1 Zespół Stresu Pourazowego (PTSD)Dr Lidia Chylewska-Barakat

2 Za urazowe przeżycia należy uznać: Zespół Stresu Pourazowego (PTSD) jest jednostką chorobową występującą w konsekwencji przeżytego przez daną osobę silnie traumatycznego doświadczenia. Za urazowe przeżycia należy uznać: – poważne zagrożenie własnego życia, – zagrożenie własnej fizycznej integralności, – znaczącą krzywdę doznaną od osoby bliskiej, – gwałtowną zmianę w najbliższym otoczeniu, utratę osoby bliskiej, domu, rodziny, – bycie świadkiem zdarzeń związanych z drastyczną przemocą lub innych, budzących lęk, poczucie zagrożenia, bezradności.

3 W wypadku ofiar przestępstw lub świadków drastycznych zdarzeń objawy PTSD występują w trzech kategoriach, opisanych jako: 1) uporczywe doświadczanie traumy w snach, powtarzających się wspomnieniach, skojarzeniach (wtargnięcia); 2) emocjonalne odcięcie się od negatywnych doświadczeń (odrętwienie), izolacja w relacjach z osobami bliskimi i dalszym otoczeniem, wycofanie się z wcześniejszych aktywności; 3) nadreaktywność (nadpobudliwość), nadmierne pobudzenie emocjonalne skutkujące zaburzeniami snu, trudnością w koncentracji uwagi i zakłóceniem funkcji poznawczych, niekiedy z widocznym regresem w rozwoju. Doświadczanie PTSD

4 Dziecięcy Zespół Stresu PourazowegoDziecięcy Zespół Stresu Pourazowego (Child Traumating Stress) występuje, kiedy dzieci lub młodzież narażeni są na traumatyczne sytuacje i wydarzenia, które przekraczają ich możliwości poradzenia sobie z tym czego doświadczają (http://www.nctsn.org/content/defining- trauma-and-child-traumatic-stress) Dziecięcy Zespół Stresu Pourazowego

5 Dzieci i młodzież mogą doświadczać traumy dwojakiego rodzaju: Ostry zespół stresu (Acute stres disoder) lub Chroniczny zespół stresu (Chronic stress disorder) Ostry zespół stresu pourazowego, związany z takimi warunkami jak: Doświadczenie poważnego uszkodzenia, zagrożenia życia własnego lub kogoś innego Narażenie na poważne zranienie lub śmierć siebie lub kogoś innego Naruszenie integralności fizycznej

6 Przykłady tego typu wydarzeń to: Katastrofy naturalne (powódź, trzęsienie ziemi, pożar) Poważne wypadki (wypadki pojazdów) Ataki terrorystyczne Napady gangów, działania mafii Niektóre formy przemocy fizycznej Długotrwałe nadużycia seksualne Nagłe, gwałtowne utraty ukochanej osoby Napaść fizyczna lub seksualna (pobicie, postrzelenie, zgwałcenie) Ostry Zespół Stresowy wywołują zazwyczaj przytłaczające uczucia grozy, przerażenia lub bezradności. Są zazwyczaj krótkotrwałe, ograniczone do określonego miejsca i czasu

7 Przykłady tego typu wydarzeń; Chroniczny zespół stresu pourazowego powtarza się w dłuższym okresie czasu. Wydarzenia te wywołują szereg reakcji od intensywnego uczucia strachu, utraty zaufania, bezradności i bezsilności. Przykłady tego typu wydarzeń; Niektóre formy przemocy fizycznej (związane z zagrożeniem życia) Długotrwała przemoc seksualna Przemoc domowa Wojny i inne formy terroru politycznego

8 Psychologiczne mechanizmy obronneSą one mniej lub bardziej uświadomionymi sposobami radzenia sobie z nasilonymi negatywnymi emocjami (lękami i niepokojami, poczuciem winy, wstydu itp.), wynikającymi z traumatycznych doświadczeń. Wśród dzieci–ofiar przestępstw, a także dzieci–świadków traumatycznych zdarzeń występują w formie reakcji obronnych, polegających na wypieraniu ze świadomości negatywnych wspomnień oraz na ich racjonalizacji w kierunku interpretacji w sposób społecznie akceptowany, pożądany, sprzyjający pokonaniu własnych emocjonalnych problemów. Psychologiczne mechanizmy obronne

9 Zespół Stresu Pourazowego może wystąpić, gdy osoba doświadczyła lub była świadkiem niespodziewanego, zagrażającego życiu wydarzenia (lub narażającego życie osoby bliskiej) Osoby z PTSD często doświadczają problemów z zasypianiem lub koncentracją, drażliwości, powtórnego doświadczania wydarzenia (reexperiencing) w snach lub wspomnieniach (flash back), emocjonalne odrętwienie (np. ograniczony zakres wpływu) lub unikania czegokolwiek lub kogokolwiek związanego ze zdarzeniem. Osoby doświadczające Ostrego Zespołu Stresu przeżywają podobne symptomy jak te z PTSD, ale ich objawy pojawiają się bezpośrednio po traumatycznym wydarzeniu i ustępują w ciągu około czterech tygodni (lub wcześniej). Podsumowanie