1 Zielona gospodarka jako obszar przewag województwa śląskiegodr inż. Mariusz KRUCZEK
2 MODEL PPO DLA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGOIDENTYFIKACJA I WSTĘPNE TYPOWANIE OBSZARÓW PRZEWAG POGŁĘBIONA ANALIZA i WERYFIKACJA OBSZARÓW PRZEWAG
3 ZIELONA GOSPODARKA - DEFINICJEUNEP Program Środowiskowy Organizacji Narodów Zjednoczonych EEA Europejska Agencja Środowiska OECD Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju green economy green growth działalność ekonomiczna, której efektem jest poprawa jakości życia człowieka i zmniejszenie zagrożeń dla środowiska naturalnego polityka środowiskowa, gospodarcza, społeczna oraz innowacje zapewniają społeczeństwu efektywne wykorzystanie zasobów w procesach produkcji i konsumpcji działania wspierające wzrost i rozwój gospodarczy, z zapewnieniem stałej dostępności kapitału naturalnego i usług ekosystemowych GUS: definicja za OECD: gospodarka, która wspiera wzrost i rozwój gospodarczy, przy jednoczesnym utrzymaniu dostępu do kapitału naturalnego i usług ekosystemowych, zmniejszenie emisji CO2 i zanieczyszczeń Zielony wzrost i rozwój prowadzą do osiągnięcia stanu zielonej gospodarki będącej obok rozwoju społecznego jednym z filarów zrównoważonego rozwoju
4 DOMENY ZIELONEJ GOSPODARKIGospodarowanie zasobami Społeczna odpowiedzialność biznesu Ochrona bioróżnorodności ZIELONA GOSPODARKA Zrównoważony model konsumpcji i produkcji Odnawialne źródła energii Efektywność energetyczna i materiałowa Czyste technologie i czystsza produkcja
5 ZIELONA GOSPODARKA W UEZielona gospodarka (ang. green economy) to priorytetowy obszar w Unii Europejskiej, ze względu na największy potencjał do wykorzystania w gospodarce Istotne warunki przejścia do zielonej gospodarki Polityka UE wspierająca zieloną gospodarkę Strategie horyzontalne (Strategia Europa 2020) Strategie środowiskowe (np. Mapa drogowa przejścia do konkurencyjnej i niskoemisyjnej gospodarki w 2050 r.; pakiet klimatyczno- energetyczny na rok 2020) Strategie sektorowe mające wpływ na środowisko (np. Energia 2050-mapa drogowa) Inwestycje (m.in. w zielone technologie) Wykorzystanie innowacji (w szczególności innowacji ekologicznych) Zaangażowanie obywateli
6 OBSZARY TEMATYCZNE I CELE ZIELONEJ GOSPODARKISpołeczeństwo Cel: poprawa dobrostanu i sprawiedliwość społeczna Gospodarka Cel: Zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów Zielona gospodarka Środowisko Cel: Zmniejszenie presji na środowisko Źródło: opracowanie własne na podstawie Environmental Indicator Report Ecosystem Resilience and Resource Efficiency in a Green Economy in Europe, EEA, 2012, s. 20.
7 METODY BADANIA ZIELONEJ GOSPODARKIwedług Eurostat Zielona gospodarka determinuje konieczność budowy statystycznych metod monitorowania i oceny stopnia zazielenienia gospodarki Sektor towarów i usług związanych z ochroną środowiska EGSS ang. Environmental goods and services sector Obejmuje działania sklasyfikowane w wielu różnych działach i grupach klasyfikacji NACE (PKD 2007) Metody opracowywania danych wyjściowych i eksportu ang. Methods to compile EGSS output and exports Tablice konwersyjne Metody opracowywania danych dot. zatrudnienia ang. Methods to compile EGSS employment Metody opracowywania danych dot. wartości dodanej brutto ang. Methods to compile EGSS gross value added Źródło: Environmental goods and services sector accounts. Practical guide 2016 edition, Eurostat
8 OBSZARY MONITOROWANIA ZIELONEJ GOSPODARKIwedług GUS 1 kapitał naturalny wskaźniki opisujące stan środowiska przyrodniczego 2 środowiskowa efektywność produkcji wskaźniki obrazujące powiązania między środowiskiem przyrodniczym a gospodarką 3 środowiskowa jakość życia ludności wskaźniki służące monitorowaniu powiązań między środowiskiem przyrodniczym a społeczeństwem 4 polityki gospodarcze i ich następstwa wskaźniki charakteryzujące instrumenty oddziaływania na gospodarkę i społeczeństwo, kreujące pożądane kierunki rozwoju mające na celu zazielenienie gospodarki Źródło: Wskaźniki zielonej gospodarki w Polsce, US Białystok, 2016
9 ZAŁOŻENIA DO ANALIZY Robocza lista została oparta o podręcznik EGSS opublikowany przez Eurostat (The environmental goods and services sector, Eurostat Methodologies and Working Papers 2009), uwzględniając przykładowe tabele EGSS krajów europejskich, np. Austrii, Czech, Niemiec Kody PKD dla zielonej gospodarki dla województwa śląskiego podano zgodnie z obowiązującym zakresem sektorów zielonej gospodarki wg EUROSTAT
