1 Zespół Szkół Budowlanych im. POWSTAŃCÓW ŚLĄSKICH
2 ŚWIĘTO SZKOŁY PATRON: POWSTAŃCY ŚLĄSCY
3 POWSTANIA ŚLĄSKIE 1919 1920 1921
4 RYS HISTORYCZNY
5 16/17 sierpnia – 26 sierpnia 1919 roku „Wytknięta droga! Odry brzegi! W obronie staniem modrych fal. Do walki, marsz, o świętą ziemię, O święte chaty, święty siew, O śląski lud, piastowskie plemię, O serca polskie, polską krew! Nie spoczniem aż ustąpi wróg, Gdyż nas na bój prowadzi Bóg.” Fragment pieśni Emanuela Imieli, potocznie zwanej hymnem powstańczym I POWSTANIE ŚLĄSKIE
6 Alfons Zgrzebniok Alfons Zgrzebniok i Jan Ludyga-Laskowski -jeden z dowódców I powstania śląskiego, -stanął również na czele II powstania, -w czasie III powstania śląskiego był szefem oddziału personalnego Naczelnej Komendy Wojsk Powstańczych.
7 Początek powstania - decyzję o wybuchu powstania wydał Śląski Oddział POW
8 Przyczyny wybuchu I powstania śląskiego. -niezadowolenie z ustalonego w Paryżu plebiscytu, -terror policji niemieckiej wobec Polaków na Śląsku, -masowe zwolnienia Polaków z niemieckich fabryk, -masakra w Mysłowicach 15. sierpnia 1919 r. Grupa organizatorów i dowódców I powstania
9 Traktat Wersalski Wielka Czwórka - Lloyd George, Orlando, Clemenceau i Wilson Ustalono, że odbędzie się plebiscyt dla ziem śląskich, w marcu 1921r. Straty terytorialne Niemiec w wyniku traktatu wersalskiego
10 Powstańcy I powstanie śląskie
11 Powstańcy śląscy
12 Skutki I powstania śląskiego -w Warszawie powstał Komitet Obrony Śląska, -ucieczka ok. 9 tyś. osób po powstaniu z terenów Śląska do Polski. Pomnik powstańców śląskich w Wodzisławiu Śląskim
13 II POWSTANIE ŚLĄSKIE Od 19 do 25 sierpnia 1920r.
14 Przyczyny wybuchu powstania -domagano się likwidacji Sicherheitspolizei (SIPO), -postulat równouprawnienia dla języka polskiego w szkołach na Górnym Śląsku (strajk szkolny), - ataki niemieckich bojówek na polskie komitety wyborcze. Dr Andrzej Mielęcki
15 Przebieg II powstania śląskiego Przysięga przed bitwą.
16 Przebieg II powstania śląskiego Odezwa powstańców śląskich „Chcemy być złączeni z braćmi naszymi, tej samej mowy, tej samej krwi i tego samego ducha! Chcemy wydostać się z niewoli, chcemy być panami we własnym domu! Chcemy należeć do wolnej, niepodległej, zjednoczonej polskiej ojczyzny!”
17 Skutki II powstania śląskiego - Powstanie zakończyło się sukcesem Polaków, - wprowadzono dwujęzyczność w urzędach, - rozwiązano niemiecką policją bezpieczeństwa Sipo i utworzono na jej miejsce polsko-niemiecką policję Apo, - nauczano w języku polskim. Pomnik powstańców śląskich w Katowicach
18 Plebiscyt na Górnym Śląsku Plakaty propagandowe
19 III POWSTANIE ŚLĄSKIE 3 V - 5 VII 1921
20 Przyczyny powstania - przegrany przez Polskę plebiscyt 20 III 1921, - Niemcy grozili unieruchomieniem zakładów przemysłowych w razie przyznania Polsce Górnego Śląska, - obawa przed pozostawieniem Śląska Niemcom.
21 Wojciech Korfanty - polityk i publicysta polski, - stanął na czele III powstania śląskiego, jako jego dyktator, - przywódca Chrześcijańskiej Demokracji.
22 Manifest Wojciecha Korfantego „Musimy zrzucić z siebie wszelkie ślady jarzma prusko- niemieckiego. Zwycięstwo osiągniemy za wszelką cenę i nie ma takiego mocarza na świecie, który by nas mógł okuć ponownie w kajdany germańskie.”
23 Przebieg powstania W wyniku zaciętych walk, szczególnie w rejonie Góry Świętej Anny, niemieckie natarcie zostało zatrzymane.
