1 ZBIOROWOŚĆ I GRUPY SPOŁECZNEZbiorowość społeczna Więzi społeczne Pojęcie i cechy grup społecznych Rodzaje grup społecznych i ich charakterystyka Funkcjonowanie jednostki w grupie Sposoby kierowania grupą

2 ZBIOROWOŚĆ SPOŁECZNA Zbiorowość społeczna – to ogół ludzi posiadających jakąś cechę wspólną, wyróżnioną przez obserwatora zewnętrznego bez względu na to, czy ci ludzie zdają sobie sprawę z posiadania takiej cechy, czy też nie. (blondyni, wysocy, biali itp.) To również takie formy, które obejmują wszystkie skupienia ludzi, w których wytworzyła się i utrzymuje choćby bardzo krótko więź społeczna.

3

4 i grupami społecznymi lub innymi jednostkamiWIĘŹ SPOŁECZNA Więzi społeczne – to relacje i zależności wiążące jednostkę ze zbiorowościami i grupami społecznymi lub innymi jednostkami

5 ETAPY TWORZENIA SIĘ WIĘZI SPOŁECZNYCHI Etap * styczność przestrzenna Postrzeganie się nawzajem, rejestrowanie cech oraz właściwości innych członków zbiorowości. *styczność psychiczna Dokonywanie wyborów i wstępnych ocen na podstawie zebranych informacji styczność społeczna Obustronne (wielostronne) zainteresowanie się i wymiana pewnych wartości, np. przywitanie się

6 ETAPY TWORZENIA SIĘ WIĘZI SPOŁECZNYCHII Etap Wzajemne oddziaływania Podejmowanie działań zmierzających do wywołania odpowiedniej reakcji u partnera(ów), np. odpowiednie zachowanie się, zmiana powierzchowności

7 ETAPY TWORZENIA SIĘ WIĘZI SPOŁECZNYCHIII Etap Działania społeczne Pobudzanie przez jednostkę czy grupę w miarę stałych działań (zachowań) społecznych, celem zaspokojenia potrzeb zbiorowych

8 ETAPY TWORZENIA SIĘ WIĘZI SPOŁECZNYCHIV Etap Stosunki społeczne Wykształcenie się trwałych układów, określonych normami i obowiązkami

9 ETAPY TWORZENIA SIĘ WIĘZI SPOŁECZNYCHV Etap Wzajemne zależności Wykształcenie się określonej hierarchii i wzajemnych zależności np. zależności służbowej między pracownikiem a pracodawcą

10 Typy więzi społecznychWięzi naturalne Więzi zrzeszeniowe Więzi stanowione

11 Więzi naturalne Ich źródłem jest wspólne pochodzenie lub pokrewieństwo członków grupy. Ten typ więzi nigdy nie wygasa., występuje np. w rodzinie

12 Więzi zrzeszeniowe Powstają w wyniku dobrowolnego zrzeszania się ludzi w różnych organizacjach, np. stowarzyszeniach, związkach zawodowych

13 Więzi stanowione Są narzucane z zewnątrz lub ustanawiane siłą. Słabną lub zanikają, gdy przestają istnieć warunki, w jakich się wytworzyły, np. więzienie

14 Rodzaje zbiorowości Para Krąg społeczny Tłum

15 Para Najmniejsza zbiorowość społeczna* jej członków mogą łączyć różnego typu więzi,np. przyjaźni

16 Krąg społeczny zbiorowość powstała w wyniku stycznościspołecznych bądź wspólnych zainteresowań * kręgi nie są wyodrębnione a ich skład jest dość płynny np. krąg koleżeński

17 Tłum Duża zbiorowość ludzi, którzy z jakiegoś powodu znajdują się na niewielkiej przestrzeni Charakteryzuje się: * spontanicznymi, bezrefleksyjnymi reakcjami * poczuciem siły * skłonnościami do agresywnych zachowań

18 Grupa społeczna Grupa społeczna to zbiorowość składająca się z trzech lub więcej osób, pomiędzy którymi zachodzą różnego rodzaju więzi i zależności o względnie trwałym charakterze

19 CECHY GRUP SPOŁECZNYCHWzględna długotrwałość związku Względnie spójny i podobny system wartości Wspólny cel działania Podobne poglądy - przekonania Struktura (budowa) i hierarchia (zależność i podporządkowanie) Funkcjonowanie systemów normatywnych(norm prawnych, moralnych, obyczajowych, religijnych) Pełnienie określonych ról społecznych Posiadanie określonych pozycji - statusów społecznych Wzajemne oddziaływanie na siebie - interakcje społeczne Różnorodne formy aktywności Zachodzenie procesu socjalizacji i resocjalizacji Istnienie określonych więzi międzyludzkich Istnienie wewnętrznego systemu kontroli i sankcji Poczucie świadomej identyfikacji z grupą (solidaryzm) Poczucie odrębności wobec innych grup

20 RODZAJE GRUP SPOŁECZNYCH kryterium wielkości grupygrupy małe - kilku- lub kilkunastoosobowe, umożliwiające bezpośrednie stosunki między członkami (np. rodzina, grupy rówieśnicze); grupy duże - charakteryzują je minimalne kontakty bezpośrednie lub ich brak, gdyż duża liczebność uniemożliwia nawiązywanie bezpośrednich stosunków między ich członkami (np. grupa zawodowa, narody).

21 RODZAJE GRUP SPOŁECZNYCH kryterium rodzaju zorganizowaniagrupy formalne - posiadają ściśle określone struktury, cele, normy, często wyznaczane z zewnątrz. Działalność określają prawo i przepisy (np. partie polityczne, Związek Harcerstwa Polskiego); grupy nieformalne - powstają spontanicznie, w ich ramach występują instytucje nieformalne, a zasady działania wynikają ze wzajemnych interakcji (np. grupy koleżeńskie, subkultury młodzieżowe).

22 RODZAJE GRUP SPOŁECZNYCH kryterium stopnia ograniczoności liczby członkówgrupy zamknięte (ekskluzywne) - stosując liczne i rygorystyczne kryteria przyjęć nowych członków, na przykład urodzenie, status majątkowy, rodzaj wykonywanego zawodu (np. kluby biznesmenów, związki rodzin arystokratycznych); grupy otwarte (inkluzywne) - są dostępne dla wszystkich chętnych (np. osiedlowe koła szachowe); grupy ograniczone - stosują różne kryteria przyjmowania członków, np. wykonywany zawód, wiek, jednak nie tak rygorystyczne jak grupy ekskluzywne (np. klub emerytów, kluby lekarzy).

23 RODZAJE GRUP SPOŁECZNYCH kryterium rodzaju więzigrupy pierwotne - w ich ramach istnieją więzi emocjonalne oparte na kontaktach osobistych. Grupy takie cechuje niewielka liczebność, przy czym przynależność do takiej grupy nie zawsze jest dobrowolna (np. rodzina, grupa rówieśnicza); grupy wtórne - przynależność do nich wynika z dobrowolnego wyboru, cechuje je duża liczebność, a tworzone są dla osiągnięcia określonego celu (np. partie polityczne).