1 Zapewnienie optymalnych warunków użytkowania komputerów przez dzieci.Materiały na podstawie: PIB CIOP Warszawa oraz wyników badań LHP OLT fotografie: wyszukiwarka google

2 "Dzieciństwo jest tak krótkie, a przy tym tak otwarte i pouczające.Wojewódzka Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Rzeszowie Oddział Laboratoryjny w Tarnobrzegu PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA Walter de la Mare: "Dzieciństwo jest tak krótkie, a przy tym tak otwarte i pouczające. Doświadczenia z dzieciństwa przenosimy do dorosłego życia. … Dlatego [dzieciom] należy się wszystko, co najlepsze - w trosce o ich przyszłość." Rzeszów r. 2

3 10 mln Polaków nosi okulary, a milion soczewki kontaktowe; Z badań wynika, że … 10 mln Polaków nosi okulary, a milion soczewki kontaktowe; aż 46 % uczniów szkół średnich ma już wady wzroku, zwłaszcza krótkowzroczność i wysuszenie gałki ocznej; niewiele mniej młodych ma wady postawy, schorzenia układu mięśniowo – szkieletowego… coraz więcej u młodzieży stwierdza się znaczące ubytki słuchu.

4 Jak zapewnić dzieciom najlepsze warunki życia – dobrobyt – jakim jest zdrowie?

5 START: Otóż musimy zacząćod najmłodszych lat.…

6 Wychowanie fizycznie zdrowego dziecka – człowieka wymaga dużego wysiłku, by zapewnićhigieniczne warunki życia – aby „ocalić” zdrowie. Czasem wystarczy niewielki wysiłek i świadomość rodziców, opiekunów, społeczeństwa, … aby zapobiec bezmyślnym i nieodwracalnym skutkom zdrowotnym u dzieci aby zabezpieczyć ich sprawność na potem … na długie lata życia - na dotarcie do M E T Y !!!

7 Niestety często fundujemy dzieciom, wady sylwetki i wzroku przez pozwolenie na nieodpowiednie warunki zabawy i nauki zarówno w domu i w szkole. Postęp techniczny, komputeryzacja i informatyzacja… to wiele pożytku i rozwój wielokierunkowy małego użytkownika, ale może pociągać za sobą nie do końca zbadane niebezpieczeństwa. Badania wykazują, że ponad połowa ankietowanych dzieci jest narażona na nieprawidłowy rozwój związany z komputerem.

8 Wpływ komputera na rozwój dzieci

9 Wpływ komputera na rozwój:fizyczny, moralny, emocjonalny, społeczny i intelektualny oraz procesów poznawczych dziecka jest ogromny.

10 Zagrożenia i ich rodzaje1. Fizyczne wady wzroku skrzywienia kręgosłupa 2. Psychiczne uzależnienie wirtualna rzeczywistość oderwana od życia

11 anonimowość 3. Moralne łatwy i niekontrolowany dostęp do informacji4. Społeczne zachowania nieetyczne anonimowość brak hamulców

12 5. Intelektualne bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny „szok informacyjny”

15 podczas grania rzadziej mruga się oczami, co powoduje wysychanie powierzchni oka i sprzyja rozwojowi zespołowi suchego oka,  dziecko, które dużo czas spędza przed ekranem komputera może uskarżać się na pieczenie oczu oraz uczucie piasku pod powiekami. 15

16 zaburzenia centralnego układu nerwowego; rozkojarzenie; Nieprawidłowe korzystanie z komputera (brak ruchu, złe nawyki) powoduje inne niepożądane skutki zdrowotne : otyłość; osteoporoza; zaburzenia centralnego układu nerwowego; rozkojarzenie; zaburzenia emocjonalne; zaburzenia pamięci; podwyższony cholestelor …

17 Nieprawidłowe korzystanie z komputera powoduje niepożądane skutki nie tylko zdrowotne :trudności w porozumiewaniu się i lęk przed kontaktami z ludźmi; poczucie osamotnienia, izolacji; i wirtualnej rzeczywistości - oderwanej od życia; uzależnienia od komputera; łatwy i niekontrolowany dostęp do informacji; uodpornienia na przemoc i zło możliwości kontaktu z niepożądanymi osobami

18 zabezpieczają swoje zdrowie, gdyż zasady i wymagania przy pracy Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. (Dz. U. z dnia 10 grudnia 1998 r.) Dorośli użytkownicy zabezpieczają swoje zdrowie, gdyż zasady i wymagania przy pracy z monitorami ekranowymi, organizacja stanowiska pracy, zagadnienia prawne, zdrowotne określa rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa higieny pracy na stanowiskach wyposażonych monitory ekranowe, które ma przeciwdziałać nadmiernemu obciążeniu narządu wzroku i układu mięśniowo-szkieletowego w czasie pracy.

