1 Zasady realizacji i rozliczania projektów dla grantobiorców „Działaj Lokalnie IX” konkurs 2016

2 Program realizowany przez:

3 Jak dobrze zrealizować projekt ? - Kontaktować się z Ośrodkiem Działaj Lokalnie OŚRODEK DZIAŁAJ LOKALNIE Pl. Łukasińskiego 4 95-010 Stryków tel./fax 42 719 90 64 e-mail : [email protected]@polcentrum.pl

4 Podstawowe warunki umowy dotacji, czyli o czym trzeba pamiętać, realizując projekt Umowa dotacji określa wzajemne zobowiązania stron przy realizacji projektu, na który otrzymali Państwo wsparcie. Jedną stroną umowy jest Ośrodek Działaj Lokalnie, występujący tu jako Darczyńca, drugą zaś Państwa organizacja (lub w przypadku grupy nieformalnej – organizacja/instytucja udzielająca swojej osobowości prawnej do zrealizowania i rozliczenia przedsięwzięcia). W umowie ta strona określona jest jako Dotowany. W przypadku Inicjatywy Działaj Lokalnie będzie to umowa o współpracy, którą ODL zawiera z 3 przedstawicielami Inicjatywy. Umowa ta, podobnie jak umowa dotacji, określa wzajemne zobowiązania stron.

5 Czas trwania projektu Okres realizacji projektu, określony w §2 umowy dotacji, musi być zgodny z działaniami przedstawionymi we wniosku do Konkursu Grantowego i musi trwać od 3 do 6 miesięcy Umowa ta jest zawarta na ściśle określony czas, co oznacza, że koszty poniesione zarówno przed zakończeniem trwania umowy, jak i po jego zakończeniu, nie będą honorowane przez ODL. CIEKAWOSTKA ! Czas trwania realizowanych projektów może zostać przedłużony (za pisemną zgodą ODL) jedynie w przypadku, gdy Państwa projekt kończy się przed upływem 31.12.2016 r.

6 C o się dzieje w przypadku niewykorzystania wszystkich środków przyznanych w ramach dotacji? -Zgodnie z §4 umowy w przypadku niewykorzystania przez grantobiorcę części środków na działania projektowe w trakcie trwania umowy grantobiorca jest zobowiązany do zwrotu niewykorzystanej części dotacji. Zwrot musi nastąpić przelewem bankowym na konto ODL podane w umowie, w ciągu 14 dni od dnia, w którym wygasła umowa dotacji. CIEKAWOSTKA ! W przypadku kiedy grantobiorcy zostaną jakieś środki niewykorzystane z dotacji i ich wartość będzie mniejsza niż 5 zł, to nie ma on obowiązku zwrotu ich ODL pod warunkiem, że przeznaczy je na cele statutowe swojej organizacji/instytucji. Do poprawy

7 Czym skutkuje wykorzystanie środków na cele niezgodne z umową? Zgodnie z § 4 i 12 umowy, jeżeli grantobiorca wykorzysta dotację niezgodnie z warunkami umowy, ODL może zażądać zwrotu części lub całości wypłaconych środków. Żądanie musi mieć formę pisemną. Wysokość i termin zwrotu dotacji, po uzgodnieniu ich z operatorem Programu „Działaj Lokalnie IX” (ARFP), zostaną wskazane przez ODL w odrębnym piśmie do grantobiorcy

8 W jaki sposób wypłacana jest dotacja? Dotacja wypłacana jest przelewem na konto bankowe, w całości lub w transzach, zgodnie z §3 umowy zawartej między ODL a grantobiorcą. Dotacja w transzach jest wypłacana po wypełnieniu przez grantobiorcę wniosku o wypłatę transzy (załącznik 2 do umowy), natomiast jeżeli umowa przewiduje wypłatę dotacji w całości, to jest ona wypłacana na konto organizacji, z którą ODL zawarł umowę grantową w ciągu 28 dni od dnia złożenia do ODL podpisanej Umowy wraz z załącznikami.

9 Jaka jest różnica pomiędzy dotacją a wkładem? Dotacja to kwota przyznana Państwa organizacji przez ODL na realizację projektu. Wkład to obowiązkowe środki (finansowe lub niefinansowe) pozyskane przez organizację na realizację projektu, które zostały przez Państwa zadeklarowane w momencie składania wniosku do Konkursu Grantowego „Działaj Lokalnie” IX. Stanowi on integralną część budżetu przedsięwzięcia.

10 Wysokość wkładu grantobiorcy nie może być mniejsza niż 25% kwoty dotacji (jest to próg określony w umowie dotacji – §3), może jednak przekraczać tę wartość. Jeżeli planują Państwo, że uda się uzyskać wkład na poziomie wyższym niż wymagane 25%, jednak w trakcie realizacji projektu będą go Państwo chcieli zmniejszyć, można to zrobić, pod warunkiem, że po dokonanej zmianie wkład własny nie będzie mniejszy niż 25% wartości otrzymanego grantu (w tym minimum 5% obowiązkowego wkładu finansowego). Czy można zmienić wysokość wkładu?

