1 ZDROWIE I JEGO ASPEKTY PRZYCZYNY ORAZ SKUTKI NADWAGI I NIEDOWAGI

2 ZDROWIE W konstytucji z 1946 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) określiła zdrowie jako „stan pełnego, dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie wyłącznie brak choroby lub niedomagania (ułomności)”. W ostatnich latach definicja ta została uzupełniona o sprawność do „prowadzenia produktywnego życia społecznego i ekonomicznego” a także wymiar duchowy

3 ASPEKTY ZDROWIA : 1. zdrowie fizyczne – prawidłowe funkcjonowanie organizmu, jego układów i narządów 2. zdrowie psychiczne – a w jego obrębie: zdrowie emocjonalne – zdolność do rozpoznawania uczuć, wyrażania ich w odpowiedni sposób, umiejętność radzenia sobie ze stresem, napięciem, lękiem, depresją, agresją 3. zdrowie umysłowe – zdolność do logicznego, jasnego myślenia 4. zdrowie społeczne – zdolność do nawiązywania, podtrzymywania i rozwijania prawidłowych relacji z innymi ludźmi 5. zdrowie duchowe – zbiór zasad, zachowań i sposobów osiągania wewnętrznego spokoju i równowagi.

4 PIRAMIDA ZDROWIA

5 BMI (Body Mass Index) czyli Wskaźnik Masy Ciała Charakteryzuje relację pomiędzy masą ciała a wzrostem. Obliczając BMI możemy określić ilość tkanki tłuszczowej w organizmie.

6 TYPY OTYŁOŚCI: *"GRUSZKA" - (UDOWO-POŚLADKOWA) CZĘŚCIEJ WYSTĘPUJE U KOBIET. *"JABŁKO" - TKANKA TŁUSZCZOWA ZLOKALIZOWANA JEST GŁÓWNIE WEWNĄTRZ JAMY BRZUSZNEJ) CZĘŚCIEJ DOTYCZY MĘŻCZYZN. Wskaźnik Masy Ciała obliczamy wg poniższego wzoru: BMI = masa ciała [kg] / wzrost2[m2]

7 WIEK LATA DZIEWCZĘTA NIEDOWAGAPRAWIDŁOWANADWAGAOTYŁOŚĆ 1221,7>25,1 1322,4>25,4 1423,0>25,6 1523,4>25,8 1623,6>25,9 Opracowano na podstawie „Edukacja zdrowotna” B. Woynarowskiej, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2010

8 JABŁKO GRUSZKA

9 Otyłość lub nadwaga 1. zwiększenie masy ciała spowodowane zgromadzeniem nadmiernej ilości tkanki tłuszczowej 2. zdarza się, że wzrost masy ciała może wynikać z zatrzymania wody w organizmie, zwiększenia masy mięśniowej, tkanek miąższowych itp.

10 Objawy: Należy odróżnić nadwagę odczuwaną jako niedogodność od nadwagi szkodzącej zdrowiu. - o nadwadze mówimy wówczas, gdy współczynnik masy ciała BMI (body mass index), znajduje się w przedziale 25-30 - z otyłością mamy do czynienia, gdy wynosi on powyżej 30 Prawidłowa wartość współczynnika BMI wynosi 20-25.

11 1.OBCIĄŻENIA RODZINNE (DZIEDZICZNE SKŁONNOŚCI DO TYCIA; 2. ZBYT MAŁO RUCHU; 3. SIEDZĄCY TRYB ŻYCIA; 4. CZĘSTE JEDZENIE (NP. W BARACH SZYBKIEJ OBSŁUGI); 5. NADMIERNE PODJADANIE MIĘDZY POSIŁKAMI; 6. JEDZENIE SŁODKICH I TŁUSTYCH PRODUKTÓW (WYPIEKI, CIASTA, FRYTKI, WĘDLINY, UŻYWANIE ZBYT DUŻYCH ILOŚCI TŁUSZCZU DO PRZYGOTOWYWANIA POTRAW). Przyczyny:

12 Skutki: Cukrzyca typu II Nadciśnienie tętnicze Choroba niedokrwienna serca Niewydolność serca Udar mózgu Nowotwory Zaburzenia oddychania Kamica pęcherzyka żółciowego Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe Żylaki kończyn dolnych Powikłania ciążowe Zaburzenia miesiączkowania Nietolerancja stresu

13 NIEDOWAGA Zaburzenia odżywiania występują pod dwiema postaciami: *jadłowstrętu psychicznego - zwanego anoreksją oraz *żarłoczności psychicznej zwanej bulimią. Obydwie postacie są groźne dla zdrowia, a nawet życia chorej osoby.

14 ANOREKSJA Jest to choroba o podłożu psychicznym. Objawia się silną obawą przed utyciem prowadzącą do unikania jedzenia. Osoby chore postrzegają siebie jako dużo grubsze i brzydsze niż są w rzeczywistości, nierzadko czują wstręt do swojego ciała i mają zaniżone poczucie własnejwartości.

15 Objawy: brak apetytu i wręcz niepohamowany wstręt do jedzenia, skrajnie szczupłe ciało, zaostrzają się rysy twarzy, skóra jest sucha, tkanka tłuszczowa prawie całkiem zanika, ogólne osłabienie, odwodnienie, czasem dolegliwości ze strony układu krążenia, u kobiet często następuje zatrzymanie miesiączki, wraz z rozwojem choroby charakterystyczna jest coraz większa drażliwość, trudno jest spokojnie porozmawiać z osobą chorą, odsuwanie się od innych, tracenie przyjaciół.

16 ZABURZONE POSTRZEGANIE OBRAZU WŁASNEGO CIAŁA NIEZADOWOLENIE Z FIGURY PRZEKONANIE, ŻE SZCZUPŁA SYLWETKA JEST POMOCĄ W ŻYCIU NEGATYWNY STOSUNEK DO DOJRZEWANIA LĘK PRZED "DOROSŁOŚCIĄ" NISKA SAMOOCENA I BRAK WIARY W SIEBIE Przyczyny:

17 BULIMIA Jest chorobą o podłożu psychicznym. Choć osoby chore na bulimię zdają sobie sprawę z utraty kontroli nad własnym odżywianiem, często się przejadają, a następnie stosują sposoby kontrolowania wagi, które mogą być niebezpieczne dla zdrowia. Najczęściej są to: radykalne ograniczenie pokarmu, powodowanie wymiotów i stosowanie środków przeczyszczających.

18 OBJAWY: zmęczenie ospałość zły nastrój niepokój niechęć do samej siebie stany depresyjne poczucie wstydu i upokorzenia opuchlizna twarzy i policzków uszkodzenie szkliwa zębów zgrubienia skóry palców (od prowokowania wymiotów) zaparcia nieregularne miesiączki, albo ich brak rozciągnięcie żołądka do znacznych rozmiarów osłabienie serca, wątroby i układu pokarmowego psychiczne uzależnienie od środków przeczyszczających i odwadniających

19 Przyczyny: powtarzające się przypadki objadania się, zjadanie wielkiej ilości pożywienia w krótkim czasie poczucie braku kontroli podczas objadania się, używanie środków przeczyszczających, trwała, przesadna troska o wagę i wymiary ciała.

20 Prezentację przygotowała: mgr Agnieszka Mrotek - nauczyciel wychowania fizycznego