19 Niestety dzieci nie posiadają prawnej ochrony, więc to zadanie należy do świadomych rodziców i opiekunów. Należyte nawyki i organizacja miejsca zabawy czy nauki w największej części zależy od odpowiedzialnych wychowawców.

20 Jeśli u użytkowników komputerów pojawią się problemy zdrowotne, to nie są one spowodowane specyficznym zagrożeniem emitowanym przez komputery, ale są skutkiem niewłaściwego sposobu ich użytkowania!!!

21 Naukowcy, lekarze, psycholodzy proponują wyznaczyć zasady użytkowania komputerów przez dzieci :czas zabawy w ciągu dnia przy komputerze nie powinien przekraczać 30 min; odległość oczu od monitora ma być nie mniejsza niż 60 cm; należy siedzieć prosto na wygodnym krześle; wyznaczać przerwy i wykonywać ćwiczenia oczu, głowy, szyi, rąk, barków; … wyłączać komputer, kiedy nie jest używany; aby można grać na komputerze; najpierw należy odrobić lekcje i uzyskać zgodę rodziców; nie wolno grać w gry nie dla dzieci; bezwzględnie należy zapalić światło, gdy robi się ciemno czy zapada zmrok.

22

23 Zadania dla rodziców i wychowawców:W pomieszczeniach z komputerem zabezpiecz: temperatura: t zimą 20 – 24 ; latem 23 – 26 oC; wilgotność względna: RH nie mniejsza niż 40%, aby zapobiec wytwarzaniu ładunków elektrycznych i wytwarzaniu natężenia pola elektrostatycznego wietrzenie pomieszczenia 23

24 Biurko – miejsce na komputerszerokość blatu powinna być na tyle duża, by swobodnie zmieściły się na nim klawiatura, myszka, monitor. pomiędzy przednią krawędzią blatu biurka a klawiaturą musi pozostać ok. 10 cm wolnej przestrzeni na swobodne oparcie dłoni. wysokość biurka powinna być dopasowana do wzrostu faktura blatu powinna być jasna, matowa lub półmatowa co ogranicza możliwość powstawania olśnień. 24

25 Miejsce do siedzenia – krzesło :wygodne, krzesło dopasowane do wzrostu z możliwością regulacji z podpórką dla części lędźwiowej kręgosłupa miejsce dla nóg (stopy oparte na podłodze lub podnóżku);, 1. Wszystko po to, aby się nie garbić, nie spłycać oddechu (powodując niedotlenienie) nie prowokować zaburzenia krążenia. 2. Miejsce do siedzenia jest tak ważne, ze względu na przeciążenia kręgosłupa i układu mięśniowo-szkieletowego. 25

26 Najbardziej obciążone są mięśnie utrzymujące ciałoUWAGA: Najbardziej obciążone są mięśnie utrzymujące ciało w pozycji siedzącej, mięśnie stabilizujące kręgosłup, mięśnie ramion i rąk oraz mięśnie karku trzymujące pionowo głowę. Długo utrzymywana pozycja siedząca może doprowadzić do zwyrodnienia stawów, zapalenia pochewek ścięgnistych, bólów mięśni i kręgosłupa. Dobre krzesło zapewnia dobrą i prawidłową postawę, zwłaszcza krzesło z podpórką dla części lędźwiowej kręgosłupa. Należy pamiętać, że ważnym i istotnym elementem wpływającym na właściwą postawę jest zapewnienie także miejsca dla nóg. 26

27 Ważna jest zmiana trybu życia:dziecko powinno jak najwięcej się ruszać, chodzi bowiem o wzmocnienie mięśni i więzadeł stabilizujących kręgosłup.

28 ĆWICZ Z „MALUCHEM”

29 ĆWICZ Z „MALUCHEM”

30 Potem należy patrzeć znów na monitorĆwicz oczy ! Oczy patrzące ciągle w monitor komputera męczą się bardzo szybko. Ulegają nadmiernemu wysuszeniu, jeśli pomieszczenie jest niewietrzone i klimatyzowane. Kiedy czujemy, że nasze oczy są już zmęczone, warto popatrzeć przez okno na przedmiot, który znajduje się w największej odległości od nas. Potem należy patrzeć znów na monitor i jeszcze raz za okno. Ćwiczenie trzeba powtórzyć 5 razy.