11 Czy można dokonywać zmian w budżecie projektu? Jeżeli zaistnieje taka potrzeba, mogą Państwo wprowadzić zmiany w budżecie projektu. Zmiana taka może zakładać przesunięcie środków w ramach pozycji budżetowych już istniejących w budżecie lub dodanie nowej pozycji (przy jednoczesnym uszczupleniu innej pozycji budżetowej/ innych pozycji budżetowych). Tryb dokonywania zmian w budżecie w ramach istniejących pozycji budżetowych: Przesunięcia pomiędzy pozycjami budżetowymi mniejsze niż określony w umowie limit kwotowy (określony w §4 pkt. B) Mogą Państwo dokonać zmian bez konieczności porozumienia z ODL, jeżeli nie przekraczają one limitu kwotowego określonego w umowie.

12 Przykład : W budżecie koszty koordynacji działań projektu finansowane ze środków ODL wynoszą 1000 zł. Część tej kwoty, w wysokości 150 zł, organizacja chce przesunąć na materiały biurowe, na które pierwotnie przeznaczyła w budżecie 50 zł. W umowie limit przesunięć bez zgody ODL ustalony jest na 300 zł (Uwaga, w Państwa umowie może to być inna kwota!). W powyższym przypadku przesunięcie nie przekroczyło ustalonego w umowie limitu (tu: 300 zł). Nie ma więc obowiązku zgłaszania zmiany do ODL. Należy ją jednak wykazać w raporcie finansowym.

13 Przesunięcia pomiędzy pozycjami budżetowymi przekraczające ustanowiony w umowie limit kwotowy (określony w §4 pkt. B) Na zmiany wyżej wymienionego limitu ODL musi wyrazić pisemną zgodę. Pisemna zgoda na zmiany w budżecie dotyczy wyłącznie kosztów finansowanych ze środków dotacji.

14 Przykład : W budżecie projektu koszty zakupu materiałów do zajęć finansowane ze środków ODL obliczono na 2500 zł. Część tej kwoty, w wysokości 1200 zł, organizacja chce przesunąć na koszty transportu, na które przeznaczyła w budżecie 200 zł. W umowie limit przesunięć bez zgody ODL ustalony jest na 1000 zł (Uwaga, w Państwa umowie może to być inna kwota!). W powyższym przypadku przesunięcie przekroczyło dopuszczony w umowie limit (§4 pkt B umowy). Konieczne jest więc uzyskanie pisemnej zgody od ODL przed dokonaniem zmian.

15 Czy w budżecie projektu można tworzyć nowe pozycje? Jeżeli zajdzie taka potrzeba, w każdym momencie realizacji projektu mogą Państwo dodać nową pozycję do budżetu. Każde dodanie nowej pozycji w budżecie (niezależnie od źródła jej finansowania) wymaga pisemnej zgody ODL. Ile razy można dokonać zmian w budżecie projektu? Organizatorzy nie określają liczby dopuszczalnych zmian w budżecie.

16 Czy można dokonać zmian w harmonogramie projektu? Można dokonać zmiany terminów działań w harmonogramie, pod warunkiem jednak, że zmiany te nie zakłócą ciągłości projektu. Jeśli zaistnieje potrzeba rezygnacji z pewnego działania albo chcą Państwo dodać nowe działanie do istniejącego harmonogramu, odpowiednio wcześniej można zaproponować racjonalną zmianę, która sprawi, że projekt stanie się atrakcyjniejszy, nie straci na jakości i nie zagrozi osiągnięciu celu założonego we wniosku grantowym. Każda zmiana harmonogramu i działań projektu wymaga uzyskania pisemnej zgody ODL. Wysyłając do ODL pismo z prośbą o zmianę harmonogramu lub budżetu, należy dołączyć do niego nową wersję harmonogramu/budżetu.

17 Co zrobić, jeżeli organizacja zmieni adres siedziby lub zmieni się osoba reprezentująca organizację? Jeśli zmianie ulegną jakiekolwiek dane zawarte w umowie – adres, nazwa organizacji, nazwisko osoby reprezentującej placówkę, nazwisko koordynatora itp. – prosimy o poinformowanie o tym fakcie ODL drogą pisemną. Jeżeli zmiana ta dotyczyć będzie osób reprezentujących organizację w umowie, prosimy o przesłanie odpowiedniego dokumentu potwierdzającego tę zmianę.