24 Skutki III powstania śląskiego - wejście wojsk francuskich i włoskich na tereny Śląska, - obszar przyznany Polsce powiększony został o 1/3 terytorium Śląska, - Polsce przypadło 50% hutnictwa i 76% kopalń węgla. Dokument upamiętniający przejęcie części Górnego Śląska przez Polskę
25 WYPOWIEDZI ZNANYCH LUDZI O POWSTANIACH ŚLĄSKICH Franciszek Pieczka „Polacy zapomnieli, że Ślązacy wywalczyli Śląsk dla Polski sami, kiedy Piłsudski bił się pod Kijowem.”
26 WYPOWIEDZI ZNANYCH LUDZI O POWSTANIACH ŚLĄSKICH Marek Kondrat „Tu ludzie mają siłę, kulturę, etos pracy, język i poczucie humoru. To miejsce, w którym coś prawdziwego odczuwa się po wyciągnięciu ręki na powitanie. Tu nie ma fałszu.”
27 WYPOWIEDZI ZNANYCH LUDZI O POWSTANIACH ŚLĄSKICH prof. Jerzy Buzek „Zrozumieć istotę powstań śląskich, to tak naprawdę zrozumieć Śląsk. Z całą jego historyczną złożonością, kulturową różnorodnością i skomplikowanymi losami mieszkańców...”
28 WYPOWIEDZI ZNANYCH LUDZI O POWSTANIACH ŚLĄSKICH Wojciech Kilar „O Śląsku mam do powiedzenia same dobre rzeczy. Uważam go za piękny, choć to piękno jest bardzo specyficzne...”
29 POWSTANIA ŚLĄSKIE JAKO ŹRÓDŁO INSPIRACJI ARTYSTYCZNYCH
30 POWSTANIA ŚLĄSKIE W LITERATURZE Albin Siekierski Ziemia nie boi się kul, powieść, I wyd. 1971r.,akcja książki rozgrywa się w Imielinie w czasie powstań śląskich.
31 POWSTANIA ŚLĄSKIE W LITERATURZE Baranowicz Jan Kurtokowie - saga śląska, powieść, I wyd. 1962r.
32 POWSTANIA ŚLĄSKIE W LITERATURZE Gustaw Morcinek Wyrąbany chodnik, powieść, I wyd. 1931r., przedstawia życie górników na początku XX wieku, ich niebezpieczną pracę w kopalni, a także walkę o zachowanie polskości w czasie powstań śląskich.
33 POWSTANIA ŚLĄSKIE W LITERATURZE Wojciech Żukrowski Skąpani w ogniu, powieść, I wyd. 1936r., historia Ślązaczki Rutki, której rodzina od lat walczyła o polskość Śląska.
34 POWSTANIA ŚLĄSKIE W MALARSTWIE Jerzy Kempy „Panorama III powstania śląskiego” Obraz ma 3 m wysokości i 10 m szerokości. Przedstawia walkę oddziału niemieckiego z oddziałem powstańców śląskich.
35 POWSTANIA ŚLĄSKIE W MALARSTWIE Juliusz Marcisz „ Szpital polowy w II powstaniu śląskim ” (1972r.)
36 POWSTANIA ŚLĄSKIE W MALARSTWIE Stanisław Łakomy „Modlitwa”
37 POWSTANIA ŚLĄSKIE W MALARSTWIE Jerzy Skiba „Siepacze z Grenzschutzu”
38 POWSTANIA ŚLĄSKIE W FILMIE Z CYKLU TRYPTYK ŚLĄSKI: SÓL ZIEMI CZARNEJ Kazimierz Kutz 1970r.
39 POWSTANIA ŚLĄSKIE W FILMIE Z CYKLU TRYPTYK ŚLĄSKI: PERŁA W KORONIE Kazimierz Kutz 1971r.
40 POWSTANIA ŚLĄSKIE W FILMIE Z CYKLU TRYPTYK ŚLĄSKI: PACIORKI JEDNEGO RÓŻAŃCA Kazimierz Kutz 1980r.
41 POWSTANIA ŚLĄSKIE W FILMIE BLISKO, CORAZ BLIŻEJ serial w reżyserii Zbigniewa Chmielewskiego 1983r.
42 HISTORIA -świadek czasu, -światło prawdy, -życie pamięci, -nauczycielka życia, -zwiastunka przyszłości. Cyceron