31 za monitorem nie może być ciemnego tła (ciemnej ściany) czy oknaDbaj o oczy dziecka , zapewnij właściwe oświetlenie : nie może być ciemno w obszarze otoczenia monitora wymagane 500 Lx, nie może być zbyt dużego kontrastu pomiędzy świecącym ekranem a pozostałym obszarem wokół, za monitorem nie może być ciemnego tła (ciemnej ściany) czy okna 31

32 nie może też w monitorze odbijać się słońce ani świecące źródła światła32

33 WPŁYW KOMPUTERA NA WZROK DZIECI: Okuliści są zgodni: komputer wpływa gorzej na oczy dziecka niż telewizor !!! główną przyczyną jest to, że oczy znajdują się w niewielkiej odległości od monitora, a przystosowane są przede wszystkim do patrzenia w dal, oczy zmuszone do patrzenia w „źródło światła” z bardzo bliskiej odległości przy ciemnym otoczeniu pewna krótkowzroczność, korzystanie z komputera powyżej 1 godz. (zalecane 30 min) /dziennie powoduje szybkie postępowanie choroby i pogłębianie wady w przyszłości. 33

34 Uwaga! Warto ustalić jeden limit dzienny na czas spędzany z wszystkimi urządzeniami mającymi ekran.  A więc nie! pół godziny przed telewizorem, potem pół godziny przed komputerem, pół z przenośną konsolą i na koniec pół ze smartfonem lecz tylko pół godziny w sumie !!! Wydaje ci się to dość restrykcyjne? Można to tak postrzegać, ale też wydaje się dość rozsądne. Z badań opublikowanych przez naukowców z Uniwersytetu w Bristolu (1000 dzieci w wieku około 8-12 lat) wynika, że granie na komputerze lub oglądanie telewizji dłużej niż dwie godziny dziennie jest również bardzo szkodliwe dla rozwoju psychicznego dziecka. 34

35 Nieodpowiednie oświetlenie, korzystanie z komputera w ciemnym pokoju, w bliskiej odległości od monitora powoduje to, że kontrast między świecącym, migającym ekranem a ciemnością potęguje zmęczenie oczu oraz wady wzroku. 35

36 „Nieprawidłowe miejsce na komputer i sposób siedzenia spowodowany również przez źle dobrane krzesło są powodem niepożądanych skutków zdrowotnych: przeciążeń mięśni nadgarstka i ścięgien; dolegliwości kręgosłupa, wad postawy, wad układu szkieletowo – mięśniowego. 36

37 - wystarczy od najmłodszych lat nauczyć ich dobrych nawyków.Rodzice i wychowawcy od Was zależy * czy dzieci będą ponosiły konsekwencje z powodu niedbałości, wygodnictwa, braku zainteresowania i wiedzy; * czy zapewnicie im dobrobyt, aby do końca życia mogły cieszyć się dobrym zdrowiem - wystarczy od najmłodszych lat nauczyć ich dobrych nawyków.

38 Przyjaciel ??? … okazuje się, że jeszcze szklany monitor komputera przegrywa w porównaniu z istotą ludzką, pełną uczuć i ciepła. 38

39 39

40 lekcja informatyki w szkole

41

42 Cel prawidłowego oświetlenia pomieszczeń w placówkach oświatowo – wychowawczychniewłaściwe zastosowanie opraw i źródeł światła może powodować zaburzenia w koncentracji, oraz wykształcenie i utrwalanie wad wzroku jak również ma niekorzystny wpływ na układ nerwowy człowieka. ważne jest zatem stworzenie takich warunków dla przekazywania informacji, by nauka w pomieszczeniach dydaktycznych była zarówno efektywna jak i przyjemna.

43 Oświetlenie w polskich szkołach:Badania przeprowadzone przez wiele niezależnych organizacji, w tym między innymi przez Fundację na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii potwierdziły pilną konieczność modernizacji oświetlenia w większości polskich szkół. Oceniono, że z ogólnej liczby ok szkół w Polsce jedynie ok. 10 % posiada oświetlenie spełniające wszystkie podstawowe kryteria.