18 Jak rozliczać koszty wynagrodzeń? W ramach projektu możliwe jest finansowanie wszystkich obowiązkowych składek ubezpieczeniowych w przypadku zawarcia przez Państwa umowy zlecenia. Jeżeli chcą Państwo zatrudnić do realizacji projektu osobę fizyczną, która nie prowadzi działalności gospodarczej, należy podpisać z nią umowę cywilnoprawną (umowa zlecenia, umowa o dzieło). Umową o dzieło jest czynność pozostawiająca dzieło odebrane na podstawie protokołu odbioru. Umowa zlecenia wskazuje zaś na czynność wykonaną na zlecenie zleceniodawcy w celu osiągnięcia przez niego efektów zaplanowanych działań. UWAGA: Częstym błędem jest podpisywanie umów o dzieło z osobami prowadzącymi zajęcia, świadczącymi usługi księgowe, prawne czy informatyczne (czyli dokonującymi czynności). Odpowiedzialność za sporządzenie niewłaściwej umowy spoczywa na stronie zamawiającej dzieło/czynność. W przypadku zawierania umów z podwykonawcami w treści umowy należy umieścić następujące zdanie: Program „Działaj Lokalnie” finansowany przez Polsko-Amerykańską Fundację Wolności realizowany jest przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce i Ośrodek Działaj Lokalnie.

19 Komu przysługuje zwrot kosztów podróży? Zwrot kosztów podróży przysługuje tylko: osobom zatrudnionym w formie umowy o pracę, osobom zatrudnionym na umowy cywilnoprawne (umowa zlecenie, umowa o dzieło), pod warunkiem że ich umowa dopuszcza zwrot kosztów podróży, wolontariuszom, jeżeli umowa dopuszcza zwrot kosztów podróży, członkom zarządu.

20 Jak rozliczać zwrot kosztów podróży? Koszty podróży realizowane w ramach projektu muszą być prawidłowo rozliczone. Prawidłowa dokumentacja dotycząca podróży służbowej składa się z: polecenia podróży podpisanego przez osobę upoważnioną, rozliczenia odbytej podróży. Rozliczenie takie może być przygotowane na 2 sposoby: poprzez sporządzenie ewidencji przejechanych kilometrów – tzw. Kilo- metrówkę, poprzez dołączenie do dokumentacji biletów za pociąg (wyłącznie II klasy), biletów PKS lub biletów komunikacji niepublicznej lub faktur/rachunków za wyżej wymienione bilety. Do dokumentu potwierdzającego odbycie podróży służbowej powinny być dołączone odpowiednio opisane bilety, faktury albo rozliczenie przejechanych kilometrów.

21 WAŻNE : Ośrodki Działaj Lokalnie nie honorują rozliczeń podróży w formie dowolnego oświadczenia wypełnionego przez osobę, która tę podróż odbyła. Rozliczenie może zostać sporządzone na druku standardowym lub innym honorowanym przez ODL. Jeżeli wypłaty na wyjazdy służbowe są realizowane poprzez tak zwaną kasę (obrót gotówkowy), wymagamy prowadzenia raportu kasowego oraz odpowiednich dokumentów. W kosztach transportu nie są honorowane faktury na zakup paliwa. Wyjątkiem jest sytuacja, w której grantobiorca jest w posiadaniu samochodu służbowego organizacji bądź samochodu z wypożyczalni. Faktury za zakup paliwa mogą być także honorowane, gdy w ramach projektu grantobiorca korzysta z agregatów, maszyn (np. koparki, ładowarki, kosiarki) czy innych urządzeń, pod warunkiem posiadania prawa do użytkowania danego sprzętu (własność, umowa użyczenia lub wypożyczenie). Wtedy taka faktura powinna być wystawiona na grantobiorcę i szczegółowo opisana do jakich celów zostało zakupione paliwo. Nie jest to jednak koszt transportu.

22 WAŻNE : Koszty Państwa podróży powinny być rozliczane zgodnie z obowiązującymi stawkami: wysokości diet, wysokości ryczałtu za nocleg, stawki za kilometr przejechany prywatnym samochodem lub służbowym. Stawki obowiązujące znajdują się między innymi na stronie: http://poradnik.ngo.pl http://poradnik.ngo.pl (przed rozliczeniem Państwa kosztów podróży prosimy sprawdzić, czy nie uległy one zmianie).

23 Jak rozliczać koszty stałe (takie jak np. czynsz, telefon, energia) dotyczące realizacji projektu? W ramach otrzymanej dotacji możliwe jest sfinansowanie części kosztów związanych z funkcjonowaniem biura grantobiorcy – tych, które bezpośrednio dotyczą realizowanego projektu. Są nimi również karty telefoniczne telefonów będących w posiadaniu wolontariuszy bądź podwykonawców realizujących działania w ramach grantu. W przypadku opłat stałych mogą Państwo rozliczać koszty realizacji projektu na dwa sposoby: Na podstawie kalkulacji procentowej prowadzonych działań w stosunku do całkowitych kosztów ponoszonych przez Państwa organizację, na przykład na każde 8 godzin pracy organizacji 1 godzina przypada na realizację projektu, tak więc 1/8 kosztów eksploatacyjnych może zostać sfinansowana ze środków dotacji. Na postawie szczegółowych rozliczeń (np. w przypadku rozliczenia rachunku telefonicznego będzie to zestawienie połączeń dotyczących projektu).

