1 Identyfikacja ryzyka w procesie zarządzania ryzykiem w projektach mgr Anna Żołędziowska 22.11.2016

2 Zarządzania ryzykiem – definicje. Modele zarządzania ryzykiem. Agenda Zarządzania ryzykiem – definicje. Modele zarządzania ryzykiem. Znaczenie procesu identyfikacji ryzyka. Metody identyfikacji ryzyka. Ćwiczenie praktyczne – Burza mózgów. 2/15

3 Definicje RYZYKO: „…niepewność co do wystąpienia zdarzenia lub uwarunkowania, które jeśli wystąpią będą miały istotnie negatywny lub pozytywny wpływ na przebieg projektu”. PMBOK Guide (ang. A Guide to the Project Management Body of Knowledge) „…miara prawdopodobieństwa i skutku nieosiągnięcia celów projektu”. O. Zwikael, M. Ahn, The Effectivenessof Risk Management: An Analysis of Project Risk Planning Across Industries and Countries, Risk Analysis, Vol. 31(1), 2011 ZARZĄDZANIE RYZYKIEM: „…systematyczny proces identyfikacji , analizy i reagowania na ryzyko związane z realizacją projektu”. E. Kutsch, M. Hall, Deliberate ignorance in project risk management, International Journal of project management, Vol. 23(3), 2010 „Zarządzanie zagrożeniami i szansami dla firm w ramach dopuszczalnych tolerancji ryzyka”. © AIRMIC, ALARM, IRM : 2002, translation copyright FERMA : 2003 3/15

4 Modele i techniki zarządzania ryzykiem (w ramach metodyki zarządzania projektami)Standard PMI Standard FERMA Standard COSO Standard PRINCE2 Standard ISO 31000 Standard COBIT S. Pawłowski (2014), „Practice Guides – nowa porcja praktycznej wiedzy od PMI” Jajuga K., Zarządzanie ryzykiem. PWN, Warszawa 2009 A. Murray (2009), „Managing Succesful Project with PRINCE2” ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 4/15

5 Struktura zarządzania ryzykiemIDENTYFIKACJA RYZYKA ANALIZA JAKOŚCIOWA I ILOŚCIOWA OCENA RYZYKA PLANOWANIE OBSŁUGI RYZYKA MONITOROWANIE I KIEROWANIE ZAGROŻENIAMI Zarządzanie ryzykiem trwa przez cały czas realizacji projektu! Źródło: Chong Y.Y, Brown E.M., Zarządzanie ryzykiem projektu, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2001. 5/15

6 Identyfikacja ryzyka Cel:Odkrywanie potencjalnych zdarzeń, które stanowią źródło ryzyka, w związku z czym są potencjalną przeszkodą w realizacji celów projektu. Znaczenie: poszukiwanie obszarów ryzyka oraz rozpoznanie czynników zagrażających realizacji celów ma kluczowy wpływ na skuteczność zarządzania ryzykiem. Źródło: Korombel A. (2007), Ryzyko w finansowaniu działalności inwestycyjnej metodą project finance, Difin, Warszawa. 6/15

7 Działania w ramach identyfikacji ryzyka– określenie przyczyn ryzyka, – określenie rodzaju ryzyka, – charakterystyka zidentyfikowanych rodzajów ryzyka, – stwierdzenie potencjalnych następstw, – wskazanie podmiotów dotkniętych ryzykiem. Źródło: Kaczmarek T.T. (2008), Ryzyko i zarządzanie ryzykiem. Ujecie interdyscyplinarne, Difin, Warszawa. 7/15