44 wśród przebadanych szkół były i takie, w których natężenie oświetlenia nie przekraczało 80 lx;w nowszych szkołach, oświetlanych świetlówkami, natężenie oświetlenia było na poziomie 200÷250 lx; często stosowane były oprawy oświetleniowe bez żadnych dodatkowych przesłon poprawiających wygodę widzenia - oprawy typu belka montażowa; sytuacja taka oznacza, że istnieje pilna konieczność inwestowania w prawidłowe oświetlenie naszych szkół ; im prędzej nastąpi tego realizacja, tym lepiej dla zdrowia dzieci

45 wnioski z badań oświetlenia w szkołach:w 90 % pozostałych szkół oświetlenie na ogół znacząco odbiegało od pożądanych. w szkołach oświetlanych zwykłymi żarówkami (liczba takich szkół oceniana jest na 5 000), natężenie oświetlenia w klasach rzadko przekraczało 150 lx a jest to połowa wartości wymaganej przez obowiązującą normę.

46 Oświetlenie pomieszczeń w placówkach oświatowo – wychowawczych wojOświetlenie pomieszczeń w placówkach oświatowo – wychowawczych woj. podkarpackie badania oświetlenia w szkołach na terenie powiatów niżańskiego, kolbuszowskiego przez OLT potwierdzają prezentowane wyniki badań. najlepiej w obszarze badań OL w Tarnobrzegu sytuacja wygląda w powiecie niżańskim, gdzie z wykorzystaniem różnych funduszy w ciągu kilku lat od pierwszych badań stwierdzających nieprawidłowe oświetlenie i zły stan źródeł światła - osiągnięto prawidłowe wartości natężenia i zastosowano prawidłowe źródła światła usytuowane zgodnie z racjonalnym projektem. Inicjatorem takich rozwiązań było wcześniej województwo śląskie.

47 Założenia projektów poprawy oświetleniaEFEKT: (ekonomiczny) Poprawa oświetlenia dot. obszaru technicznego, estetycznego z zachowaniem właściwego rozwiązania ekonomicznego czyli wybrania najwłaściwszego oświetlenia, które zapewnia osiągnięcie założonego efektu przy najniższych kosztach z koniecznością spełnienia wymagań prawnych:

48 Wymagania prawne (normatywne)Ustawa Prawo Budowlane w art. 62. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 sierpnia 2003 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jednolity Dz. U z 2003 r., nr 169, poz. 1650), które w §26.1 punkt 2 mówi: „ Niezależnie od oświetlenia dziennego w pomieszczeniach pracy należy zapewnić oświetlenie elektryczne o parametrach zgodnych z PN." Norma PN-EN precyzuje zapis a rozdział 6. podaje szczegółowe procedury weryfikacyjne.

49 Rozporządzenie z dnia 12 kwietnia 2002 rRozporządzenie z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.) oraz R z dnia 31 grudnia 2002 r. (Dz. U. Z 2003 r. Nr 6, poz. 69) w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach . [ … ] budynek musi być zaopatrzony w oświetlenie światłem sztucznym. Powinno ono odpowiadać potrzebom użytkowym i spełniać wymagania Polskiej Normy dotyczącej oświetlenia wnętrz światłem elektrycznym i zapewniać odpowiednie warunki użytkowania całej jego powierzchni Oświetlenie światłem sztucznym połączonych ze sobą pomieszczeń (klas) przeznaczonych na pobyt ludzi oraz do ruchu ogólnego (komunikacji) nie powinno wykazywać różnic natężenia, wywołujących olśnienie przy przejściu między pomieszczeniami.

50 Wymagania normatywne dot. parametrów oświetlenia:Czynnik fizjologiczny: wykonanie zadania wymaga dobrych warunków widzenia celem rozróżniania szczegółów i sprawnego spostrzegania bez ryzyka stąd konieczność zapewnienia: właściwego natężenie oświetlenia odpowiedniej równomierności oświetlenia w polu widzenia i otoczenia ograniczenia olśnienia (przykre, bezpośrednie, odbiciowe) właściwej barwy światła i oddawanie barw unikania migotania i efektu stroboskopowego 50

51 ESTETYKA: Czynnik estetyczny: przyjazne środowisko dla użytkownika, zapewniające komfort psychiczny i uczucie przyjemności: dające wygodę widzenia, aby można wykonywać prace wzrokowe w sposób bezpieczny i efektywny zapewnienie efektywnych warunków odbioru informacji w pomieszczeniach dydaktycznych 51

52 umożliwienie sprawnego czytania, pisania, wykonywania innych czynnościzapewnienie zdolność rozróżniania szczegóły bez nadmiernego zmęczenia wzroku, umożliwienie sprawnego czytania, pisania, wykonywania innych czynności zapewnienie uczniom i nauczycielom warunków pracy, przy których wymagane jest duże skupienie 52