24 Jakie dokumenty są wymagane podczas realizacji projektu? Organizacja musi posiadać wszystkie oryginalne dokumenty źródłowe, to jest oryginały faktur, umów i rachunków. Muszą być one odpowiednio opisane, podpisane oraz zatwierdzone pod względem merytorycznym i formalno- rachunkowym. Dokładny opis znajdą Państwo w umowie dotacji §5 pkt B. Przykład: Na rewersie faktury za papier do drukarki powinno zostać napisane: Faktura/rachunek nr………………………. – sfinansowano ze środków Programu „Działaj Lokalnie” IX Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności realizowanego przez Akademię Filantropii w Polsce oraz... (nazwa ODL), dotyczy zakupu ……………………………………. (pozycja z budżetu) dla………………………………………………………………………… (nazwa grantobiorcy) na realizację projektu pt. ……………………………………………………… (nazwa projektu).

25 WAŻNE : Faktury i rachunki związane z poniesionymi kosztami realizacji projektu muszą dotyczyć działań realizowanych w trakcie trwania umowy i powinny być wystawione w czasie jej trwania. W szczególnych przypadkach mogą być one dokumentowane z inną datą niż okres realizacji projektu, na przykład dla projektu kończącego się w lipcu może obowiązywać również sierpniowa faktura za usługi telekomunikacyjne zrealizowane w lipcu. Z jednej pozycji budżetowej można finansować kilka różnych faktur lub rachunków. Jeżeli w budżecie przewidziany jest na przykład zakup artykułów spożywczych na spotkania, to ta pozycja może być rozliczana na podstawie kilku lub kilkunastu dokumentów (faktur, rachunków itd.). Możliwa i akceptowana w rozliczeniach jest również odwrotna sytuacja, kiedy jedna faktura lub rachunek będą pokrywać koszty przedstawione w kilku pozycjach budżetowych przewidzianych w projekcie.

26 Uprzejmie prosimy o nieprzysyłanie do Polcentrum oryginałów podpisywanych umów, rachunków, faktur i/lub zestawienia poniesionych kosztów. Prosimy przesyłać skany ww. dokumentów na adres e- mailowy : [email protected] [email protected]

27 Warto wiedzieć : Jedna (lub więcej) faktura może dokumentować różne koszty, wśród których tylko część pozycji może dotyczyć projektu realizowanego w ramach konkursu „Działaj Lokalnie”. W tym przypadku w opisie faktury należy zaznaczyć, które pozycje zostały sfinansowane ze środków dotacji, natomiast pozostałe pozycje opisać zgodnie ze źródłem ich finansowania (innym niż dotacja otrzymana od ODL). Przykład: Na fakturze znajdują się trzy pozycje: papier, taśma klejąca i farby. Na potrzeby projektu wykorzystują Państwo jedynie farby. Na rewersie faktury należy więc napisać: „Pozycja 3 – farby, rachunek nr………………………– sfinansowano ze środków Programu „Działaj Lokalnie” IX Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności realizowanego przez Akademię Filantropii w Polsce oraz... (nazwa ODL), dotyczy zakupu …………………………………… (pozycja z budżetu) dla ………………………………………………………………… (nazwa grantobiorcy) na realizację projektu pt. ……………………………………………………… (nazwa projektu). Pozostałe pozycje na fakturze należy opisać zgodnie ze źródłami ich finansowania czyli np. „Pozycja 1 – papier i pozycja 2 – taśma klejąca zostały sfinansowane ze środków otrzymanych od Urzędu Gminy w Szudziałowie, numer umowy…”.

28 W poprzednich edycjach konkursu grantowego zdarzało się, że niektórzy grantobiorcy zwracali do ODL drobne kwoty (np. 1,20 zł), których nie wykorzystali w trakcie trwania umowy. By uniknąć takiej sytuacji, proponujemy, aby na bieżąco obserwować wydatki w projekcie, a ewentualne małe kwoty pozostałe na koncie przeznaczyć na materiały lub ostatnie działania realizowane w ramach projektu, a przewidziane w budżecie. Jeżeli kwoty pozostałe z dotacji okażą się zbyt małe, by sfinansować z nich wyżej wspomniane materiały, mogą Państwo brakującą część pokryć ze środków własnych.

29 TRZY ZŁOTE ZASADY DOKUMENTACJI PROJEKTU: 1) Każdy dokument musi zostać zatwierdzony pod względem merytorycznym i formalno-rachunkowym. Powinien zawierać na rewersie następujące formuły: Sprawdzono pod względem merytorycznym i zatwierdzono do wypłaty (wraz z datą i podpisem osoby upoważnionej). Zgodność pod względem merytorycznym oznacza, że osoba odpowiedzialna za podejmowanie decyzji w organizacji potwierdza zgodność wydatku z budżetem projektu, a także potwierdza poprawność wystawienia dokumentu. Sprawdzono pod względem formalno-rachunkowym (wraz z podpisem osoby upoważnionej, tj. odpowiedzialnej za finanse w organizacji – księgowej/księgowego, skarbnika). Formuła ta oznacza sprawdzenie dokumentu pod względem finansowym. 2)Każdy dokument finansowy musi zawierać trwały opis na oryginale (nie może być załączony na osobnej kartce ani sporządzony ołówkiem) oraz informacje, jakie koszty zostały poniesione, w jakim celu i z jakiej pozycji budżetowej są finansowane. 3)Każdy oryginalny dokument finansowy musi również zawierać pod opisem informację: Sfinansowano w ramach Programu „Działaj Lokalnie” IX. Dopuszczalne jest dokonywanie zmian w opisie dokumentu. W tym celu należy przekreślić treść pierwotną, zachowując jej czytelność, i opisać dokument po raz drugi, w sposób prawidłowy, oraz podpisać się pod nowym opisem.

