1 Zjawiska okresowe w przyrodzie: kalendarze, zegary i standard czasu.

2 Kalendarz

3 Kalendarz - to umowna, przyjęta w danej społeczności bądź kulturze rachuba czasu. Dzieli ona czas na powtarzające się cyklicznie okresy, związane najczęściej z cyklami przyrody.

4 Pochodzenie Nazwa pochodzi od rzymskiego słowa Kalendy bądź według innych źródeł od łacińskiego callendarium.

5 W kalendarzu co cztery lata następuje rok przestępnyW kalendarzu co cztery lata następuje rok przestępny. Wynika z tego, iż rok kalendarzowy trwa w przybliżeniu 365 dni 5 godzin 48 minut i co cztery lata dodaje się jeden dzień. 5h 48 minut * 4 = ok. 24 h

6 Podział kalendarza Na ogół stosowany jest kalendarz słoneczny, który dzieli się na cztery pory roku: Wiosna Lato Jesień Zima Rok dzieli się na 365 dni, 4 kwartały, 12 miesięcy, 52 tygodnie.

7 Rodzaje kalendarzy i krotka charakterystyka:

8 Gregoriański: Zasadny kalendarza są następujące: *większość lat liczby 365 dni są to lata zwykle *lata w których liczba dzieli się przez 4 są to lata przestępne *lata których liczba dzieli się przez 100 są to lata zwykle *lata których liczba dzieli się przez 100 i 400 są latami przestępnymi

9 Juliański: Został wprowadzony przez Juliusza Cesarza w 46 r.p.n.e.Przyjęty przez kościół Św. i rozpowszechniony w średniowiecznej Europie. Kalendarz słoneczny dzielił rok na 12 miesięcy obejmujących 365 dni

10 Kościelny: Oparty na systemie świątecznym (długość roku) i księżycowym, wyznaczającym date Wielkanocy i zależnych od niej świąt; dzielił rok na okresy liturgiczne i 7-dniowe tygodnie i daty dzienne określał imionami świętych lub nazwami świat stałych lub ruchomych.

11 Muzułmański: Wprowadzony 662 przed Mahometem; kalendarz dzielił rok na 12 miesięcy po 29 lub 30 dni. Rok w k.m. jest krótszy od roku zwrotnikowego o ok. 11 dni, stad daty świat wypadały w kolejnych latach w różnych porach roku.

12 Rzymski: Początkowo oparty na zjawiskach w przyrodzie, następnie na cyklu zmian faz księżyca od V w.p.n.e. Uzgodniono go z rokiem zwrotnikowym; dni w miesiącu liczono wstecz od stałych terminowych; zreformowany 46 p.n.e.

13 Żydowski: Kalendarz ksieżycowo-słoneczny; koncepcja nazwy i miesięcy z Babilonii, dzielił rok na 12 lub 13 miesięcy po dni, miesiące na 7-dniowe tygodnie.

14 ROK 

15 Co to jest rok? Rok jest to odstęp czasu między dwoma jednakowymi położeniami Ziemi w jej ruchu po orbicie wokół Słońca. Czas, kiedy Ziemia okrąży Słońce wynosi w przybliżeniu 365 dni 5 godzin 48 minut.

16 Rok dzieli się na tygodnie…Tydzień jest to miara czasu związana z fazami Księżyca i odpowiada ok. ¼ miesiąca. Tydzień został wprowadzony do urzędowego kalendarza Cesarstwa Rzymskiego w 321 r. n.e., a później został przyjęty w średniowiecznym kalendarzu kościelnym. W kalendarzu gregoriańskim tydzień ma siedem dni wg porządku: niedziela, poniedziałek, wtorek, środa, czwartek, piątek, sobota. Odpowiada ok. 23% danego miesiąca:

17 Ile tygodni to miesiąc? Miesiąc to w przybliżeniu 4 tygodnie i 3 dni.Pierwotnie wywodził się z cyklu księżycowego, tj. 29 i pół dnia jakie Księżyc potrzebuje na przejście wszystkich swych faz. 12 miesięcy łącznie stanowi rok, zaś trzy miesiące kwartał. Rok zawiera cztery kwartały.

18 1 rok = 4 kwartały = 12 miesięcy = 52 tygodnie = 365 dni (rok przestępny 366 dni) = (8 784) godzin = ( ) minuty = ( ) sekund

19 Podział roku na kwartałykwartały i miesiące roku: I kwartał (styczeń - luty - marzec) II kwartał (kwiecień - maj - czerwiec) III kwartał (lipiec - sierpień – wrzesień) IV kwartał (październik - listopad - grudzień)

20 Zegar

21 Zegar Zegar – przyrząd do ciągłego pomiaru czasu. Zegary można podzielić na wykorzystujące do wskazań tarczę i wskazówki oraz np. symbole faz księżyca oraz cyfrow.

22 Zastosowanie zegarów w astronomii (zegary astronomiczne i zegary atomowe) w nawigacji i żeglarstwie (chronometry, zegary wachtowe) w urządzeniach samoczynnych (zegary systemowe komputerów, programatory pralek itp.) jako włączniki i wyłączniki (zamek czasowy)

23 Historia Już w czasach społeczeństwa pierwotnego korzystano z obiegu słońca i księżyca w celu podziału czasu na lata miesiące i dni. Starożytne cywilizacje opracowały kalendarz. Z upływem czasu kalendarze te były udoskonalane. Nasza cywilizacja przejęła kalendarz, w którym rok ma 365 lub 366 dni. Aby dokładniej odmierzać czas stworzono zegary, które na przestrzeni wieków ulegały dużym zmianom.

24 Każdą godzinę zegarową można otrzymać poprzez obliczenie określonych obliczeń.

25 Ze względu na metodę pomiaru czasu można podzielić zegary na

26 oparte na zjawiskach naturalnych i prostych zjawiskach fizycznych:* oparte na zjawiskach naturalnych i prostych zjawiskach fizycznych: * zegary słoneczne * zegary księżycowe * zegary wodne * zegary piaskowe (klepsydra) * zegary ogniowe (świeca) * zegary oliwne

27 Zegar słoneczny Zegar słoneczny– zegar wyskalowany w godzinach, określający czas na podstawie pozycji słońca, przez wskazanie kierunku, z którego pada światło. Zegar słoneczny wskazuje czas słoneczny, ale jest możliwe odpowiednie wyskalowanie tarczy tak, by wskazywał czas urzędowy.

28 Zegar wodny Kolejnym etapem rozwoju miernictwa czasu były zegary wodne., Pierwsze zegary tego typu powstały w Egipcie i Mezopotamii gdzie woda stanowiła egzystencję. Najpopularniejszy zegarem wodnym w starożytności była klepsydra. Składała się z dwóch przeciwbieżnie pracujących układów. Woda płynęła z górnej kuli przez jedną z rurek na dół. Po godzinie górna część się poróżniała i klepsydrę odwracano, a cały proces zachodził w drugiej rurce. Dzięki zegarom tego typu ludzie nie musieli już obserwować słońca. Mogli mierzyć czas nawet nocą.

29 Zegar piaskowy (klepsydra)W średniowiecznej Europie zaczęto stosować klepsydry piaskowe. Miały one bardzo prostą konstrukcję i nie wymagały wiedzy matematycznej, ani astronomicznej. Stosowano je w kościołach i katedrach. Później kilka klepsydr łączono w jeden zegar, każda z nich wskazywała inny okres czasu. Zaczęto zaopatrywać klepsydry w podziałki minutowe i sporządzać zegary piaskowe o krótszym upływie czasu. W roku 1660 wynaleziono tzw. mechaniczną klepsydrę piaskową, która odwracała się samoczynnie gdy tylko dolna jej część została zapełniona.

30 * oparte na bardziej skomplikowanych mechanizmach i zjawiskach fizycznych: * zegary mechaniczne (wahadłowe, balansowe) * zegary elektryczne i elektroniczne * zegary kwarcowe * zegary atomowe

31 Zegar kwarcowy Pierwsze zegary elektroniczne zbudowane zostały w latach 30. XX wieku, upowszechniły się w latach 70. Zegarki kwarcowe montowane są w przedmiotach codziennego użytku, np. odbiornikach radiowych, telefonach, samochodach itd. Zegarki elektroniczne są bardzo dokładne.

32 Zegar atomowy W drugiej połowie XX wieku powstały niezwykle dokładne zegary atomowe. Stanowią one obecnie podstawę pomiaru czasu , wyznaczając tzw. standard (wzorzec) czasu. Powszechnie obowiązująca definicja sekundy, przyjęta w 1967 roku: jedna sekunda jest to czas drgań w atomie cezu w zegarze atomowym.

33 Podział ze względu na sposób wskazywania czasu:* tarczowy o tarcza 12-godzinowa dwu- lub trójwskazówkowa o tarcza 24-godzinowa jednowskazówkowa (ewentualnie z drugą tarczą minutową) * diodowy (wyświetlacz z diodami LED) * ciekłokrystaliczny (wyświetlacz ciekłokrystaliczny) * kartkowy (posiada zazwyczaj plastikowe kartki, stosowany jest czasem np. na dworcach) * projekcyjny (mały projektor wyświetla czas np. na ścianie lub suficie) * dźwiękowy (po naciśnięciu przycisku godzina jest wypowiadana z głośnika) * dotykowy (np. naręczny zegarek wskazówkowy dla niewidomych)

34 KONIEC