1 Zarządzanie w kontekście globalizacji
2 Struktura gospodarki globalnejGospodarka rynkowa (kapitalizm) i gospodarka planowana (socjalizm)
3 Wskaźnik HDI – wskaźnik rozwoju społecznego.Wskaźnik ten można wykorzystać do analizy rozwoju społeczno-ekonomicznego państw.
4 Gospodarka rynkowa – uznawana za dojrzała gospodarkę, w ramach której prym wiodą czynniki rynkowe (głównie popyt i podaż). Oparta jest na prywatnej własności. Gospodarka planowana – oparta na planach długoletnich, kształtowanych przez władzę. Oparta jest na własności państwowej. Gospodarka wysoko rozwinięta – państwo, dla którego wskaźnik HDI jest wyższy od ok. 0,750. Gospodarka średnio rozwinięta – państwo, dla którego wskaźnik HDI mieści się w granicach ok. 0,500 – ok. 0,750. Gospodarka słabo rozwinięta – państwo, dla którego wskaźnik HDI jest mniejszy od ok. 0,500.
5 Wpływ otoczenia na zarządzanie międzynarodoweOtoczenie polityczno-prawne: Stabilność rządu. Zachęty dla kapitału zagranicznego. Kontrola handlu międzynarodowego. Wspólnoty gospodarcze. Otoczenie ekonomiczne: System ekonomiczny. Zasoby naturalne. Infrastruktura. Otoczenie społeczno-kulturowe: Wartości, symbole, wierzenia, język. Indywidualne różnice międzykulturowe. Funkcje zarządzania międzynarodowego
6 Otoczenie polityczno-prawneStabilność rządu – rozumiana jako utrzymywanie władzy przez partię rządzącą lub stabilność polityki kraju wobec działalności gospodarczej (np. nacjonalizacja przez rząd peruwiański fabryki mleka firmy Nestle). Zachęty dla kapitału zagranicznego – np. ulgi podatkowe, sprzedaż ziemi pod inwestycję za niższą wartość, subwencje/dotacje budowlane (np. na renowację zabytku), itp. Kontrola handlu międzynarodowego – stopień wykorzystania barier dla handlu międzynarodowego. Cło – podatek pobierany od towarów przekraczających granice. Kontyngent – limity narzucane na liczbę lub wartość towarów będących przedmiotem handlu. Porozumienia o samoograniczeniu eksportu – dobrowolne ograniczenia na ilość lub wartość towarów eksportowanych do innych państw. Wspólnota gospodarcza – grupa państw, które uzgodniły między sobą obniżkę lub likwidację barier handlowych we wzajemnym handlu.
7 Otoczenie ekonomiczneSystem ekonomiczny (system gospodarczy) – należy wziąć pod uwagę do jakiego systemu dane państwo dąży, a w konsekwencji z jakim stopniem swobody gospodarczej będzie miało do czynienia dane przedsiębiorstwo. Inną kwestią jest ponadto aspekt własności. Zasoby naturalne – dostępność zasobów (tj. ropa naftowa, gaz, uran, węgiel, drewno, itp.) na terytorium danego kraju. Infrastruktura – obejmuje szkoły, szpitale, obiekty wojskowe, autostrady, mosty, porty, lotniska, elektrownie, itp.
8 Otoczenie społeczno-kulturoweWartości, symbole, wierzenia, język – w ramach zarządzania międzynarodowego uwypuklają się zwłaszcza różnice w w/w kwestiach, które należy wziąć pod uwagę przy podejmowaniu decyzji gospodarczych (np. islam głosi, iż nie można zarabiać na cudzym nieszczęściu lub pobierać odsetek; Chevrolet Nova – no va po hiszpańsku nie idź; benzyna Esso – po japońsku zepsuty samochód). Zachowania indywidualne w różnych kulturach – pięć wymiarów Geerta Hofstede’a: Nastawienie społeczne – przekonanie danej osoby o względnym znaczeniu jednostki w zestawieniu z grupami, do których ta osoba należy (indywidualizm – Stany Zjednoczone Ameryki, Wielka Brytania, Holandia oraz kolektywizm – Meksyk, Tajwan, Singapur). Nastawienie do władzy – przekonania ludzi w kwestii władzy i różnic w pozycji służbowej (szacunek do władzy – Japonia, Indonezja, Meksyk oraz tolerowanie władzy – Stany Zjednoczone Ameryki, Niemcy, Izrael).
9 Nastawienie do niepewności – sposób postrzegania przez jednostkę sytuacji niepewnych lub niejednoznacznych (akceptacja niepewności – Stany Zjednoczone Ameryki, Szwecja, Kanada oraz unikanie niepewności – Japonia, Włochy, Kolumbia). Nastawienie do celu – odnosi się do motywowania osób na rzecz osiągania celów organizacji (agresywne dążenie do celu – Japonia oraz bierne dążenie do osiągania celów – Szwecja, Norwegia, Dania). Nastawienie do czasu – sposób pojmowania czasu w kontekście pracy, życia i innych społecznych elementów (długofalowa perspektywa – Japonia, Tajwan, Hongkong oraz krótkofalowa perspektywa – Afganistan, Ghana, Kongo).