30 Czym jest wkład grantobiorcy? Zgodnie z regulaminem konkursu Państwa wkład musi wynosić co najmniej 25% wartości dotacji, z czego minimum 5% w postaci finansowej, a pozostała część w postaci wkładu usługowego, rzeczowego lub pracy wolontariuszy. W przypadku Inicjatywy DL nie ma minimalnych wartości wkładu. WKŁAD WŁASNY WKŁAD FINANSOWY WKŁAD NIEFINANSOWY

31 Wkład finansowy Wkład finansowy to wydatek ze środków finansowych organizacji na poczet realizacji projektu potwierdzony oryginalnym dokumentem księgowym. Może on być poniesiony gotówką (i wtedy zarejestrowany w raporcie kasowym) lub za pośrednictwem konta bankowego organizacji.

32 WKŁAD NIEFINANSOWY rzeczowy – dobra materialne przekazane bezpłatnie na rzecz projektu przez osobę fizyczną lub prawną (np. krzewy czy ziemia na zagospodarowanie placu zabaw). Osoba taka może być partnerem Państwa przedsięwzięcia. Przekazanie wkładu rzeczowego musi zostać potwierdzone stosownym oświadczeniem, które będzie stanowiło część dokumentacji Państwa projektu. Wzór oświadczenia znajduje się na końcu niniejszego Przewodnika (Patrz: Oświadczenie darczyńcy/partnera). Wartość wkładu rzeczowego powinna zostać oszacowana na podstawie cen rynkowych obowiązujących na terenie realizacji projektu (np. ryza papieru, komputer, drukarka). usługowy – usługa wykonana bezpłatnie na rzecz projektu przez osobę prawną lub osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą. Wykonanie takiej usługi musi zostać potwierdzone stosownym oświadczeniem, które będzie stanowiło część dokumentacji Państwa projektu. Wzór oświadczenia znajduje się na końcu niniejszego Przewodnika (patrz: Oświadczenie darczyńcy/partnera). Wykonanie usługi lub przekazanie towaru może wiązać się z koniecznością zapłaty podatku VAT przez darczyńcę (szczegóły znajdują się w punkcie W jaki sposób dokumentować wkład usługowy i rzeczowy).

33 W postaci pracy wolontariuszy – nieodpłatna praca osoby fizycznej na rzecz projektu. W zależności od długości współpracy wolontariusza z Państwa organizacją czas pracy można rozliczać na dwa sposoby: poprzez prowadzenie karty czasu pracy wolontariusza (działania jednorazowe lub kilkukrotne, współpraca nieprzekraczająca 30 dni) lub poprzez podpisanie umowy wraz z prowadzeniem karty czasu pracy (działania długofalowe przekraczające 30 dni). Wolontariusz współpracujący przy realizacji projektu poniżej 30 dni (a więc bez umowy) powinien mieć wykupione przez Państwa ubezpieczenie NNW. Warto zachęcać wolontariuszy do podpisywania umów – są one bowiem korzystne zarówno dla nich, jak i dla grantobiorcy realizującego projekt. Wolontariuszami mogą być również koordynator projektu i członkowie stowarzyszenia. Ich czas pracy, podobnie jak w przypadku innych wolontariuszy współpracujących przy realizacji projektu, powinien być ewidencjonowany na podstawie karty czasu pracy wolontariusza. Aktualny wzór umowy z wolontariuszem znajdą Państwo na stronie Centrum Wolontariatu (http://www.wolontariat.org.pl). Karta ewidencji czasu pracy wolontariusza stanowi cześć dokumentacji Państwa projektu. Wzór karty znajduje się na końcu niniejszego Przewodnika.

34 WAŻNE : Wysokość deklarowanego przez Państwa wkładu może ulec zmianie. W zależności od zaistniałych okoliczności mogą go Państwo zwiększać lub zmniejszać. W przypadku zmniejszania należy pamiętać, by zawsze wynosił on minimum 25% otrzymanej dotacji (w tym minimum 5% wkładu finansowego). Przykład: Wysokość dotacji wyniosła 6000 zł, zaś deklarowany wkład organizacji kształtował się na poziomie 2000 zł. Jeżeli zajdzie taka konieczność, można go zmniejszyć maksymalnie do kwoty 1500 zł, ponieważ tyle wynosi wymagany w umowie wkład grantobiorcy (25% od kwoty dotacji), z czego minimum 300 złotych (5% kwoty dotacji) powinien stanowić wkład finansowy. Zmniejszenie lub zwiększenie wkładu musi być odzwierciedlone i opisane w raporcie finansowym.