10 IDENTYFIKACJA POTENCJAŁU ZIELONEJ GOSPODARKI W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIMLista sektorów zielonej gospodarki wg PKD 2007 Analiza danych statystycznych z wykorzystaniem wskaźników lokacji (LQ) w ujęciu statycznym i dynamicznym Lista obszarów technologicznych wg MKP Analiza statystyki patentowej dla identyfikacji obszarów wyróżniających się na tle kraju Analityczne poszukiwanie korelacji Lista silnych sektorów zielonej gospodarki wg PKD Tablice konwersyjne
11 ZIDENTYFIKOWANE SILNE SEKTORY ZIELONEJ GOSPODARKI WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO (klasy PKD 2007) 01.11 01.23 01.27 01.49 02.20 08.91 10.89 13.91 13.95 16.10 16.23 16.29 17.11 17.12 17.21 17.22 17.23 17.24 17.29 18.11 18.12 18.13 18.14 20.12 20.14 20.15 20.16 20.42 20.59 22.19 22.21 22.22 22.23 22.29 23.12 23.14 23.49 23.51 23.61 23.62 23.65 23.99 24.10 24.33 24.51 24.53 25.30 25.92 25.93 25.94 25.99 26.40 26.51 26.70 27.33 27.40 27.51 27.52 27.90 28.13 28.14 28.22 28.25 28.29 28.41 28.99 29.10 29.20 29.31 29.32 30.11 30.12 30.20 30.30 30.40 30.92 30.99 32.30 33.11 33.12 33.15 33.16 33.17 36.00 37.00 38.11 38.21 39.00 41.10 41.20 42.13 42.21 42.22 43.11 43.12 43.99 Analiza wyników pozwala stwierdzić, że każda z klas PKD 2007, dla której zidentyfikowano potencjał technologiczny w województwie śląskim wpisuje się w obszar zielonej gospodarki (lub też w co najmniej jeden z obszarów przemysłów wschodzących). Potencjał województwa śląskiego tym samym jest częścią ogólnych trendów rozwojowych istniejących na płaszczyźnie europejskiej, a jednocześnie cechuje się przewagą na tle krajowym. Warto zwrócić szczególną uwagę na następujące klasy PKD: produkcja pozostałych wyrobów z tworzyw sztucznych produkcja pozostałych gotowych wyrobów metalowych, gdzie indziej niesklasyfikowana produkcja instrumentów i przyrządów pomiarowych, kontrolnych i nawigacyjnych produkcja pozostałych pomp i sprężarek produkcja pozostałych maszyn ogólnego przeznaczenia, gdzie indziej niesklasyfikowana produkcja pozostałych maszyn specjalnego przeznaczenia, gdzie indziej niesklasyfikowana roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych, Bowiem poza przynależnością do zielonej gospodarki, przynależą także do co najmniej 3 przemysłów wschodzących.
12 POWIĄZANIE OBSZARÓW PRZEWAG ZE SPECJALIZACJAMI WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
13 ŁAŃCUCHY WARTOŚCI W RAMACH ZIELONEJ GOSPODARKILista silnych sektorów zielonej gospodarki wg PKD 2007 Sektory gospodarki PKD 2007 B05 Wydobywanie węgla kamiennego i węgla brunatnego B09 Działalność usługowa wspomagająca górnictwo i wydobywanie C13 Produkcja wyrobów tekstylnych C15 Produkcja skór i wyrobów ze skór wyprawionych C19 Wytwarzanie i przetwarzanie koksu i produktów rafinacji ropy naftowej C22 Produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych C24 Produkcja metali C25 Produkcja metalowych wyrobów gotowych, z wyłączeniem maszyn i urządzeń C26 Produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych C27 Produkcja urządzeń elektrycznych C28 Produkcja maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowana C29 Produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep, z wyłączeniem motocykli E38 Działalność związana ze zbieraniem, przetwarzaniem i unieszkodliwianiem odpadów; odzysk surowców E39 Działalność związana z rekultywacją i pozostała działalność usługowa związana z gospodarką odpadami F42 Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej Analizy przepływów międzygałęziowych ? Analizy import-eksport
14 OBSZARY TEMATYCZNE OBSERWATORIUMBiotechnologie dla ochrony środowiska Technologie budownictwa inteligentnego oraz energooszczędnego Technologie ochrony i rekultywacji środowiska Technologie zagospodarowania odpadów przemysłowych i niebezpiecznych Technologie termicznego unieszkodliwiania odpadów Technologie procesowania wody i gazów, gromadzenie i uzdatnianie wody Technologie ograniczające emisję zanieczyszczeń do atmosfery Technologie wspomagające zarządzanie środowiskiem Główny Instytut Górnictwa Katowice Pl. Gwarków 1 tel , fax
15 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ dr inż. Mariusz Kruczek Główny Instytut Górnictwa tel