposażenia stanowisk pracy, Ograniczania oddziaływania czynników fizycznych i psychologicznych, Monitorowania stanu zdrowia pracowników, Edukacji, kształtowania postaw prozdrowotnych Budowania kultury organizacji w zakresie zachowań prozdrowotnych w zakładzie. Procesów zmiany stanowiska pracy.
10 Eliminowanie zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracyOcena wyników – mierzenie efektów Racjonalna ocena odzwierciedla to, co zostało już dokonane, stanowi podstawę do wyrażenia tego, co można lub należałoby jeszcze uzyskać, ocena stanowi pomost pomiędzy tym co już jest, a co może i powinno jeszcze nastąpić, Opracowanie narzędzi oceny; np. ankieta: Umożliwia zebranie informacji od dużej grupy osób w stosunkowo krótkim czasie, Pozostawia respondentom czas na zastanowienie się nad odpowiedziami, Jest anonimowa, a więc zachęca do szczerej odpowiedzi, Dostarcza pisemnej wypowiedzi, ułatwia ich wielostronne analizowanie.
11 Eliminowanie zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracyOpracowanie narzędzi oceny: Budowa ankiety; Wstęp: - określenie celu badania, - objaśnienie sposobu udzielania odpowiedzi, - podanie miejsca i terminu zwrotu ankiet. Część zasadnicza - pytania zamknięte, - pytania otwarte.
12 Eliminowanie zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracyPoszukiwanie sojuszników - Nawiązanie współpracy z: Zarządem zakładu pracy, Inspektorem BHP, Psychologiem, Ergonomistą, technologiem, szefem produkcji, Lekarzem, pielęgniarką służby medycyny pracy, Związkami zawodowymi, Samorządami zawodowymi (dot. Pracowników zawodów zaufania społecznego)
13 Eliminowanie zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracyPotecjalne korzyści po realizacji projektu: Dla zakładu: Pomnażanie wartości jakim jest zdrowie pracowników – zmniejszenie absencji chorobowej, poprawa wydajności w pracy, Budowanie wizerunku firmy dbającej o zdrowie swoich pracowników – atrybut w pozyskiwaniu kadr, Wzrost efektywności – zmniejszenie kosztów wytwórczych, poprawa konkurencyjności na rynku. Wzmocnienie więzi między zakładem a pracownikami, wzrost utożsamienia się pracowników z firmą. Dla pracownika: Wzmocnienie własnego potencjału zdrowotnego – poprawa jakości życia, wzrost kontroli nad własnym zdrowiem i życiem, Zmniejszenie ryzyka utraty zdrowia – zmniejszenie zagrożenia utraty zdolności do pracy, Wzrost poczucia własnej wartości – poczucie docenienia przez pracodawcę,
14 Eliminowanie zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracy, na przykładzie programu profilaktyki wypalenia zawodowego. PROFILAKTYKA WYPALENIA ZAWODOWEGO PRACOWNIKÓW OCHRONY ZDROWIA Cel programu: poprawa jakości świadczeń medycznych poprzez wyposażenie pracowników medycznych w wiedzę i umiejętności z zakresu przeciwdziałania powstawania i rozwoju wypalenia zawodowego.
15 PROFILAKTYKA WYPALENIA ZAWODOWEGO PRACOWNIKÓW OCHRONY ZDROWIAcele szczegółowe: - rozpoznanie i ocena zjawiska wypalenia zawodowego w środowisku pracowników medycznych zatrudnionych w publicznych zakładach opieki zdrowotnej Województwa Pomorskiego. - upowszechnianie wiedzy dot. przyczyn powstawania i możliwości zapobiegania wypaleniu zawodowemu.
16 PROFILAKTYKA WYPALENIA ZAWODOWEGO PRACOWNIKÓW OCHRONY ZDROWIACele szczegółowe cd.: - ukształtowanie prawidłowych zachowań interpersonalnych kadry medycznej. - przekazanie wiedzy pielęgniarkom, położnym i lekarzom na temat samooceny stopnia wypalenia zawodowego oraz rozpoznawania pierwszych symptomów jego powstawania. - wypracowanie umiejętności stosowania metod i technik radzenia sobie w sytuacjach trudnych, przyjmowania postaw asertywnych, zasad prawidłowej komunikacji w relacjach z pacjentem i współpracownikami. - wskazanie możliwości korzystania z profesjonalnej pomocy specjalistycznej oraz grup wsparcia w leczeniu zespołu wypalenia zawodowego.