35 W jaki sposób dokumentować wkład usługowy i rzeczowy? Zarówno w przypadku darczyńców będących przedsiębiorcami, jak i darczyńców będących jednostkami budżetowymi, wkład usługowy i rzeczowy powinien zostać udokumentowany na podstawie oświadczenia darczyńcy lub partnera w projekcie W przypadku przedsiębiorców, którzy obciążeni są dodatkowymi obowiązkami zapłaty podatku od towarów i usług, konieczne jest udokumentowanie otrzymanej darowizny w postaci: faktury VAT (jeśli darczyńca jest podatnikiem), rachunku (jeśli darczyńca nie jest podatnikiem). ! Podana w oświadczeniu wartość towaru/usługi powinna być wyliczona na podstawie obowiązujących stawek rynkowych.

36 W jaki sposób przedstawiać czas pracy wolontariuszy? Pracę wolontariuszy na rzecz projektu można dokumentować na podstawie ewidencji czasu pracy lub oświadczenia wolontariusza, W przypadku gdy kilku wolontariuszy wykonuje to samo zadanie, wystarczy jedna karta ewidencji czasu pracy dla wszystkich, Natomiast jeżeli każdy wolontariusz wykonuje jedno lub kilka zadań samodzielnie, należy wypełnić kartę pracy dla każdego wolontariusza osobno, Karty ewidencji w zależności od sytuacji, można je modyfikować, ale należy pamiętać, żeby znajdowały się tam wszystkie dane Z każdym wolontariuszem pracującym przy Państwa projekcie dłużej niż 30 dni powinna zostać podpisana umowa. Jej wzór mogą Państwa otrzymać od dowolnego oddziału Centrum Wolontariatu (adres można znaleźć na stronie: http://www.wolontariat.org.pl/).http://www.wolontariat.org.pl/

37 Z każdym wolontariuszem pracującym przy Państwa projekcie dłużej niż 30 dni powinna zostać podpisana umowa. Jej wzór mogą Państwa otrzymać od dowolnego oddziału Centrum Wolontariatu (adres można znaleźć na stronie: http://www.wolontariat.org.pl/).http://www.wolontariat.org.pl/

38 Prosimy pamiętać Zarówno karta pracy wolontariusza, jak i ewentualne porozumienie są sprawdzane w trakcie monitoringu finansowego. Jeśli wolontariusz ma mniej niż 18 lat, konieczna jest zgoda rodziców lub opiekunów prawnych na wykonywanie przez niego świadczeń o charakterze wolontariackim. Zgoda wyrażana jest w porozumieniu zawartym z organizacją przyjmującą wolontariusza. Schemat takiego porozumienia znajduje się na końcu Przewodnika. Oświadczenie to będzie honorowane jedynie w przypadku, gdy wolontariusz jest osobą fizyczną niewnoszącą do projektu materiałów i towarów (czyli na przykład wykonuje na rzecz projektu ławkę, ale nie dostarcza farb ani drewna potrzebnych do jej wykonania). Jeżeli wolontariusz wnosi jakieś własne materiały, to obowiązują go zasady opisane szczegółowo w punkcie W jaki sposób dokumentować wkład usługowy i rzeczowy. Jedynie na podstawie wypełnionej karty ewidencji czasu pracy wolontariusza (lub oświadczenia) i oszacowanej stawki za godzinę pracy wolontariusza (w zależności od wykonywanych czynności) można obliczyć wkład w formie pracy wolontariusza.

39 Jak przygotować raport merytoryczny i finansowy? Raport merytoryczny i finansowy jest ważną częścią rozliczenia otrzymanej dotacji. W ramach konkursu DL IX 2016 zobowiązani są Państwo do złożenia raportu, składającego się z części merytorycznej i finansowej. Nie ma obowiązku przygotowania raportu okresowego, którego zastępuje monitoring Ośrodka Działaj Lokalnie, z którym podpisali Państwo umowę dotacji. Więcej informacji na temat monitoringu ODL znajdą Państwo w pkt. 7. Raport składający się z części merytorycznej i finansowej należy złożyć do 30 dni po zakończeniu realizacji umowy dotacji, tj. w terminie określonym w §8 pkt A umowy. Raport powinien zostać przygotowany według specjalnego formularza zamieszczonego w systemie on-line (www.system.dzialajlokalnie.pl), którego wzór stanowi załącznik nr 2 do umowy dotacji. Aby złożyć raport należy zalogować się w generatorze wniosków, używając tego samego loginu i hasła, który był używany przy składaniu wniosku do konkursu DL IX 2016. Po zalogowaniu pojawi się widok listy wniosków i w wierszu dot. zrealizowanego projektu - aktywny link: „złóż raport”. Raport merytoryczny powinien zawierać wyczerpujące odpowiedzi na pytania zawarte w formularzu oraz możliwie jak najbardziej szczegółowe informacje o przebiegu realizacji projektu. Są to między innymi informacje o tym, jak przebiega dotychczasowa realizacja przedsięwzięcia, czy zrealizowane zostały wszystkie przewidziane działania, czy wystąpiły jakieś trudności, z jakich rezultatów projektu są Państwo najbardziej zadowoleni, a także jakie działania udało się Państwu zrealizować, ile osób uczestniczyło w organizowanych przedsięwzięciach (festynach, szkoleniach, warsztatach), czego się one nauczyły, na czym te przedsięwzięcia polegały, z jaką częstotliwością się odbywały, jakie korzyści dla społeczności lokalnej przyniósł projekt, co się zmieniło w kontekście dobra wspólnego..www.system.dzialajlokalnie.pl