10 Rodzaje przedsiębiorstw wg stopnia umiędzynarodowieniaPrzedsiębiorstwo krajowe Przedsiębiorstwo międzynarodowe Przedsiębiorstwo wielonarodowe Przedsiębiorstwo globalne Poziom działalności międzynarodowej Najniższy Najwyższy Przedsiębiorstwo krajowe – przedsiębiorstwo nabywające zasoby w jednym kraju i sprzedające swoje produkty (dobra i usługi) również w tym samym kraju. Przedsiębiorstwo międzynarodowe – jest zlokalizowane głównie na terenie jednego państwa, lecz większość swoich zasobów i/lub przychodów osiąga na terenie innych krajów.
11 Przedsiębiorstwo wielonarodowe (korporacje wielonarodowe) – organizacja, która działa na terenie całego świata, w tym zdobywa zasoby (również finansowe) i sprzedaje produkty w sposób globalny. Przedsiębiorstwo globalne – przedsiębiorstwo działające na międzynarodowym, dla którego nie można określić państwa macierzystego (np. Uncoal – „globalna firma energetyczna”).
12 Metody zwiększania stopnia umiędzynarodowieniaDziałalność importowa i eksportowa: Import – sprowadzanie produktów z zagranicy. Eksport – sprzedaż produktów poza granice macierzystego kraju. Licencja – porozumienie, na mocy którego jedna organizacja udostępnia swoją markę, technologię, znak handlowy, patent, prawa autorskie lub inne aktywa innej organizacji. W takim przypadku licencjobiorca jest najczęściej zobowiązany do ponoszenia opłaty licencyjnej na rzecz licencjodawcy. Sojusze strategiczne – współpraca dwóch lub większej liczby organizacji w celu zrealizowania wspólnego przedsięwzięcia. Joint venture (wspólne przedsięwzięcie) – jest to szczególny rodzaj sojuszu strategicznego. Polega na stworzeniu przez różne firmy jednej wspólnej organizacji, w której firmy te mają równe udziały (np. General Mills i Nestle stworzyły organizację Cereal Partners Worldwide w celu umożliwienia sprzedaży produktów zbożowych).
13 Inwestycje bezpośrednieInwestycje bezpośrednie – inwestycje polegające przede wszystkim na budowie obiektu, zakupie urządzeń, stworzeniu filii danej organizacji poza jej macierzystym krajem funkcjonowania. Inwestycje bezpośrednie wykorzystywane są głównie w celu obniżenia kosztów pracy. Metody Zalety Wady Import/eksport Niewielkie nakłady inwestycyjne. Niewielkie ryzyko. Nie ma potrzeby przystosowania się. Cła i podatki. Wysokie koszty transportu. Restrykcje państwowe. Licencje Zwiększenie rentowności. Szersza podstawa zysków. Brak elastyczności. Sprzyja konkurentom. Sojusze strategiczne Szybkie wejście na rynek. Dostęp do materiałów i technologii. Wspólna własność (ogranicza kontrolę i zyski). Inwestycje bezpośrednie Zwiększenie kontroli. Już istniejąca infrastruktura. Złożoność. Większe ryzyko gospodarcze i polityczne. Większa niepewność.
14 Definicja strategii Strategia to określenie głównych, długofalowych celów firmy i przyjęcie takich kierunków działania oraz taka alokacja zasobów, które są konieczne do realizacji celów (Chandler A.D. Strategy and structure, Cambridge, Massachusetts, 1962). Strategia firmy jest tworzeniem unikatowej i wartościowej pozycji za pomocą odmiennego, w stosunku do rywali, zestawu czynności (Porter M. E., What is strategy, Harvard Business Review, 1996, nr 11-12).
15 Strategie internacjonalizacjiWg H. J. Ansoffa: Obronna – firma oferuje te same produkty na te same rynki co do tej pory. Rozwoju rynków – firma wchodzi z niezmienioną ofertą towarową i/lub usługową na nowe rynki. Rozwoju produktu – przedsiębiorstwo oferuje zmieniony produkt na dotychczasowych rynkach. Dywersyfikacji – przedsiębiorstwo wchodzi na nowe rynki z nowymi produktami.
16 Wg J. Rymarczyka: Strategia etnocentryczna – eksport na wyselekcjonowane rynki zagraniczne (podobne do krajowego; można stosować podobną strategię jak w kraju). Strategia policentryczna – obsługa rynków zagranicznych z uwzględnieniem ich zróżnicowania i specyfiki. Strategia globalna – rynek światowy lub regionalny traktowany jest jako homogeniczny. Strategia dualna – jest próbą połączenia strategii globalnej i policentrycznej.