17 PROFILAKTYKA WYPALENIA ZAWODOWEGO PRACOWNIKÓW OCHRONY ZDROWIAMetody wdrażania programu: - nawiązanie współpracy z dyrektorami sześciu wybranych placówek ochrony zdrowia województwa. - przeprowadzenie badań ankietowych pielęgniarek i położnych ww. jednostkach. - zorganizowanie konferencji szkoleniowo – informacyjnej na temat zjawiska wypalenia zawodowego. - przeprowadzenie warsztatów szkoleniowych dla pielęgniarek oddziałowych. - uruchomienie i przeprowadzenie grupowych zajęć warsztatowo- treningowych w szpitalach. - zebranie opinii uczestników programu nt. skuteczności zrealizowanego programu oraz satysfakcji z udziału w nim.
18 PROFILAKTYKA WYPALENIA ZAWODOWEGO PRACOWNIKÓW OCHRONY ZDROWIAWspółpraca ze strony zakładów uczestniczących w programie pomoc trakcie przeprowadzania badań ankietowych. oddelegowanie zainteresowanych na konferencję szkoleniową. Udostępnienie lokalu na zajęcia warsztatowe. Niekiedy stwarzano możliwość udziału w warsztatach w trakcie godzin pracy. Prowadzono wewnętrzną promocje programu.
19 PROFILAKTYKA WYPALENIA ZAWODOWEGO PRACOWNIKÓW OCHRONY ZDROWIABadania ankietowe: Cele: Diagnostyczne – określenie poziomu zagrożenia zjawiskiem wypalenia zawodowego środowiska pracowników ochrony zdrowia, Edukacyjne – poznawcze dotyczące zespołu wypalenia zawodowego, Marketingowe – zainteresowanie uczestników możliwością udziału w programie profilaktycznym. Sposób przeprowadzenia: Jednoczasowo we wszystkich placówkach objętych programem, W ciągu czterech następujących po sobie dyżurach 12-to godzinnych, Każdy badany otrzymał po jednym egzemplarzu, który po wypełnieniu składał anonimowo w ustalonym miejscu.
20 PROFILAKTYKA WYPALENIA ZAWODOWEGO PRACOWNIKÓW OCHRONY ZDROWIABadanie ankietowe cd. Łącznie rozdano 500 kwestionariuszy z czego prawidłowo wypełniony odzyskano 460 szt. Po opracowaniu ankiet zorganizowano konferencję szkoleniową, na której podano wyniki badania, przedstawiono założenia programu promocji zdrowia, oraz omówiono przyczyny i sposoby przeciwdziałania zjawisku wypalenia zawodowego. Ogromna frekwencja i żywy odbiór potwierdziły trafność wyboru tematu programu.
21 PROFILAKTYKA WYPALENIA ZAWODOWEGO PRACOWNIKÓW OCHRONY ZDROWIAWarsztaty psychologiczne: Odbywały się na terenie szpitali w małych około 10-cio osobowych grupach, Przygotowani psychologowie uzgadniali terminy i miejsca przeprowadzenia warsztatów, Na wstępie treningi odbyły pielęgniarki oddziałowe i tzw. funkcyjne, w czasie rannego dyżuru, Terminy warsztatów dla pielęgniarek odcinkowych i lekarzy ustalono dogodnie dla uczestników najczęściej na styku zmian dyżurowych, Każdy z uczestników korzystał z ośmiu godzin treningu w trzech turach.
22 PROFILAKTYKA WYPALENIA ZAWODOWEGO PRACOWNIKÓW OCHRONY ZDROWIAOcena programu: Pisemne wypowiedzi na temat osobistych refleksji uczestników warsztatów. Spontaniczne wypowiedzi kadry zarządzającej szpitali. Podsumowanie i uwagi zredagowane przez psychologa prowadzącego zajęcia. Badanie skuteczności programu.
23 Dziękuję za uwagę. 23