40 WAŻNE : Rozliczenie projektu dotyczy środków z otrzymanej dotacji oraz wymaganego 25% wkładu grantobiorcy w projekt (w tym minimum 5% wkładu finansowego). Dokumenty finansowe (faktury, rachunki, umowy) powinny być opisane zgodnie z zasadami przedstawionymi w punkcie 5. niniejszego Przewodnika i przechowywane przez Dotowanego przez okres 5 lat od daty zakończenia realizacji projektu w ramach Programu „Działaj Lokalnie” IX (§5 umowy). Uprzejmie prosimy o nieprzysyłanie do ODL kopii podpisywanych umów, rachunków i faktur i/lub zestawienia poniesionych kosztów. Wysyłka taka powinna mieć miejsce wyłącznie na wyraźną prośbę ODL. Prosimy pamiętać, że aby złożyć raport w systemie on-line, wszystkie pola muszą być wypełnione. Jeżeli jakieś pytania Państwa nie dotyczą, należy wpisać „nie dotyczy”, „brak” „-„ lub „0”. Po złożeniu raportu w systemie on-line czekają Państwo na jego akceptację przez ODL, Jeżeli w raporcie zostały popełnione błędy, ODL zwraca Państwu raport do poprawy.Jeżeli raport został wypełniony poprawnie, ODL akceptuje go w systemie on-line. Zaakceptowany raport należy wydrukować, podpisać przez osoby reprezentujące Państwa organizację/instytucję udzielającą osobowości prawnej i przesłać pocztą do siedziby ODL.

41 Monitoring Monitoring to ciągły proces zbierania informacji na temat przebiegu realizacji projektu, postępów w osiąganiu zaplanowanych rezultatów, ewentualnie odstępstw czy modyfikacji. Jednym z elementów monitoringu jest wizyta przedstawicieli ODL w siedzibie organizacji, która otrzymała grant w ramach Programu „Działaj Lokalnie”, lub w biurze ODL. Celem monitoringu jest sprawdzenie, czy realizacja projektu przebiega zgodnie z zaplanowanym harmonogramem. Monitoring z reguły odbywa się w miejscu realizacji projektu. Pełni on nie tylko funkcję kontrolną, lecz także edukacyjną i konsultacyjną. Daje szansę na zadanie pytań związanych z bieżącą realizacją projektu, skonsultowanie zmian w harmonogramie czy też budżecie. Pozwala na dostrzeżenie mocnych stron realizowanego przedsięwzięcia, a także na dostrzeżenie ewentualnych trudności i pomoc w ich przezwyciężeniu

42 Monitoring merytoryczny polega na odbyciu rozmowy służącej sprawdzeniu postępów w realizacji projektu. Postępy te opisywane są w wypełnianej na miejscu krótkiej ankiecie. Monitoring finansowy polega na weryfikacji poprawności dokumentacji projektu, w tym na sprawdzeniu, na ile poniesione koszty są adekwatne do zrealizowanych działań, oraz czy dokumenty są odpowiednio opisane, zadekretowane i zawierają oznaczenie źródeł finansowania. Zgodnie z umową (§5) ODL ma prawo przeprowadzić u Państwa monitoring (zarówno finansowy jak i merytoryczny) w każdym momencie realizacji projektu we wcześniej uzgodnionym, dogodnym zarówno dla grantobiorcy, jak i ODL terminie. Spotkanie poświęcone monitoringowi powinno odbyć się w połowie realizacji projektu. Monitoring zostanie przeprowadzony w każdej organizacji, która otrzymała grant na realizację projektu w ramach Programu „Działaj Lokalnie” IX.