53 Efekty niewłaściwego oświetlenie pomieszczeńOświetlenie jest czynnikiem uciążliwym, gdzie niewłaściwe oświetlenie prowadzi do: * nadmiernego zmęczenia narządu wzroku, * dolegliwości wzroku, znużenia, * zaburzenia w koncentracji, * powstawania i do pogłębianie wad wzroku. 53

54 Efekty niewłaściwego oświetlenie pomieszczeńDodatkowo niewłaściwe zastosowanie opraw i źródeł światła powoduje wykształcenie i utrwalanie wad wzroku jak również chorób układu nerwowego. Przy niewłaściwym oświetleniu widzi się gorzej i szybciej dochodzi do zmęczenia, często występują bóle oczu i głowy. 54

55 Stwarzanie dobrych warunków pracy wzrokowej związane jest z zapewnieniem:odpowiedniego poziomu natężenia oświetlenia, zachowania należytego kontrastu, a w tym kontrastu barwy / jaskrawości obserwowanego przedmiotu z tłem oraz niedopuszczanie do występowania olśnienia. Dzięki kontrastowi możliwe jest uwidocznienie szczegółów przedmiotu lub jego ogólnego zarysu, ale zbyt duży kontrast stworzony np. przez białą ścianę jako tło do czarnej tablicy - jest dla oczu niekorzystny.

56 Kiedy wnętrze pomieszczeń można uznać odpowiednie dla użytkownika ?Olśnienie = stan charakteryzujący się odczuciem niewygody przy patrzeniu lub/i obniżonej zdolności rozpoznawania przedmiotów.

57 Bardzo ważne przy projektowaniu jest też unikanie efektu olśnienia, czyli niewłaściwego rozkładu luminancji. Szczególnie jest to istotne w przypadku oświetlania stanowisk z komputerami, gdzie oprawy powinny być wyposażone w odpowiednio ukształtowane rastry i umieszczane równolegle do linii obserwacji ekranu. Światło elektryczne stosuje się jako uzupełnienie światła dziennego, dlatego do opraw oświetleniowych powinno się używać źródeł światła o temperaturze barwowej ok. 4000oK, wpływającej korzystnie na komfort pracy. Stopień oddawania barw Ra musi wynosić ponad 80.

58 Dla zminimalizowania odbić należy przestrzegać,aby uczniowie nie siadali w odległości mniejszej niż 2,2 m od tablicy, kąt, pod którym uczniowie z pierwszych ławek, zarówno z rzędu pod oknem jak i pod ścianą, patrzą na tablicę musi wynosić maksimum 30°. sytuując ostatnie ławki - należy pamiętać, że przy prawidłowej ostrości wzroku znaki pisane na tablicy dostrzegane są z odległości nie większej niż 9,6 m

59 Zgodnie z zaleceniami polskiej normy PN-EN-12464-1:ilość światła i jego rozkład na polu zadania wzrokowego (np. na blatach ławek, stołach laboratoryjnych itd.) zależy w dużym stopniu od współczynników odbicia, jakimi charakteryzują się ściany, sufit i podłoga - właściwe kolory. nie bez znaczenia jest też wpływ ustawienia mebli, ławek lub innych elementów architektury.

60 Wymagania: Zgodnie z zaleceniami polskiej normy PN-EN-12464-1:PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA Wymagania: Zgodnie z zaleceniami polskiej normy PN-EN : natężenie oświetlenia na płaszczyźnie roboczej (0,85 m) powinno wynosić min. 300 lx. równomierność oświetlenia na polu zadania wzrokowego (Emin/Eśr > 0,70). W przypadku, gdy mamy do czynienia z pomieszczeniami o wyższych wymaganiach wzrokowych np.: laboratoria, pracownie artystyczne, tablice itp., : poziom natężenia oświetlenia lx.

61 PN-EN 1838 Zastosowanie oświetlenia. Oświetlenie awaryjneOŚWIETLENIE AWARYJNE EWAKUACJA PN-EN Zastosowanie oświetlenia. Oświetlenie awaryjne

62 PN-EN 1838 Zastosowanie oświetlenia. Oświetlenie awaryjneOŚWIETLENIE AWARYJNE EWAKUACJA PN-EN Zastosowanie oświetlenia. Oświetlenie awaryjne Oświetlenie strefy otwartej (zwane oświetleniem zapobiegającym panice) ma na celu zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia paniki i umożliwienie przemieszczenia się osób w kierunku dróg ewakuacji

63 nasza radość ; nasz obowiązek

64 nasza radość; nasz obowiązek

65 Dziękuję za uwagę!!! Dziękuję za uwagę!!! Dziękuję za uwagę!!!