8 Źródła ryzyka: makrootoczenie, 2) mikrootoczenie,czyli otoczenie dalsze przedsiębiorstwa, warunkujące powstanie ryzyka systematycznego, obejmujące w szczególności takie elementy, jak: rynek kapitałowy,cykl koniunkturalny, polityka Banku Centralnego, polityka rządu, inflacja czy bezrobocie; 2) mikrootoczenie, inaczej otoczenie bliższe przedsiębiorstwa, które warunkuje powstanie ryzyka niesystematycznego, składające się między innymi z intensywności konkurowania, popytu na wyroby branży oraz cykl życia branży; 3) sytuacja wewnętrzna przedsiębiorstwa, warunkująca także powstanie ryzyka niesystematycznego, na które składają się: pozycja konkurencyjna przedsiębiorstwa i możliwości jego rozwoju, polityka marketingowa, zdolność do generowania przychodów, zarządzanie własnym potencjałem. Źródło: Wilimowska Z. (2001), Sztuka zarządzania finansami, Oficyna Wydawnicza Ośrodka Postępu Organizacyjnego, Bydgoszcz. 8/15

9 Główne kategorie ryzykaŹródło: Kokot-Stępień P. (2015), Identyfikacja ryzyka jako kluczowy element procesu zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 855, Szczecin. 9/15

10 Główne czynniki ryzyka w działalności przedsiębiorstwŹródło: Przywecki M., Słabosz J., Ziomko R. (2013), Zarządzanie ryzykiem i ubezpieczeniami w firmach w Polsce, Raport AON Polska, AON Risk Services. 10/15

11 zewnętrzne oraz finansowe,Wnioski Największe zagrożenie dla funkcjonowania jednostek gospodarczych stanowią dwie grupy czynników: zewnętrzne oraz finansowe, a wśród nich wzrastająca konkurencja, ryzyko utraty płynności, spowolnienie gospodarcze oraz opóźnienia w regulowaniu płatności przez kontrahentów. Źródło: Kokot-Stępień P. (2015), Identyfikacja ryzyka jako kluczowy element procesu zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 855, Szczecin 11/15

12 Główne metody służące do identyfikacji ryzykaEksperckie – metoda listy pytań kontrolnych, – metoda delficka, – metoda nominalnego procesu grupowego. Heurystyczne – metoda burzy mózgów, – metoda synektyczna (metoda Gordona), – debata publiczna, – metoda budowy scenariuszy Systemowe – metoda holistyczna, – rejestr mistyczny, – systemowa analiza błędów Wykorzystujące programy komputerowe – przegląd dokumentacji, – techniki gromadzenia informacji, – listy kontrolne, – analiza założeń, – techniki diagramowe Źródło: Korombel A. (2007), Ryzyko w finansowaniu działalności inwestycyjnej metodą project finance, Difin, Warszawa. 12/15

13 Burza mózgów - technikiKlasyczna burza mózgów Dyskusja 66 ((Philips Buzz Session) Niewerbalna burza mózgów (metoda 635) 13/15

14 Ćwiczenie praktyczne Przeprowadzenie burzy mózgów wg wybranej techniki. 14/15

15 Bibliografia Risk Management Applying FMEA-STEG Case Study; Ennouri W.; Polish Journal of Management Studies 2015, Vol.11 No 1; Zarządzanie ryzykiem w projekcie; Dariusz Skorupka, Dorota Kuchta, Maciej Górski, Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych, Wrocław 2012 Jakościowa analiza ryzyka w projektach sektora prywatnego; Marek Magdoń, Seweryn Tchórzewski; Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej 2014 Seria: Organizacja i Zarządzanie z.70, Nr kol Ryzyka w projektach inwestycyjnych; Adam Smolik; Nowa Energia nr 3/2011 Zarządzanie ryzykiem w projektach inwestycyjnych; Agnieszka Siewiera; Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 855, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 74, t. 1 (2015). Kompendium wiedzy o zarządzaniu projektami; PMBOK Guide 2000 Edition, Warszawa 2003 Standardy zarządzania ryzykiem jako narzędzia budowania wartości przedsiębiorstwa; Z. Fałek, ( ) Identyfikacja ryzyka jako kluczowy element zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie; Patrycja Kokot – Stępień; Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińsnkeigo nr 855, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 74, t. 1 (2015). 15/15

16 Dziękuję za uwagę Anna Żołędziowska