43 Jak skutecznie prowadzić działania komunikacyjne o projekcie i działaniach organizacji Dokumentując swoje projekty, grantobiorcy najczęściej sięgają po zdjęcia. By móc je wykorzystywać, na przykład zamieszczać na stronie www, muszą Państwo mieć zgodę autorów na ich publikację oraz (w przypadku zdjęć, na których znajduje się mniej niż 5 osób) zgodę na wykorzystanie wizerunku fotografowanych. Jest to sprawdzane na etapie monitoringu. Obowiązujący formularz oświadczenia znajdą Państwo na końcu niniejszej publikacji. Tę samą zgodę wraz ze zdjęciami i innymi materiałami dokumentującymi projekt trzeba przekazać … (nazwa ODL). ARFP i ODL wykorzystują je między innym na potrzeby publikacji wydawanych w ramach każdej edycji Programu „Działaj Lokalnie”, w których prezentowane są dofinansowane projekty.

44 Umowa dotacji (§ 9) nakłada na grantobiorców obowiązek zamieszczania na wszystkich materiałach informacyjnych i publikacjach wydanych w ramach projektu następującej informacji: Dofinansowano ze środków Programu „Działaj Lokalnie” IX Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności realizowanego przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce oraz … (nazwa ODL przyznającego grant). Materiały te powinny być również opatrzone logotypami Programu „Działaj Lokalnie” oraz ODL przyznającego grant. Prosimy pamiętać, że logotypu Programu nie wolno zmieniać, rozciągać, modyfikować kolorów, ucinać. Na poniższej liście znajdą Państwo przykłady pozostałych materiałów, które należy oznakować (zamieścić informację o dofinansowaniu + logotypy). Nie jest to lista zamknięta. Oznakowaniu podlegają wszystkie materiały powstałe w ramach dofinansowanego projektu. Co to będzie, zależy tylko od pomysłowości samych grantobiorców. Oznakować należy wszystko to, na treść czego grantobiorcy mają wpływ, czyli: wszystkie materiały przesyłane do mediów, plakaty, ulotki, banery reklamowe, roll-upy, wszystkie materiały drukowane: publikacje, książki, broszury, biuletyny, gazetki, kalendarze, mapy, dyplomy, zaproszenia, publikacje elektroniczne (np. w formacie PDF, doc.) zamieszczane na stronie www, wszystkie gadżety promocyjne, np. smycze, długopisy (małe gadżety mogą być oznakowane tylko logotypem Programu „Działaj Lokalnie”), wszystkie przedmioty związane z realizacją projektu lub powstałe w ramach projektu.

45 O dofinansowaniu z Programu „Działaj Lokalnie” należy informować w trakcie udzielania wywiadów, w trakcie imprez/ wydarzeń organizowanych w ramach dofinansowanego projektu. W czasie kontaktu z mediami - szczególnie, gdy dotyczy to telewizji - należy zadbać, aby w materiale o „Działaj Lokalnie” znalazło się nawiązanie do Programu np. roll up, winder, przypinka, torba, plakat lub wypowiedziana formuła z informacją o fundatorze itp.

46 Informując w mediach społecznościowych o swoich działaniach grantobiorcy powinni zaznaczyć, że dotyczą one Programu „Działaj Lokalnie” poprzez (do wyboru): Hashtag #dzialajlokalnie Hashtag #Stowarzyszenielokalnagrupadziałaniapolcentrum @Działaj Lokalnie – oznaczenie na portalu Facebook Dowolną formułę dotyczącą Fundatora i Programu: „Bohaterów reportażu wsparła Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności w ramach Programu „Działaj Lokalnie”, „Środki na budowę biblioteki pochodziły z Programu „Działaj Lokalnie” Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności”, „Piknik można było zorganizować dzięki dofinansowaniu z Działaj Lokalnie” Polsko- Amerykańskiej Fundacji Wolności itp.

47 Każdy grantobiorca posiadający konto na tzw. serwisach treściowych – Youtube, Vimeo, Pinterest, Instagram itp. – powinien wyraźnie oznaczać, że zamieszczone materiały są związane z Programem „Działaj Lokalnie” Polsko -Amerykańskiej Fundacji Wolności.

48 Mówimy o tym, co jest naprawdę ważne i wpisuje się w szerszy kontekst społeczny - czyli opowiadamy o tym, co najciekawsze, najbardziej wartościowe dla czytelników mediów lokalnych, regionalnych i ogólnopolskich;

49 Mówimy prostym językiem, jesteśmy dostępni i otwarci na komunikację – piszemy i mówimy prosto, obrazowo, ‘do ludzi’. Unikamy składni charakterystycznej dla urzędów. Chodzi zarówno o wyeliminowanie zdań wielokrotnie złożonych, które zamazują przekaz, ale i wyrazów uznawanych za zbyt formalne, archaiczne czy branżowe. Więcej informacji o skutecznych, oryginalnych sposobach promocji i komunikacji można znaleźć w na stronie http://www.dzialajlokalnie.pl w zakładce „Mediateka”, „Promocja” oraz w załącznikach 1 i 2 niniejszego Przewodnika.

50 ZESPÓŁ ODL TEL : (42) 719-90-64 e-mail : [email protected] KOORDYNATOR Roman Sularz PRACOWNIK BIUROWY Damian Krzeszewski

51 DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ !