1 ZWICHNIĘCIA ZŁAMANIA KRWOTOKI ZADŁAWIENIAPIERWSZA POMOC PRZEDMEDYCZNA

2 Zwichnięcie

3 Zwichnięcie - uszkodzenie, w którym dochodzi do chwilowej bądź trwałej utraty kontaktu powierzchni stawowych, przemieszczenie kości w torebce stawowej lub całkowite wyciągnięcie z niej kości. Zwichnięciu może towarzyszyć uszkodzenie struktur wewnątrz- stawowych (więzadeł, chrząstki, łąkotek) oraz naciągnięcie bądź rozerwanie torebki stawowej. Staw jest niestabilny, a dodatkowo może dojść do uciskania tętnic lub nerwów. U noworodków spotyka się wrodzone podwichnięcie lub zwichniecie biodra, w przebiegu choroby zwanej dysplazją stawu biodrowego. Do najczęstszych objawów zwichnięcia należy silny ból i obrzęk w uszkodzonej okolicy oraz nieprawidłowe ułożenie stawu – często widoczne „gołym” okiem.

4 Stawy, które najczęściej ulegają zwichnięciom lub podwichnięciom to:* staw ramienny, * stawy palców, * staw biodrowy, * staw kolanowy, * staw skroniowo-żuchwowy.

5 Co zrobić w razie zwichnięcia?W momencie wystąpienia zwichnięcia należy natychmiastowo udać się do lekarza, który nastawi uszkodzony element. W żadnym razie nie należy próbować robić tego samodzielnie, gdyż grozi to uszkodzeniami w obrębie innych narządów, np. wcześniej wspomnianych uszkodzeń nerwów, co może doprowadzić do porażenia.

6 Złamanie

7 To jedna z poważniejszych kontuzji, która może spowodować trwałe problemy z poruszaniem. Dochodzi do niego, kiedy na nasze kości zadziała siła, której nie są w stanie wytrzymać i najzwyczajniej w świecie pękają. Doskonałym przykładem może tu być np. upadek, kiedy na naszą rękę czy nogę spada nagle ciężar całego ciała.

8 Objawy złamania Najczęstszym objawem złamania jest ból, który całkowicie uniemożliwia ruch w danym obszarze naszego ciała. Oprócz tego zazwyczaj zmienia się również barwa skóry, która w zależności od przypadku blednie bądź zaczerwienia się. Czasem, przy bardziej złożonych formach pojawia się również obrzęk związany z przemieszczaniem się odłamów kostnych pod skórą, a w tych najtrudniejszych przypadkach odłam ten może nawet przebić skórę, co nazywamy złamaniem otwartym.

9 Co zrobić w razie złamania ?Kiedy tylko istnieje podejrzenie złamania należy usztywnić miejsce dotknięte problemem i zgłosić się do lekarza. Najczęściej pierwszym krokiem w leczeniu jest nastawienie uszkodzonej kości (jeśli jest to możliwe) i stałe usztywnienie przy pomocy gipsu. Po zakończeniu tego rodzaju terapii należy rozpocząć rehabilitację, która pomoże wrócić danemu narządowi do formy, którą utracił podczas unieruchomienia.

10 Zdjęcie rentgenowskie złamanej nogi piłkarza Marcina Wasilewskiego

11 Krwotok

12 Krwotok, szybka, duża utrata krwi, zagrażająca życiu i wymagająca natychmiastowej aktywnej pomocy. Krwotok pierwotny - bezpośrednio po uszkodzeniu naczynia. Krwotok wtórny - w jakiś czas po uszkodzeniu, np. w kilka dni.

13 Krwotoki dzielą się na dwa rodzaje: żylny i tętniczyKrwotoki dzielą się na dwa rodzaje: żylny i tętniczy. Bardziej widowiskowo i dramatycznie wygląda krwotok tętniczy, lecz wypływ krwi z podobnej wielkości żyły może być znacznie groźniejszy. Krwotok tętniczy - krew utleniona jest jaskrawoczerwona i pod wpływem ciśnienia wytwarzanego przez pracujące serce wytryskuje z ran równo z jego biciem. Krwawienie z dużych tętnic może występować w postaci strumienia krwi tryskającego na wysokość kilkudziesięciu centymetrów, co może bardzo szybko doprowadzić do całkowitego wykrwawienia. Krwotok żylny - krew żylna jest ciemnoczerwona z powodu małej zawartości tlenu. Ciśnienie krwi w żyłach jest niższe niż w tętnicach. Jednak ze względu na fakt, że ściany żył mogą biernie rozszerzać się w znacznym stopniu, krew z dużych żył może wypływać w dużych ilościach.

14 Postępowanie ratownicze przy krwotokach:1. Połóż rannego, by nie zasłabł. Przykryj ranę sterylnym opatrunkiem z gazy (lub możliwie czystego materiału) i dociśnij mocno wnętrzem dłoni. Jeśli jednak nie masz przy sobie czystej szmatki, nie zastanawiaj się - lepszy niesterylny opatrunek niż wykrwawienie się. 2. Gdy opatrunek nasiąknie krwią, bezpośrednio na nim połóż następny; uciskaj ranę. Jeśli krwawi rana na głowie, szyi, ręce lub nodze i nie istnieje podejrzenie złamania, podnieś tę część ciała tak, by znalazła się wyżej niż serce. 3. Jeśli krwawienia z ręki lub nogi nie można zatrzymać stosując ucisk lub unosząc kończynę, spróbuj odciąć dopływ krwi w głównej tętnicy, dociskając ją mocno palcami do kości znajdującej się pod spodem. Palce trzymaj prosto - nie zginaj ich. 4. Kiedy krwawienie ustanie, mocno zabandażuj opatrunek, jednak nie na tyle mocno, by nie było czuć tętna poniżej rany.

15

16 W wyniku uszkodzenia naczynia dochodzi do krwotoku, ze względu na mechanizm urazu krew może wydostawać się na zewnątrz, bądź do wewnątrz jam ciała. Przyczyną krwotoku zewnętrznego może być gwałtowny uraz z uszkodzeniem skóry, otwarte złamanie, gdzie krawędzie kości uszkadzają naczynie. Krwotok wewnętrzny może być spowodowany przez samoistne pęknięcie chorego naczynia np. tętniaka, przez tępy uraz, przy którym nie doszło do uszkodzenia skóry, przez złamanie zamknięte, gdzie odłamy kostne niszczą naczynie nie uszkadzając skóry. Małe uszkodzenia, dzięki krzepliwości zamykają się samoistnie. Mechanizmem obronnym przed nadmierną utratą krwi jest zdolność do obkurczania ściany przerwanej tętnicy, po pewnym czasie skurcz ustępuje i dochodzi do silniejszego krwawienia. Celem pierwszej pomocy jest zawsze zapobieganie dalszej utracie krwi.

17 ZADŁAWIENIE

18 Sytuacja, w której dochodzi do uwięzienia ciała obcego w drogach oddechowych stanowi dla poszkodowanego ostry stan zagrożenia życia wskutek upośledzenia wentylacji lub całkowitego zamknięcia światła dróg oddechowych. Szybka i zdecydowana pomoc polegająca na wykonaniu prostych rękoczynów jest w stanie skutecznie wyeliminować zagrożenie.

19 Przystępując do działania należy zwrócić uwagę na:* charakter zdarzenia, * otaczające przedmioty, * wiek poszkodowanego, * budowę anatomiczną, * zachowanie poszkodowanego, * informacje przekazywane od świadków

20 Postępowanie w przypadku zadławienia u dorosłych: Postępowanie to jest także właściwe dla dzieci powyżej 1 roku życia 1. Jeżeli poszkodowany ma objawy częściowej niedrożności dróg oddechowych: - zachęcaj go do kaszlu i nie rób nic więcej 2. Jeżeli poszkodowany ma objawy całkowitej niedrożności, ale jest przytomny: - zastosuj do 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową zgodnie z zasadami: a) stan z boku i nieco za poszkodowanym b) podłóż jedną dłoń na klatce piersiowej poszkodowanego i pochyl go do przodu tak, aby przemieszczone ciało obce mogło przedostać się do ust, a nie przesuwało się w głąb dróg oddechowych c) wykonaj do 5 energicznych uderzeń nadgarstkiem drugiej ręki w okolicę międzyłopatkową d) po każdym uderzeniu sprawdź, czy ciało obce przypadkiem nie wydostało się i czy drogi oddechowe są nadal niedrożne. Celem jest zlikwidowanie niedrożności energicznym uderzeniem, co nie oznacza konieczności wykonywania wszystkich 5 prób

21 a) stań za poszkodowanym i obejmij go ramionami na wysokości 3. Jeżeli 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową nie spowoduje usunięcia ciała obcego, zastosuj 5 uciśnięć nadbrzusza zgodnie z zasadami: a) stań za poszkodowanym i obejmij go ramionami na wysokości nadbrzusza b) pochyl go do przodu c) zaciśnij pięść i umieść ją pomiędzy pępkiem i wyrostkiem mieczykowatym d) wolną ręką złap za zaciśniętą pięść i silnie pociągnij do wewnątrz i ku górze e) powtórz tę czynność do 5 razy

22 5. Jeżeli poszkodowany straci przytomność: 4. Jeżeli te czynności nie spowodują usunięcia ciała obcego z dróg oddechowych, kontynuuj uderzenia w okolicę międzyłopatkową w połączeniu z uciśnięciami nadbrzusza. 5. Jeżeli poszkodowany straci przytomność: - bezpiecznie ułóż go na ziemi - natychmiast wezwij fachową pomoc - rozpocznij resuscytację krążeniowo – oddechową nawet jeżeli tętno jest wyczuwalne

23 Postępowanie w przypadku zadławienia

24 Prezentację przygotowałySonia Podstolec Anita Hartlik